Tytułem wstępu: Liście

Liście

Morfologia

Typowy liść rośliny dwuliściennej (np. lipy szerokolistnej) zbudowany jest z blaszki liściowej i ogonka, którego dolna część (nasada) zazwyczaj jest rozszerzona i przytwierdza liść do łodygi. Czasem liście są pozbawione ogonków (jak np. u cynii), wówczas nazywamy je siedzącymi. U niektórych gatunków u podstawy ogonka wyrastają małe listki (np. u głogu) określane jako przylistki.

Liście mogą być utworzone z jednej blaszki (liście pojedyncze) lub składają się z mniejszych listków osadzonych na wspólnej osi (= osadce liściowej) – są to liście złożone.

Rodzaje liści złożonych

**Trójlistkowe** lub **czterolistkowe** – trzy lub cztery listki wyrastają z osi liścia np. u lucerny siewnej.

**Dłoniastozłożone** – kilka pojedynczych listków wyrasta jak palce u dłoni ze szczytu wspólnej osadki liściowej. Dobrym przykładem tego typu kwiatostanu są liście kasztanowca zwyczajnego.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Kształt blaszki liściowej

Blaszka liściowa może mieć różny kształt. Wśród częściej spotykanych wyróżnia się:

**odwrotnie jajowaty** np. dębu szypułkowego

**wachlarzowaty** np. miłorzębu dwuklapowego

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Brzeg blaszki liściowej

W zależności od rodzaju brzegu blaszki liściowej wyróżnia się liście:

**Całobrzegie** – o gładkim brzegu np. liście gruszy pospolitej.

**Faliste** – o bardzo łagodnych, zaokrąglonych wcięciach np. u buraka zwyczajnego.

**Piłkowane** (i podwójnie piłkowane) – z ostrymi ząbkami oddzielonymi równie ostrymi wcięciami (a’la zęby piły) np. u grabu pospolitego.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Wcięcia blaszki liściowej

Gatunki z liśćmi o blaszce pojedynczej mogą mieć blaszkę niepodzieloną (np. bez lilak) lub wcinaną. W zależności od głębokości wcięć wyróżnia się liście:

**Wrębne** – wcięcia dochodzą do ⅓ szerokości blaszki np. u dębu szypułkowego.

**Klapowane** – wcięcia dochodzą do ¼ szerokości blaszki np. liście klonu jaworu.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Unerwienie liści

Układ wiązek przewodzących (= nerwów) przebiegających w blaszce decyduje o wyróżnieniu kilku typów unerwienia:

**równoległe** – wiązki mają przebieg równoległy; ten typ unerwienia występuje głównie u roślin jednoliściennych np. u kukurydzy zwyczajnej.

**łukowate** – wiązki przebiegają równolegle względem siebie, odginając się łukowato w środkowej części blaszki np. w liściach babki lancetowatej.

[...] - część treści ukryta, w całości dostępna tylko dla zalogowanych e-Prenumeratorów

Typ ulistnienia

W zależności od sposobu ułożenia liści na łodydze wyróżnia się ulistnienie:

Skrętoległe – gdy z jednego węzła wyrasta jeden liść, jak np. u seradeli pastewnej.
Naprzeciwległe – gdy z jednego węzła wyrastają dwa liście naprzeciw siebie. Najczęściej w kolejnym węźle, para liści jest przesunięta w stosunku do poprzedniej o 90° - taki układ nazywany jest naprzeciw naprzemianległym, czyli nakrzyżległym (np. u szałwii łąkowej), co zapewnia dobre wykorzystanie promieni świetlnych przez wszystkie liście, bo w kolejnych węzłach nie zacieniają się wzajemnie.
Okółkowe – z jednego węzła wyrasta kilka liści, jak np. u zawilca gajowego.