Sprzedaż bezpośrednia miodu – podstawowe kwestie prawne

Uzyskiwany w pasiece miód możemy zużyć na własne potrzeby, jak również możemy uczynić źródło zysku z jego sprzedaży. Omówiony we wcześniejszym numerze rolniczy handel detaliczny¹ nie jest jedynym sposobem sprzedaży miodu. Zadaniem niniejszego artykułu jest przybliżenie podstawowych kwestii prawnych związanych ze sprzedażą bezpośrednią miodu.

Fot. Grzegorz Kosek

Sprzedaż bezpośrednia, czyli…?

Przepisy prawne precyzują, jak należy rozumieć termin „sprzedaż bezpośrednia”, przy czym wymaga to odniesienia się do prawa unijnego. Zgodnie z art. 5 pkt 2 ustawy o produktach pochodzenia zwierzęcego (u.p.z.)², sprzedaż bezpośrednią należy rozumieć jako „działalność, o której mowa w art. 1 ust. 3 lit. c-e rozporządzenia nr 853/2004³”. Chodzi zatem o:

• bezpośrednie dostawy, dokonywane przez producenta, małych ilości surowców do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego;
• bezpośrednie dostawy, dokonywane przez producenta, małych ilości mięsa z drobiu lub zajęczaków poddanych ubojowi w gospodarstwie rolnym, do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego, bezpośrednio dostarczającego przedmiotowe mięso w formie mięsa świeżego konsumentowi końcowemu;
• działalność myśliwych, którzy dostarczają małe ilości zwierzyny łownej lub mięsa zwierząt łownych bezpośrednio do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego.

Oczywiście w przypadku pasiek w rachubę wchodzi wpisanie działalności pasiecznej do pierwszego z punktów (art. 1 ust. 3 lit. c).

Rejestracja sprzedaży bezpośredniej, dokumentacja

Podstawowym obowiązkiem, jakiemu trzeba sprostać w celu sprzedaży bezpośredniej produktów pszczelich, jest zgodnie z art. 21 u.p.z. złożenie wniosku przed rozpoczęciem działalności w zakresie sprzedaży bezpośredniej do właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii (co najmniej 30 dni wcześniej). Wniosek ten podlega obowiązkowi uregulowania opłaty skarbowej w wysokości 10 zł⁴. W niektórych opracowaniach obecnych w internecie można znaleźć informację, że konieczne jest również przygotowanie i zgłoszenie projektu technologicznego. Nie jest to jednak informacja prawidłowa, ponieważ zgodnie z art. 19 ust. 4 u.p.z. przepisy ustanawiające obowiązek związany z projektem technologicznym nie znajdują zastosowania do podmiotów zamierzających prowadzić działalność w zakresie m.in. sprzedaży bezpośredniej.

Oprócz tego konieczne jest prowadzenie i przechowywanie (przez rok) dokumentacji zawierającej informacje o ilościach produktów sprzedanych w poszczególnych miesiącach⁵.

Jakie produkty pszczele można sprzedać w ramach sprzedaży bezpośredniej?

Sprzedaż bezpośrednio dotyczy wyłącznie „surowców”, które oznaczają „produkty produkcji pierwotnej, w tym produkty ziemi, pochodzące z hodowli, polowań i połowów”⁶. Według konkretnych regulacji prawnych, w przypadku produktów pszczelich, sprzedaż bezpośrednia może dotyczyć produktów pszczelich nieprzetworzonych, w tym miodu, pyłku pszczelego, pierzgi, mleczka pszczelego⁷. W obecnym stanie prawnym sprzedaż bezpośrednia nie obejmuje natomiast propolisu (kitu pszczelego).

Należy pamiętać, że produkty pszczele przeznaczone do sprzedaży bezpośredniej muszą spełniać określone wymogi weterynaryjne, które zostały określone w rozporządzeniu ws. sprzedaży bezpośredniej (§40 rozporządzenia ws. sprzedaży bezpośredniej)⁸. Szczegółowe informacje w tej kwestii zostaną przedstawione w kolejnym artykule.

Komu można sprzedawać produkty pszczele w ramach sprzedaży bezpośredniej?

dr Rafał R. Wasilewski
doktor nauk prawnych, radca prawny,
prowadzi własną kancelarię radcy prawnego w Szczecinie

1 - R.R. Wasilewski, Rolniczy handel detaliczny – aspekty prawne, „Pasieka” 2021, nr 2, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/215-pasieka-2-2021/2903-40-rolniczy-handel-detaliczny-aspekty-prawne.

2 - Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz.U. z 2020 r. poz. 1753).

3 - Mowa o rozporządzeniu (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 853/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającym szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE z 2004 r. L – 139, s. 55).

4 - Poz. 53 załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1546 z późn. zm.).

5 - §41 rozporządzenia w/s sprzedaży bezpośredniej.

6 - Art. 2 pkt 2 rozporządzenia nr 853/2004 w zw. z art. 2 ust. 1 lit. b rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE z 2004 r., L – 139, s. 1).

7 - §3 pkt 8 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. poz. 1703 z późn. zm.) – dalej: rozporządzenie w/s sprzedaży bezpośredniej.

8 - Zob także https://www.gov.pl/attachment/7b7dad81-8817-4a56-9308-b514cbb494a6 [dostęp 7.05.2021].

9 - Zob. https://www.gov.pl/attachment/7b7dad81-8817-4a56-9308-b514cbb494a6 [dostęp 7.05.2021].

10 - Takie urządzenia (tzw. miodomaty) pojawiają się w Polsce – np. https://www.bierun.pl/main/aktualnosci/W-Urzedzie-Miejskim-bedzie-miodomat/idn:5303 [dostęp: 15.05.2021].

11 - https://www.gov.pl/attachment/7b7dad81-8817-4a56-9308-b514cbb494a6 [dostęp: 15.05.2021].

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"