Pokarmy dla pszczół
Prowadzenie pasieki wielu osobom kojarzy się wyłącznie z odbieraniem owadom miodu. Pszczelarze wiedzą jednak, że prawda jest zgoła odmienna. Pasiecznik wykonuje wiele innych czynności, a wśród nich jest także dokarmianie i karmienie pszczół. Kiedy i czym karmić pszczoły? Spróbuję odpowiedzieć na to pytanie.
Fot. Dudzik Roman
Wiosenna stymulacja i dokarmianie
Zasadność wiosennej stymulacji rozwoju pszczół wciąż budzi kontrowersje. Jedni przekonują, że to się po prostu opłaca – owady szybciej osiągają pełnię możliwości produkcyjnych, a lepiej odżywione i silniejsze rodziny są mniej podatne na choroby. Inni nie widzą sensu w podawaniu owadom pokarmu wiosną, kiedy w pobliżu pasieki kwitną rośliny.
Jeżeli jednak zdecydujemy się na stymulację rozwoju, zwłaszcza jeszcze przed głównym oblotem wiosennym, to lepszą kategorią produktów są pokarmy stałe, tzw. ciasta. Ich aplikacja jest szybka i łatwa, można je wykonywać we własnym zakresie lub nabywać gotowe pasze. Metod samodzielnego sporządzania ciast jest pewnie nieskończenie wiele. Zmieniają się proporcje czy źródła niezbędnych aminokwasów, które takie pokarmy powinny mieć, o ile celem jest zdynamizowanie rozwoju pszczelich rodzin. Natomiast w gronie gotowych produktów rysuje się dość czytelny podział na kilka kategorii pasz skomponowanych tak, by ich podanie owadom pozwoliło osiągnąć zakładane cele.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Fot. Dudzik Roman
Letnie interwencje i stymulacja
W czasie pozyskiwania miodu także może zajść potrzeba dokarmienia pszczół. Obecnie wskutek zmian klimatycznych, które zachodzą wyjątkowo dynamicznie, okresy długotrwałych załamań pogody w czerwcu czy lipcu się nie zdarzają. Bywa jednak bardzo sucho. Dla przykładu, na Lubelszczyźnie w 2022 r. przez prawie 2 miesiące w okresie schyłku wiosny i początku lata nie spadł znaczący deszcz. W takich sytuacjach natura cierpi; rośliny wchodzą w stan permanentnego stresu i nie tylko nektarowanie, ale wegetacja w ogóle ulegają silnym zaburzeniom.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Zarówno uzupełnianie żelaznego zapasu pokarmu, jak i stymulacja rozwoju rodzin pszczelich jest możliwa przy zastosowaniu gotowych ciast oraz syropów tzw. letnich. Można też posiłkować się samodzielnie wykonanym syropem cukrowym. Doświadczenia pszczelarzy pokazują jednak, że latem, a więc w warunkach wysokich temperatur, pobieranie pasz płynnych przez pszczoły jest jednak o wiele szybsze.
Karmienie zimowe
Pomagając pszczołom przygotować zapasy, które będą im potrzebne do przezimowania i odchowu pierwszego wiosennego pokolenia, posiłkować się można ciastami i gęstymi pokarmami płynnymi. Dobrą opcją jest także syrop cukrowy o stężeniu 3 : 2. Przygotowanie syropu z silnie ogrzaną wodą pozwala uzyskać stężenie dochodzące nawet do 2 : 1, choć pamiętać należy, że zagospodarowanie cukru w tak podanym syropie będzie na niższym poziomie niż wtedy, gdy gęstość wahać się będzie pomiędzy 1 : 1 a 3 : 2. Mamy więc spory wybór. Zaznaczyć tu także warto, iż nieprawdą jest, że pszczoły zimują gorzej na płynnych paszach na bazie pszenicy. Testowałem zarówno takie produkty, jak i pasze z buraków cukrowych. Wszelkie niepowodzenia w zimowli wynikały zawsze z niewłaściwej struktury rodzin pszczelich, niedostatecznego zabezpieczenia uli na zimę, nie dość efektywnego zwalczania warrozy, co skutkowało najczęściej przeciągającym się czerwieniem, a w końcowym efekcie upadkiem rodzin.
[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów
Podsumowując, karmienie pszczół może być potrzebne w zasadzie w dowolnym okresie w sezonie. Wyjątkiem jest tylko zima. To ta pora roku, w której, o ile pszczelarz nie popełnił poważniejszych błędów, owady powinny „odpocząć” od jego opiekuńczej dłoni i wizyt wprowadzających niepotrzebny zamęt.
Michał Piątek
1 - Więcej o syropach przeczytasz w artykule pt. „Jak przygotować syrop cukrowy dla pszczół?” na str. 84 – przyp red.
