Z artykułu dowiesz się m.in.:
- jak ocenić wydajność roślin pożytkowych;
- od czego zależy nektarowanie;
- jak prowadzić własne obserwacje dot. atrakcyjności roślin miododajnych.
Jak obliczana jest wydajność pyłkowa i miodowa?
Jak obliczana jest wydajność pyłkowa?
Jedną z podawanych w literaturze jest metoda Warakomskiej. Zgodnie z nią, określa się wagę suchego pyłku (w miligramach) wytworzonego w 10 kwiatach lub jednym kwiatostanie. Następnie zlicza się wszystkie kwiaty danego gatunku (we wszystkich stadiach) na jednostce powierzchni i przelicza zwykle na hektar.
Fot. aleksrybalko / freepik
Od czego zależy produkcja pyłku i wydajność pyłkowa?
Jest wartością stałą dla danego gatunku rośliny, może natomiast się zmieniać w zależności od kondycji rośliny. Z tego powodu tak ważny jest dobry materiał nasienny. Warto dodać, że różnić się mogą ilości pyłku dostępne dla pszczół, co zależy od faktycznej liczby rozwiniętych kwiatów, udziału ziarn płonnych, warunków atmosferycznych, konkurencji innych owadów i typu pracy pszczół na kwiatach o danej budowie. Zazwyczaj przyjmuje się, że pszczoły wykorzystują 50% dostępnego pyłku.
Jak obliczana jest wydajność miodowa?
Do określenia wydajności miodowej pobiera się jednorazowo całą porcję nektaru1, jaką wydzielił kwiat w ciągu swego życia (ustala się moment, w którym poziom nektaru zaczyna utrzymywać się na stałym poziomie). W zebranej wydzielinie ustala się poziom cukrów (suchą masę cukrów). Następnie liczbę otrzymaną dla jednego kwiatu przelicza się na liczbę kwiatów rosnących na niewielkiej badanej powierzchni, a następnie – na 1 hektarze. W ten sposób otrzymujemy tzw. wydajność cukrową. Po kolejnym przeliczeniu jej na surowiec zawierający 80% cukrów otrzymujemy wydajność miodową rośliny.
Od czego zależy nektarowanie?
Na ilość wytwarzanego nektaru mają wpływ czynniki klimatyczne i mikroklimatyczne (światło, temperatura, wilgotność powietrza, wiatr), wilgotność gleby i jej rodzaj, sposób uprawy, nawożenie oraz położenie geograficzne. Ich znaczenie różni się w zależności od wymagań siedliskowych konkretnych gatunków. Zasadniczo, w przypadku roślin światłolubnych, największa produkcja nektaru następuje w słoneczne, ciepłe dnie, przy rozproszonym świetle (które pojawia się przy większej wilgotności powietrza) i nikłym wietrze, na glebach świeżych. Wielkość produkcji nektaru zmienia się w ciągu dnia i jest zależna od fazy kwitnienia oraz odmiany czy nawet formy rośliny. Uważa się, że pszczoły wykorzystują około 70% dostępnego nektaru.
Fot. Antonio López (Pixabay)
Od czego zależy wydajność miodowa?
Wartość ta zależy od nektarowania kwiatów w czasie badań. Może się różnić regionalnie w zależności od warunków, w jakich rosły badane rośliny.
Klasyfikacja roślin w pobliżu pasieki pod względem ich atrakcyjności dla pszczół
Można ją wykonać samodzielnie, obliczając średnie zagęszczenie pszczół na 1 m2 danego zbiorowiska roślinnego lub uprawy.
Wytyczne podane przez Mieczysława Lipińskiego [2010]:
1. Wybieramy pas o szerokości 1 m i długości 10 m (liczny oblot) lub 100 m (słabszy oblot), w miejscu o średnim zagęszczeniu kwiatów.
2. Obserwacje prowadzimy w warunkach pełnego nalotu pszczół.
3. Pszczoły liczymy przynajmniej 4 razy w ciągu dnia, od rana do wieczora (od ok. 5:00–19:00) na całej długości pasa.
4. Obliczamy średnią liczbę pszczół na 1 m2: sumaryczna liczba zaobserwowanych pszczół/ liczba obserwacji/10 m2 lub 100 m2.
Dr Maria Janicka
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
1 - Nektar pobiera się ręcznie za pomocą specjalnych narzędzi (pipet) – przyp. red.
Artykuł pochodzi z Kalendarza Pszczelarza z Pasją na 2023 r. W tej publikacji znajdziesz więcej przydatnych treści na temat karmienia pszczół, roślin miododajnych i chorób pszczół w kontekście ich żywienia.
