Ekologiczne metody zwalczania warrozy, cz. 3.
W poprzedniej części artykułu, zamieszczonej w nr 3/2012 „Pasieki” omówiono gotowe preparaty przeciwko warrozie oparte na kwasach, takich jak BeeVital HiveClean czy Bienenwohl oraz stosowanie kwasu mrówkowego. Podkreślono, że kwas ten jest jedyną substancją warroabójczą przenikającą przez zasklepy na czerwiu i niszczącą tam posożyty. Poniżej ostatnia część artykułu opisująca stosowanie kwasu szczawiowego i mlekowego przeciwko warrozie.
Kwas szczawiowy
Do celów pszczelarskich używa się dwuwodnego kwasu szczawiowego dostępnego w postaci krystalicznej. W takiej formie może być niebezpieczny, dlatego wszelkie czynności związane z odważaniem i przygotowaniem jego roztworów należy wykonywać z zachowaniem należytej ostrożności.
Można też kupić pakowane po 30 g porcje dwuwodnego kwasu szczawiowego w cenie około 4,80 zł, dzięki czemu można uniknąć niebezpiecznego odważania dwuwodnego kwasu szczawiowego. Porcja taka wystarcza do leczenia 20 rodzin pszczelich, czyli koszt preparatu dla 1 rodziny wynosi 24 grosze. Przygotowanie roztworu leczniczego:
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Podczas odparowywania kwasu szczawiowego należy chronić drogi oddechowe maską z pochłaniaczem, ręce zabezpieczać długimi rękawicami gumowymi, stać od strony wiatru itp. Nie jest wskazane wielokrotne podawanie kwasu szczawiowego w postaci par. Dochodzi wówczas do poparzenia narządów gębowych u robotnic i znacznych ubytków w pszczołach.
1 kg kwasu szczawiowego kosztuje około 9 zł. Cena fabrycznego odparowywacza: od 160 do 1 600 zł (w zależności od modelu i zasilania).
Kwas mlekowy
Kwas mlekowy (wikipedia.pl)
Kwas mlekowy podobnie jak kwas mrówkowy jest naturalnym składnikiem występującym w miodzie i pierzdze. Prawidłowo zastosowany kwas nie obniża wartości produktów pasiecznych.
Wykorzystuje się go zwłaszcza do jesiennego leczenia wspomagającego, przy niskich temperaturach otoczenia, które uniemożliwiają użycie innych metod. Nie należy używać go w czasie pożytku i w obecności w gnieździe miodu towarowego.
Ponieważ nie działa na pasożyty bytujące pod zasklepami, wskazane jest jego stosowanie w okresach, gdy w gnieździe nie ma czerwiu. Wystarczy wtedy dwukrotnie opryskać pszczoły na plastrach 15% roztworem kwasu mlekowego, nie dopuszczając do przemoczenia pszczół.
Na jeden plaster zużywa się od 10 do 12 ml roztworu, nanosząc spryskiwaczem 5-6 ml na jedną stronę dobrze obsiadanego przez pszczoły plastra. Jeżeli pszczół jest mało, dawkę kwasu na plastrze trzeba zmniejszyć.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
W pasiece ekologicznej korzystniej jest nie dopuścić do wystąpienia choroby, niż później próbować leczyć ją metodami ekologicznymi. Najlepszą profilaktyką jest utrzymywanie pszczół pochodzących z linii odpornych na choroby, zapewnienie im dobrostanu oraz stosowanie zabiegów zwiększających odporność pszczół.
Polega to na regularnej wymianie matek, systematycznych przeglądach, by we wczesnych stadiach stwierdzić wszelkie anomalie, dokładnej dezynfekcji sprzętu i niszczeniu potencjalnych źródeł zakażenia oraz zapewnieniu pszczołom wystarczających zapasów miodu i pyłku w ulu.
Bardzo istotnie jest również
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Odpowiednie warunki utrzymania pszczół i stosowanie w razie konieczności zabiegów ograniczających populację V. destructor zapewnią pszczołom zdrowie a pszczelarzowi satysfakcję z pasieki.
dr hab. Paweł Chorbiński
lek. wet. Agnieszka Wójcik
Katedra Epizootiologii z Kliniką Ptaków i Zwierząt Egzotycznych
Wydział Medycyny Weterynaryjnej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
