Mikroflora pasieczna

Mikroflora i mikrofauna pasieczna jest niezwykle bogata pod względem zarówno ilościowym, jak i jakościowym. Występują w niej bakterie, grzyby, wirusy, pierwotniaki, roztocze…Skład tej mikroflory nie jest jednak stały, ponieważ kształtuje go szereg czynników takich, jak: położenie geograficzne terenu, na którym umiejscowiona jest pasieka, rodzaje roślin występujących w pobliżu pasieki, gatunki zwierząt hodowanych lub dziko żyjących w rejonie pasiecznym. Niebagatelny wpływ na mikroflorę pasieczną wywiera również przebieg pogody oraz skład mikrobiologiczny wody obecnej w środowisku a pobieranej przez pszczoły.

Mikroflora samej pszczoły również nie jest stała i zależy od: stanu fizjologicznego pszczoły, stadium rozwoju (larwa, przedpoczwarka, poczwarka, owad doskonały), ale również od kasty pszczelej, ponieważ inną mikroflorę będzie posiadała pszczoła robotnica, inną truteń a inną matka-królowa.

Niewątpliwie mikroflorę pasieczną można podzielić na dwie główne grupy: organizmy szkodliwe (patogenne dla pszczoły) oraz mikroorganizmy pożyteczne. Odrębną grupę stanowiły będą mikroorganizmy względnie obojętne dla pszczół lub takie, których znaczenia jeszcze dokładnie nie poznano.

Z pewnością najlepiej poznano do tej pory mikroflorę szkodliwą, chorobotwórczą dla pszczół oraz wyrządzającą straty w miodzie i pyłku.…

Nie sposób wymienić tu wszystkich patogennych gatunków, niemniej jednak w obrębie tej grupy znajdziemy między innymi wirusy wywołujące takie schorzenia, jak: choroba woreczkowa, ostry, chroniczny i powolny paraliż pszczół, zmętnienie skrzydełek czy choroba czarnych mateczników.

Do chorób wywołanych przez bakterie zaliczyć możemy: zgnilec amerykański i europejski, rozproszkowanie czerwia oraz różnego rodzaju posocznice. Również wśród grzybów mikroskopowych znajdziemy gatunki szkodliwe, wywołujące między innymi: grzybicę otorbielakową, grzybicę kropidlakową, drożdżyce, trichodermozę. Wśród chorób wywołanych przez roztocze na szczególną uwagę zasługuje waroza, natomiast chorób wywołanych przez pierwotniaki – choroba zarodnikowcowa. Wiele uwagi poświęca się w dzisiejszych czasach CCD.

Do informacji dotyczących szkodliwej mikroflory pasiecznej należy dodać, że w zdrowej rodzinie pszczelej, w której wszelkie procesy zachodzą prawidłowo, część mikroflory szkodliwej jest naturalnie obecna (bądź to w formie przetrwalnej, bądź wegetatywnej), ale powoduje wystąpienie objawów chorobowych dopiero wtedy, kiedy odporność rodziny jako całości zostanie zachwiana (obniżenie temperatury, stres).

ApiFarma pozwala na stabilizację rozwoju rodzin osłabionych i może prowadzić do zahamowania rozwoju ubytku pszczoły lotnej. Dodatkowo wspiera żywotność pszczół robotnic i poprawia kondycję rodzin. Służy również do higienizacji ula i ramek.

Bez wątpienia na pierwszym miejscu należy wymienić kit pszczeli, zwany również propolisem, w którego skład wchodzą żywice roślinne, wosk, pyłek i wydzielina gruczołów pszczół. Substancja ta wykazuje silne działanie bakteriobójcze (w niższych stężeniach również bakteriostatyczne) w stosunku do wielu mikroorganizmów chorobotwórczych (bakterii, grzybów i wirusów).

Możemy tu wymienić choćby kilka z nich: Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Candida albicans, Aspergillus, Toxoplazma gonidii.

Propolis służy pszczołom do: wygładzania wewnętrznej powierzchni ula (impregnacja ścian), zatykania otworów i szczelin, regulacji wejść, balsamowania uśmierconych w ulu napastników – szczególnie gryzoni, których z racji ich dużej wagi nie są w stanie wynieść poza ul.

W konsekwencji zabalsamowane ciało np. myszy nie gnije ale mumifikuje się. Ponadto pszczoły wyściełają propolisem komórki przed złożeniem jaja, a przed wejściem do ula każda pszczoła korzysta z wycieraczki propolisowej. D

uże skoncentrowanie propolisu w przestrzeni ula oraz unoszące się jego lotne składniki powodują, że w prawidłowo działającej rodzinie nie ma prawa rozwijać się mikroflora patogenna (za wyjątkiem bezwzględnych patogenów) a i mikroflora pożyteczna też z trudem się rozwija (poza niektórymi bakteriami kwasu mlekowego i drożdżami).

ApiBioFarma ApiFarma jest wyrobem w pełni naturalnym, nie zawiera modyfikowanych genetycznie szczepów mikroorganizmów. Jest w pełni bezpieczna i przyjazna dla zdrowia roślin, zwierząt i ludzi. Bardzo dobre efekty otrzymać można przy ochronie pszczół przed warrozą (Varroa destructor przebywa na pszczole ale nie wgryza się w pancerz chitynowy). Dalszym efektem jest powstrzymanie fermentacji syropu w podkarmiaczach, dzięki czemu jest możliwość dłuższego wykorzystania pokarmu przez pszczoły. Służy również do higienizacji ula i ramek.

Właściwości obronne tych pożytecznych bakterii związane są z wytwarzaniem przez nie związków o działaniu antydrobnoustrojowym. Do związków tych zaliczyć możemy bakteriocyny, między innymi nizynę, która hamuje rozwój wielu gatunków bakterii z rodzaju Staphylococcus, Streptococcus, Lactobacillus, Micrococcus, Listeria.

Kolejnym związkiem wytwarzanym przez bakterie kwasu mlekowego jest nadtlenek wodoru, który stanowi ważny czynnik warunkujący trwałość miodu i pierzgi oraz jest (obok kwasu 10-hydroksy-D-decenowego) głównym czynnikiem bakteriobójczym występującym w mleczku pszczelim.

Ponadto bakterie kwasu mlekowego wytwarzają kwasy organiczne (głównie mlekowy), które obniżają pH treści jelit, stwarzając tym samym niedogodne warunki dla rozwoju patogenów.

Ważną cechą bakterii kwasu mlekowego jest zdolność do wytwarzania szeregu enzymów poprawiających strawność pokarmu. W tym miejscu warto wspomnieć, że naukowcy poszukujący przyczyny CCD zauważyli w treści jelit padłych pszczół zupełnie nie przetrawiony pyłek (pokarm), co może wskazywać na brak pożytecznej mikroflory w ich układzie pokarmowym.

Wielu pszczelarzy stosuje je również do higienizacji uli i narzędzi do pracy w pasiece. Doświadczenia przeprowadzone w roku ubiegłym i obecnym dowodzą, że zastosowanie probiotycznej kompozycji pożytecznych mikroorganizmów w znacznym stopniu wpływa na ograniczenie chorób i upadków oraz poprawę kondycji rodzin pszczelich. (Wanda Huk, 2009)

Opracowanie:
Dolnośląskie Centrum Mikroorganizmów

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"