Z artykułu dowiesz się m.in.:

• jakie są różnice w tzw. obowiązkach informacyjnych w zależności od rodzaju prowadzonej działalności;
• kiedy i w jaki sposób należy przekazać niezbędne informacje klientowi;
• że sprzedaż na odległość nie dotyczy tylko tej przez Internet.

O czym trzeba poinformować klienta?

Prawo do informacji to jedno z podstawowych praw, jakie przysługują konsumentowi. Klient ma prawo wiedzieć, a przedsiębiorca ma obowiązek informacji udzielić. Pojawia się jednak pytanie, jakie informacje muszą zostać obligatoryjnie udzielone, kiedy należy je przekazać i jakie konsekwencje grożą za niespełnienie tych wymogów? W niniejszym artykule uwaga skupiona zostanie przede wszystkim na ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta¹ (PrKonsU), ponieważ to właśnie ten akt nakłada na przedsiębiorcę najbardziej rozbudowany obowiązek informacyjny. Poruszony zostanie również aspekt obowiązku informacyjnego w przypadku sprzedaży w ramach rolniczego handlu detalicznego (dalej RHD).

Sprzedaż miodu lub produktów pszczelich
przez przedsiębiorcę w sklepie stacjonarnym a obowiązek informacyjny

Wiele osób prowadzi działalność gospodarczą w ramach sprzedaży miodu czy innych produktów pszczelich, tym samym będąc przedsiębiorcami, np. prowadzą stacjonarny sklep ze zdrową żywnością, w którego asortymencie znajduje się miód. W takim przypadku na przedsiębiorcy ciąży obowiązek udzielania konsumentowi określonych informacji i, co istotne, muszą zostać przekazane konsumentowi przed zawarciem umowy.

2) Swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, i numerze, pod którym został zarejestrowany, adresie, pod którym prowadzi przedsiębiorstwo, i numerze telefonu przedsiębiorstwa. W przypadku sklepu stacjonarnego nie ma potrzeby podawania miejsca prowadzenia działalności, jednakże konsument przed zawarciem umowy powinien zostać poinformowany, z kim ją zawiera. Należy pamiętać, że nie ma obowiązku posiadania numeru telefonu – można jako formę kontaktu wskazać formę bezpośrednią lub np. z wykorzystaniem poczty tradycyjnej. W przypadku zakupów w sklepie stacjonarnym powyższe informacje najczęściej przekazywane są w sposób dorozumiany, to znaczy konsument najczęściej przebywając w danym sklepie wie, z kim zawiera umowę.

3) Łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami. Konsument przed zawarciem umowy musi zostać poinformowany, ile zobligowany będzie zapłacić za miód lub inne produkty pszczele.

6) Treści usług posprzedażnych i gwarancji. Należy pamiętać, że gwarancja jest dobrowolna, przedsiębiorca nie ma obowiązku jej udzielić.

Sprzedaż miodu lub produktów pszczelich przez przedsiębiorcę w sklepie internetowym a obowiązek informacyjny

Ustawodawca uregulował w sposób bardziej rozbudowany kwestię obligatoryjnych informacji, jakich należy udzielić konsumentowi w przypadku umów zawieranych na odległość. Najczęściej są to umowy zawierane przez Internet. W tym przypadku uwagę należy zwrócić na art. 12 PrKonU. Zgodnie z przywołaną regulacją przed zawarciem umowy przedsiębiorca jest zobowiązany poinformować konsumenta o:

1) Głównych cechach świadczenia z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem. Jest to dokładnie to samo o czym mowa była powyżej, przy umowie zawieranej w sklepie stacjonarnym.

2) Swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, a także numerze, pod którym został zarejestrowany. W przypadku handlu internetowego jest szczególne istotne, aby konsument wiedział, z kim ma zawrzeć umowę.

3) Adresie przedsiębiorstwa, adresie poczty elektronicznej oraz numerze telefonu, pod którymi konsument może szybko i efektywnie kontaktować się z przedsiębiorcą;

3a) Innym niż określony w pkt 3 środku komunikacji online, jeżeli taki środek przedsiębiorca dodatkowo udostępnia, który:

a) gwarantuje zachowanie pisemnej korespondencji pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, w tym daty i godziny takiej korespondencji,

b) spełnia wymogi trwałego nośnika,

c) umożliwia szybkie i efektywne kontaktowanie się konsumenta z przedsiębiorcą;

4) adresie, pod którym konsument może składać reklamacje, jeżeli jest inny niż adres, o którym mowa w pkt 3. Do decyzji przedsiębiorcy zatem należy wybór środka komunikacji z konsumentem. Najważniejsze, aby pozwalał on na szybki oraz sprawny kontakt i jednocześnie gwarantował zachowanie korespondencji na czas odpowiedni do zawartej umowy i potrzeb z nią związanych (trwały nośnik).

5) Łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami. Konsument zawsze przed zawarciem umowy musi znać cenę, jaką będzie musiał zapłacić.

6) Kosztach korzystania ze środka porozumiewania się na odległość w celu zawarcia umowy, w przypadku, gdy są wyższe niż stosowane zwykle za korzystanie z tego środka porozumiewania się. Chodzi np. o wyższe koszty za połączenie telefoniczne, jeżeli np. działalność prowadzona jest za granicą.

11) Braku prawa odstąpienia od umowy na podstawie art. 38 PrKonsU lub okolicznościach, w których konsument traci prawo odstąpienia od umowy. Ustawodawca przewidział kilka sytuacji, w których konsument nie może odstąpić od umowy zawartej na odległość i o takich okoliczność również należy konsumenta poinformować.

12) Przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za zgodność świadczenia z umową.

14) Istnieniu i treści gwarancji i usług posprzedażnych oraz sposobie ich realizacji. Przyznanie gwarancji jest dobrowolne.

15) Kodeksie dobrych praktyk, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz sposobie zapoznania się z nim. Przedsiębiorca może zdecydować o przestrzeganiu samoregulacji, wówczas powinien o tym poinformować konsumenta.

16) Możliwości skorzystania z pozasądowych sposobów rozpatrywania reklamacji i dochodzenia roszczeń oraz zasadach dostępu do tych procedur. Chodzi o możliwość rozwiązywania ewentualnych sporów na drodze pozasądowej.

Sprzedaż miodu w ramach RHD
a obowiązki informacyjne

W przypadku RHD ustawodawca nie wprowadził tak rozbudowanych obowiązków informacyjnych, jak uczynił to w kwestii przedsiębiorców. Jednakże nie oznacza to, że na podmiocie prowadzącym RHD nie spoczywają żadne obowiązki informacyjne względem konsumenta finalnego.

Aktem, który w tym zakresie będzie miał szczególne znaczenie jest ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia³. Nie zawiera ona tak rozbudowanego katalogu informacji, jakie konsumentowi należy przekazać, tak jak dzieje się to na gruncie PrKonsU, jednakże w zakresie obowiązków informacyjnych nie należy przywołanej ustawy pomijać.

Podsumowanie

Obowiązki informacyjne sprzedawcy względem konsumenta są rozbudowane, a co za tym idzie, wymagają profesjonalnego podejścia. Wydawać by się mogło, że miód jako produkt znany od wieków, nie wymaga specjalnego przedstawienia, a w dobie tak rozbudowanego rynku e-commerce nie ma potrzeby, aby wszystkie informacje prezentować bardzo skrupulatnie i szczegółowo. Niestety nic bardziej mylnego. Obecny rozwój gospodarczy, również w branży pszczelarskiej, powoduje konieczność ochrony konsumenta, który nie znając produktu tak dobrze jak sprzedawca, z góry postawiony jest w gorszej (pod kątem posiadanej wiedzy) sytuacji.

Dodatkowo na powyższe należy spojrzeć również z drugiej perspektywy; dobrze sporządzony regulamin sklepu internetowego czy stacjonarnego chroni nie tylko konsumenta, ale również sprzedawcę. Jeżeli w regulaminie zawarte będą wszystkie informacje wymagane prawem, jak również będzie on wolny od wszelkich klauzul abuzywnych (postanowień niezgodnych z prawem) i zostanie zaprezentowany konsumentowi przed zawarciem umowy, to sprawiedliwie wiąże obie strony.

Weronika Woźna-Burdziak
Prawniczka z wykształcenia i zamiłowania. Od ponad 10 lat zajmuję się tematyką polskiego i unijnego prawa konsumenckiego, prawa e-commerce oraz prawa marketingu, w tym reklamy.
E-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

1 - tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 2759 z późn. zm.

2 - tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 344

3 - tj. Dz. U. z 2023 r. poz. 1448

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"