KRZEWY DZIKO ROSNĄCE

Kruszyna pospolita – Frangula alnus Mill.
Rodzina: Rhamnaceae – szakłakowate

Występowanie: lasy, zarośla

Stanowisko: słoneczne

Gleba: świeża, wilgotna

Termin kwitnienia: V-IX

Długość kwitnienia: do 5 tyg.

Rozmnażanie: siew, odrośla korzeniowe

Wydajność miodowa: 80-100 kg/ha

Wydajność pyłkowa: brak danych

Kolor obnóży: białawożółty

Gatunek występuje pospolicie, zwłaszcza w podszycie lasów i w zaroślach. Ma formę krzewu lub małego drzewka dorastającego do 3-6 m wysokości. Żyje do 60 lat. Młode pędy okryte są ciemnoszarą korą z jasnymi przetchlinkami i włoskami. Pąki i młode pędy pachną nieprzyjemnie zgnilizną. Gałązki wyrastają z pędu głównego prawie pod kątem prostym. Drewno ma charakterystyczny żółty kolor. Odwrotnie jajowate liście z 7-9 parami nerwów osiągają 3-7 cm długości, ustawione są na łodydze skrętolegle. Obie strony liścia błyszczą, z tym że górna cechuje się ciemniejszym zabarwieniem, na dolnej zaś wystają jasnożółte nerwy. Ogonek często ma czerwonawe zabarwienie. Rośliny kwitną w V-IX, z największą intensywnością w VI. Drobne, białozielone kwiaty zebrane w pęczki po 10-20 wyrastają z kątów liści. Działki kielicha są większe od płatków. Po zapyleniu znamię słupka zmienia barwę z zielonej na jasnobrązową, a okwiat z białozielonkawej na brązowawą. Owocem jest kulisty pestkowiec początkowo zielony, później czerwony a po dojrzeniu prawie czarny. Trujący dla ludzi, stanowi pokarm dla wielu ptaków. Na jednym krzewie występują owoce w różnym stadium dojrzałości. Kora ma działanie przeczyszczające, a także znalazła zastosowanie w garbarstwie i farbiarstwie (uzyskuje się z niej barwnik brunatny lub czerwony). Działa także na pasożyty jelitowe (glisty, owsiki). Z drewna wypalano dawniej węgiel drzewny, który służył do wyrobu prochu strzelniczego. Nazwa Frangula pochodzi od łacińskiego słowa frango = łamię, kruszę wskazującego na kruche drewno rośliny.

Wierzba pięciopręcikowa (= wierzba laurowa) – Salix pentandra L.
Rodzina: Salicaceae – wierzbowate

Występowanie: podmokłe łąki, bagna, brzegi rowów i strumieni

Stanowisko: słoneczne

Gleba: wilgotna

Termin kwitnienia: V-VI (VII)

Długość kwitnienia: ~2 tyg.

Rozmnażanie: sadzonki, nasiona

Wydajność miodowa: 60-70 kg/ha

Wydajność pyłkowa: 16,2 mg/kwiatostan

Kolor obnóży: żółty

Jest wysokim krzewem lub niewielkim, dwupiennym (kwiaty męskie i żeńskie występują na innych osobnikach) drzewem dorastającym do 10 m wysokości. Żyje do 80 lat. Występuje na mokrych stanowiskach: podmokłych łąkach, bagnach, nad brzegami rowów i strumieni. Roślina wytwarza początkowo lepkie, później nagie, błyszczące, brązowozielone lub ciemnoczerwonawe pędy oraz skórzaste, zaokrąglone u nasady liście. Na brzegu blaszki oraz na ogonkach występują gruczołki. Młode pędy i liście cechuje przyjemny, balsamiczny zapach. Liście są obustronnie zielone, błyszczące (wyglądają jakby były polakierowane), spodem nieco jaśniejsze z wyraźnym żółtym nerwem głównym. Liście dorastają do 5-13 cm długości. Kwiaty pojawiają się wraz z rozwojem liści lub później, w V-VII. Pachnące kotki wyrastają na długich szypułkach. Złocistożółte, długie (do 6 cm) i puszyste kwiatostany męskie zbudowane są z kwiatów zawierających 4-8 (lub więcej) pręcików. W kwiatach męskich i żeńskich występują po dwa nektarniki. Owocem są torebki. Zebrane są one na wspólnej osi, zwisają na długich szypułkach, późno dojrzewają (VIII-IX) i długo utrzymują się na roślinach (czasem aż do zimy). Wierzba pięciopręcikowa uważana jest za jedną z najładniejszych wierzb. Kora wykorzystywana jest w fitoterapii oraz garbarstwie. Liście stanowią dobrą paszę dla owiec oraz można nimi farbować wełnę na żółto. Dawniej włoski okrywające nasiona wykorzystywano jako dodatek do napychania kołder i poduszek.

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"