Obrót i przechowywanie ramek w pasiece

Jakież było moje zdziwienie, kiedy podczas rozmowy z pszczelarzem z dwudziestoparoletnim stażem i pasieką 20-30 uli usłyszałem, że paski na warrozę wkłada do uli jesienią, a wyciąga wiosną, a ramki przetapia jak są już bardzo ciężkie i czarne tak, że światło przezeń nie przenika. Temat walki z warrozą poruszę w innym artykule, teraz chciałbym się zająć obrotem węzy i wosku w pasiece.

Fot. 1. fot.© Dariusz Karwan

W ujęciu chemicznym wosk to przede wszystkim węgiel (76,3%), wodór (13,2%) i tlen (7,5%) oraz około 250 różnych innych związków chemicznych, które należą do estrów, węglowodorów tłuszczowych i alkoholi. W naszych pasiekach pozyskujemy go przede wszystkim przetapiając stare plastry, „języczki” z dzikiej zabudowy, ramki pracy, odsklepiny po miodobraniu.

Niektórzy przesiewają nawet osyp zimowy, który zawiera dość duże ilości wosku dobrej jakości. Wosk formujemy w krążki i sprzedajemy lub wymieniamy na węzę (zdj. nr 1). Niektórzy pszczelarze sami wytwarzają węzę na swoje potrzeby.

Starannie wklejona węza w nową ramkę stanowi nieodzowny element naszego pszczelarzenia, ale nie zastanawiamy się, co dzieje się z nową ramką w czasie całego sezonu. Załóżmy, że wspomnianą ramkę wstawiamy na wiosnę w środek gniazda, wówczas jest już spora ilość woszczarek w rodzinie pszczelej.

Kiedy warunki zewnętrzne i wewnętrzne są sprzyjające, taka węza zostanie bardzo szybko odbudowana (odciągnięta). Matka zaczerwi ją w ciągu ok. 2-6 dni, w zależności od siły rodziny – mówiąc bardzo ogólnie. Cały cykl rozwojowy robotnic trwa 21 dni, więc w ciągu sezonu letniego w ramce tej może zostać wychowanych około 6-8 pokoleń pszczół.

Po wygryzieniu każdej pszczoły komórki ramki są czyszczone przez robotnice, ale jednak pewna część oprzędów i resztek pokarmu, a także kał pszczół zostaje „wciśnięty” w ściany komórek. Stąd piękna jasna ramka staje się z czasem ciemna i ciężka (zdj. nr 2) [...].

Obrót ramkami

Drugim bardzo ważnym aspektem, który chciałbym teraz omówić jest obrót ramkami po zimie. Na wiosnę ramki, na których zimowały pszczoły trzeba wycofać z uli i przetopić. Przyczyn takiego postępowania jest kilka. Po pierwsze:

Fot. 3. fot.© Dariusz Karwan

Nam pszczelarzom, również miód odwirowany z takich plastrów skrystalizuje znacznie wcześniej w konwi czy beczce. Utrudnia to rozlewanie i sprzedaż bezpośrednią naszych miodów. Rozgrzewanie miodu nie jest raczej wskazane z punktu widzenia konsumenta i ilości zawartych makro- i mikroelementów w miodzie. Kremowanie miodu tylko częściowo załatwia sprawę tężenia miodu. Wszystkie te metody są energochłonne, co podwyższa nasze koszty uzyskania dochodu.

Niektórzy pszczelarze, słysząc o tym, iż na wyprodukowanie 1 kg wosku potrzeba około 3,5 kg miodu uważają, że to wielka strata. Nic bardziej błędnego! Jedna ramka wielkopolska odciągnięta z normalnej (cienkiej) węzy waży około 0,15-0,20 kg, w związku z tym 10 ramek to około 1,5-2 kg odciągniętej węzy od jednej rodziny.

W naszych warunkach klimatycznych można uzyskać z jednego ula 2-3 kg wosku bez zauważalnej zmiany w wydajności miodowej. W mojej praktyce pasiecznej od jednej rodziny przy „normalnych” warunkach pogodowych otrzymuję 10-15 ramek odciągniętych w sezonie. Zawsze przetapiam ramki, na których pszczoły zimowały!

Przechowywanie ramek

Są różne metody przechowywania plastrów. Ponieważ prowadzę stacjonarną pasiekę, mogłem sobie pozwolić na wybudowanie specjalnych pomieszczeń gospodarczych.

Na zdjęciu nr 3 przedstawiłem mój sposób przechowywania ramek. Zanim ramki zostaną włożone do magazynu, każda z osobna jest przeglądana i kwalifikowana według następującej skali: 1 – plastry jasne na miód, 2 – plastry z pierzgą, 3 – plastry przeczerwione jednokrotnie, 4 – plastry przeczerwione parokrotnie (około 3-4 razy), 5 – plastry częściowo odciągnięte, 6 – plastry do wycofania (przetopienia).

Wspomniane kominy należy tylko osiatkować z góry i dołu, aby zapewnić ruch powietrza i ustawić np. pod wiatą bacząc, aby deszcz czy śnieg nie dostały się do środka.

Dariusz Karwan
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"