Z artykułu dowiesz się m.in.:

• co to jest działalność nieewidencjonowana, inaczej nierejestrowana;
• jakie produkty pszczele można sprzedawać w jej ramach;
• jakie są ograniczenia związane z tą formą działalności.

Sprzedaż miodu i innych produktów pszczelich – działalność nieewidencjonowana

W ostatnim artykule poświęconym sprzedaży miodu i innych produktów pszczelich omówiona została działalność gospodarcza¹. Z kolei wcześniejsze opracowania koncentrowały się na sprzedaży bezpośredniej² oraz rolniczym handlu detalicznym (RHD)³. Tym razem artykuł dotyczy niekoniecznie znanej formy prowadzenia zarobkowej działalności, jaką jest działalność nieewidencjonowana (znana także pod nazwą nierejestrowana). W niniejszej publikacji wyjaśnimy, czym jest ten rodzaj działalności oraz zastanowimy się, czy i w jakim zakresie pszczelarz może z niej skorzystać dla generowania przychodu zgodnie z prawem.

Działalność nieewidencjonowana

Interesująca nas działalność nieewidencjonowana jest skrótowym określeniem uregulowanej prawnie działalności, która nie stanowi działalności gospodarczej, chociaż mogłaby być tak postrzegana w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców⁴. To znaczy, że nawet jeżeli podejmowane działania byłyby zorganizowane, miały charakter zarobkowy, wykonywane we własnym imieniu i w sposób ciągły, nie są działalnością gospodarczą. Dlaczego tak się dzieje? To szczególne rozwiązanie prawne zawiera art. 5 ust. 1 pr. przed. Według tego przepisu nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Najważniejsze korzyści dla osób prowadzących działalność nieewidencjonowaną

Działalność nieewidencjonowana jest preferencyjną formą prowadzenia działalności zarobkowej niewielkich rozmiarów. Została przewidziana jako odformalizowana i niegenerująca dodatkowych obciążeń dla osób ją podejmujących. Skoro osoba prowadząca tę działalność nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 pr. przed., to nie dotyczą takiej osoby obowiązki adresowane do przedsiębiorców.

Sama nazwa tego rodzaju działalności jest konsekwencją tego, iż podjęcia i wykonywania działalności nieewidencjonowanej nie trzeba zgłaszać do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, czyli CEIDG (mowa o samym fakcie prowadzenia działalności nieewidencjonowanej – nie wpływa to na administracyjne obowiązki dotyczące m.in. zgłoszenia założenia pasieki, czy też zgłoszenia dla celów podatkowych celem uzyskania NIP⁶ lub dopełnienia ewentualnych obowiązków dotyczących podatku VAT).

Przekształcenie działalności nieewidencjonowanej w działalność gospodarczą

Podana powyżej granica przychodu nie może zostać przekroczona w żadnym miesiącu. Jeżeli w którymś miesiącu prowadzenia działalności przychód przekroczy ten próg o choćby jeden grosz, działalność nieewidencjonowana z mocy prawa staje się działalnością gospodarczą (art. 5 ust. 3 pr. przed.). Skutek ten nie nastąpi dopiero w kolejnym miesiącu, ale nawet w trakcie danego miesiąca – konkretnie w dniu, w którym uzyskany przychód przekroczył opisaną wcześniej granicę przychodu.

Oczywiście korzystanie z preferencyjnych regulacji działalności nieewidencjonowanej jest prawem, nie obowiązkiem. Jeżeli dana osoba uzna, że chciałaby w miejsce prowadzonej działalności nieewidencjonowanej podjąć taką samą działalność gospodarczą, to po prostu może złożyć wniosek o wpis do CEIDG. W takim przypadku działalność nieewidencjonowana stanie się działalnością gospodarczą w dniu określonym we wniosku (art. 5 ust. 2 pr. przed.).

Działalność nieewidencjonowana – co może być jej przedmiotem?

Działalność nieewidencjonowana to w zasadzie działalność gospodarcza „na próbę”, dopóki nie zacznie się osiągać wyższego przychodu. Z tego względu w ramach tej formy działalności można zajmować się w zasadzie wszystkim. Istnieje jednak jedno ważne ograniczenie. Otóż działalność reglamentowaną można wykonywać wyłącznie w ramach działalności gospodarczej – według art. 44 ust. 3 pr. przed. niedopuszczalne jest podejmowanie działalności gospodarczej koncesjonowanej, wymagającej zezwolenia albo regulowanej w ramach działalności nieewidencjonowanej (np. produkcja i sprzedaż miodu pitnego). Sprzedaż produktów pszczelich (nieprzetworzonych lub przetworzonych), ale także innych towarów czy nawet świadczenie różnego rodzaju usług może być więc co do zasady przedmiotem działalności nieewidencjonowanej.

Czy w ramach działalności nieewidencjonowanej są jakieś ograniczenia ilościowe?

Na jakim obszarze może być wykonywana działalność nieewidencjonowana?

Działalność nieewidencjonowana a inne formy sprzedaży produktów pszczelich

Perspektywy zmian

Dr Rafał R. Wasilewski
Radca prawny prowadzący własną kancelarię w Szczecinie
www.radcawasilewski.pl

1 - Sprzedaż miodu i innych produktów pszczelich – działalność gospodarcza, „Pasieka” 5/2023, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/248-pasieka-5-2023/4004-10-dr-rafal-r-wasilewski-sprzedaz-miodu-i-innych-produktow-pszczelich-dzialalnosc-gospodarcza

2 - Sprzedaż bezpośrednia miodu – podstawowe kwestie prawne, „Pasieka” 4/2021, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/219-pasieka-4-2021/3083-sprzedaz-bezposrednia-miodu-podstawowe-kwestie-prawne

3 - Rolniczy handel detaliczny – aspekty prawne, „Pasieka” 2/2021, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/215-pasieka-2-2021/2903-40-rolniczy-handel-detaliczny-aspekty-prawne

4 - Dz.U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm. – dalej: pr. przed.

5 - Ustawa precyzuje, że przychód ten, zwany przychodem należnym to wszystkie kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (art. 5 ust. 6 pr. przed.). W praktyce oznacza to, że jeżeli zawrzemy umowę sprzedaży, ale nie otrzymamy zapłaty – należna nam cena wlicza się do przychodu. Natomiast gdyby od umowy sprzedaży odstąpiono, to cena (wartość towaru) nie jest wliczana do przychodu należnego.

6 - M. Sądej, Działalność nierejestrowana a NIP - czy jest konieczny?, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-dzialalnosc-nierejestrowana-a-nip (dostęp: 10.09.2023 r.).

7 - Por. art. 6, art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230).

8 - Por. art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561).

9 - https://www.zus.pl/-/ulga-na-start-preferencyjna-podstawa-dzialalnosc-nieewidencjonowana-jakie-sa-warunki-uprawnienia-i-skutk-1#9 (dostęp: 10.09.2023 r.).

10 - K. Gąsior, Biznes bez rejestracji nie pozwoli uniknąć składek ZUS, https://www.rp.pl/zus/art1499351-biznes-bez-rejestracji-nie-pozwoli-uniknac-skladek-zus (dostęp: 10.09.2023 r.).

11 - Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 stycznia 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.639.2022.2.JM, https://www.interpretacje.pl/vat/8797340,zwolnienie-z-obowiazku-ewidencjonowania-przy-zastosowaniu-kasy-rejestr.html (dostęp: 10.09.2023 r.).

12 - https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3502 (dostęp: 10.09.2023 r.).

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"