Pożytki wiosenne: DRZEWA OZDOBNE

Jarząb szwedzki – Sorbus intermedia (Ehrh.) Pers.
Rodzina: Rosaceae – różowate

Stanowisko:słoneczne

Gleba:każda uprawna, o odczynie zasadowym

Termin kwitnienia:V

Długość kwitnienia:2 tyg.

Rozmnażanie:siew nasion

Wydajność miodowa:~ 20 kg/ha

Masa pyłku:5 mg/10 kwiatów

Kolor obnóży:zielonkawoszary

Na ogół jest drzewem o zwartej, regularnej koronie dorastającym do 10-20 m, lecz może być także wielopniowym krzewem. Często wykorzystywany jest do obsadzania ulic i osiedli, natomiast na stanowiskach naturalnych został objęty ochroną. Roślina wytwarza pojedyncze liście o jajowatym lub eliptycznym kształcie o długości 10-12 cm. Z wierzchu są one ciemnozielone, a od spodu szaro owłosione. Białe, nieprzyjemnie pachnące kwiaty o średnicy 12-20 mm pojawiają się w V. Zebrane są w rozgałęzione, płaskie kwiatostany (baldachogrona). Po przekwitnięciu powstają pomarańczowoczerwone owoce, które długo utrzymują się na drzewie i są chętnie zjadane przez ptaki. W Skandynawii drewno wykorzystywane jest w stolarstwie, zaś z owoców sporządza się konfitury. W okresach głodowych wysuszone i zmielone owoce stanowiły dodatek do chleba.

Kasztanowiec zwyczajny (= kasztanowiec biały, kasztanowiec pospolity) – Aesculus hippocastanum L.
Rodzina: Sapindaceae – mydleńcowate

Stanowisko: słoneczne

Gleba: żyzna, wilgotna

Termin kwitnienia: V

Długość kwitnienia: ~ 2 tyg.

Rozmnażanie: siew nasion

Wydajność miodowa: 50-60 kg/ha

Wydajność pyłkowa: 25 kg/ha

Kolor obnóży: ceglastoczerwony

Często mylnie nazywany jest kasztanem, mimo że to odrębny gatunek należący do innej rodziny botanicznej. Kasztanowiec cechuje się wydłużoną, zaokrągloną i bardzo gęstą koroną. Dorasta do 25-30 m wysokości. Jego liście składają się z 5-7 dłoniasto ułożonych listków osiągających do 25 cm długości. Kształtem przypominają liście kasztana jadalnego, do czego nawiązuje łacińska nazwa gatunkowa rośliny złożona ze słów: híppos = koń i kastánon = kasztan. Związek kasztanowca z końmi oparty jest na przesłankach, jakoby Turcy wykorzystywali owoce rośliny do leczenia koni. W V na roślinach zakwitają duże, stożkowate kwiatostany o długości 20-30 cm nieuchronnie wskazujące na zbliżający się czas matur. Kwitnienie trwa około 2 tygodni. W jednym kwiatostanie znajduje się 155-240 kwiatów, wśród których większość stanowią kwiaty obupłciowe zawierające pręciki i słupki. Kwiaty są białe, przyjemnie pachnące, jedno- lub obupłciowe z żółtą plamą na dolnym płatku, która po zapyleniu zmienia kolor na czerwony. Jednocześnie jest to sygnał dla owadów zapylających, że wydzielanie nektaru w kwiecie już się skończyło. Owocem kasztanowca są kolczaste, zielone torebki zawierające 1-3 nasiona. Kwiaty, owoce oraz kora mają zastosowanie w lecznictwie. Kora jest również wykorzystywana w garbarstwie oraz można z niej uzyskać brunatny barwnik do farbowania wełny. Natomiast bogate w skrobię nasiona służyły jako pokarm w czasach głodowych. Po zmieleniu można je także wykorzystywać do mycia lub prania, do wyrobu kleju oraz ­alkoholu.

Drzewo tlenowe (= oxytree) – Paulownia clon in vitro 112
Rodzina: Paulowniaceae – paulowniowate

Stanowisko: słoneczne

Gleba: przepuszczalna, bogata w azot, wilgotna

Termin kwitnienia: k. IV/V - V

Długość kwitnienia: ok. 2 tyg.

Rozmnażanie: sadzonki

Wydajność miodowa: ok. 200 kg/ha

Wydajność pyłkowa: brak danych

Kolor obnóży: żółty

Jest mieszańcem powstałym w warunkach laboratoryjnych w Hiszpanii w 2003 roku w wyniku skrzyżowania dwóch gatunków: Paulowania forunei i Paulownia elongata. W Polsce pierwsze plantacje założono w 2015 roku. Natomiast w Ogrodach Botanicznych spotyka się od dawna uprawianą w celach ozdobnych paulownię omszoną (Paulownia tomentosa Steud.).

Łacińska nazwa rodzajowa rośliny wywodzi się od holenderskiej królowej Anny Pawłowny, córki cara Pawła I. Mieszaniec ten charakteryzuje się parasolowatą koroną oraz bardzo szybkim tempem wzrostu, który może wynosić nawet 3 m w ciągu roku. Po ścięciu tworzy odrosty. Pień pokryty jest gładkim, szarym korkiem. Liście są duże (powyżej 30 cm), sercowatego kształtu, owłosione.

Kwitnienie rozpoczyna się przed rozwojem liści na przełomie IV i V. W warunkach Polski, wytwarzanie kwiatów obserwowano na 3-letnich (nieprzycinanych) lub na 4-letnich (po przycięciu w drugim sezonie) okazach. Zawiązane pąki kwiatowe na pojedynczych roślinach mogą także pojawić się już w pierwszym roku po posadzeniu, jednak to, czy przetrwają zimę, zależy od warunków meteorologicznych w okresie jesienno-zimowym. Niezbędne są zatem dalsze badania dotyczące wpływu różnych czynników na proces formowania się pąków kwiatowych i kwitnienia hybrydy w warunkach Polski.

Jabłoń Sargenta – Malus sargentii Rehder
Rodzina: Rosaceae – różowate

Stanowisko: słoneczne

Gleba: żyzna, lżejsza, umiarkowanie wilgotna

Termin kwitnienia: V

Długość kwitnienia: ok. 3 tyg.

Rozmnażanie: okulizacja, szczepienie

Wydajność miodowa: brak danych

Wydajność pyłkowa: brak danych

Kolor obnóży: żółty

To rozłożysty krzew lub niskopienne drzewo osiągające 2-3 m wysokości i 3,5-6 m szerokości. Pochodzi z Japonii. Jabłoń Sargenta zaliczana jest do najpiękniejszych przedstawicieli rodzaju Malus. Jej pędy ułożone są poziomo, na niektórych obecne są ciernie. Wykształca owalne lub jajowate, ciemnozielone, brzegiem ostro ząbkowane liście o długości 5-8 cm. Młode liście są owłosione, starsze nagie. Jesienią pięknie się przebarwiają na żółto i pomarańczowo. Roślina kwitnie bardzo obficie w V. Kwiaty rozwijają się nierównomiernie na roślinie. Pąki kwiatowe mają karminoworóżowe zabarwienie, kwiaty w pełni rozwinięte są białe. Osiągają średnicę do 1-3 cm i najczęściej zebrane są w pęczki. Owoce to małe (do 1 cm średnicy), ciemnoczerwone jabłuszka bez kielicha, osadzone na długich, cienkich szypułkach. Stanowią one element dekoracyjny jesienią i podczas zimy. Gatunek wykorzystywany jest jako jeden z zapylaczy w sadach komercyjnych.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"