MIT: W jednej rodzinie nigdy nie ma dwóch matek czerwiących jednocześnie

Jeden ul, jedna rodzina, jedna matka. Stwierdzenie to, przyjęte przez wielu pszczelarzy jako pewnik, stało się dla nich jednym z filarów gospodarki pasiecznej. O ile jeszcze dopuszczamy do siebie myśl, że w jednym ulu mogą funkcjonować obok siebie dwie rodziny (znane są konstrukcje uli dwurodzinnych), to fakt, że w pniu mogą żyć dwie matki wykracza poza pszczelarskie kanony.

fot. Dariusz Korcz

Matkę pszczelą, jedyną w rodzinie pszczelej zdolną do składania jaj, z których rozwijają się samice, czasem nazywamy królową. To w jakimś sensie definiuje nam postrzeganie jej jako jednostki, w której skoncentrowana jest władza w rodzinie. A przecież matka pszczela ma w sobie więcej z niewolnika niż monarchy. Błędne jest również postrzeganie rodziny pszczelej jako monolitu.

Jeżeli zauważymy, że pszczela kolonia składa się z grup sióstr, które są ze sobą w różnym stopniu spokrewnione, a do tego bardziej opłaca im się wychowywać własne siostry niż córki, to z tego całego zamieszania wyłoni nam się zupełnie inny niż powszechnie przyjęty obraz. Wówczas jasnym stanie się, że nie ma żadnych przeszkód, żeby przez pewien czas w rodzinie pszczelej żyło kilka matek. Nie dziwi nas przecież fakt, że robotnice w stanie nastroju rojowego przygotowują matce do zaczerwienia wiele misek matecznikowych, z których następnie rodzi się wiele nowych matek.

Mówiąc o pewnych zdarzeniach w rodzinie pszczelej, zawsze musimy pamiętać, że nie wszystko jest takie oczywiste i pewne. Interpretacja stanu rodziny opierać się zatem powinna na stwierdzeniach „prawdopodobnie”, „najbardziej prawdopodobne”, „najczęściej”, a nie „zawsze”, „na pewno”, „na 100%”.

Przemysław Szeliga
Pasieka Szeligów
Ekspert Akademii Pszczelarza

1 W tym kontekście dowolna (użytkowa lub reprodukcyjna) matka pochodząca z własnego wychowu lub z elitarnej hodowli.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"