Słynny cytat Einsteina jest zmyślony

Ponieważ ciągle napotykamy w mediach "cytat Einsteina", postanowiliśmy udostępnić odpowiedź na pytanie 291 z "365 faktów o pszczołach". Rozwiewamy mit.

"Nikt nie ma wątpliwości, że Albert Einstein był jednym z najinteligentniejszych ludzi, jacy stąpali po Ziemi. Jednak trzeba przypomnieć, że nie zajmował się pszczołami, lecz fizyką. Vincent Valk, dziennikarz magazynu „Gelf” przeprowadził własne śledztwo dotyczące słynnego cytatu. By zbadać jego źródło, rozmawiał z doktorem Ronim Groszem, kuratorem izraelskiego Archiwum Alberta Einsteina, który jest ekspertem zajmującym się życiem i pracą wybitnego fizyka. Naukowiec przyznał, że był bardzo zaskoczony, gdy zaczęto cytować zdanie, bo… Einstein nigdy nie wspomniał o pszczołach w żadnym kontekście naukowym.

Dlatego, by podbić wiarygodność słynnego zdania, zaczęto je przypisywać równie wybitnemu naukowcowi – tym razem wybierając genialnego biologa – Karola Darwina. Darwin rzeczywiście zajmował się pszczołami, które przysporzyły mu wielu trudności w badaniach. Jednak i on nie wypowiedział słynnego zdania.

Valk przeprowadził dziennikarskie śledztwo i ustalił, że pierwszy raz rzekomy cytat pojawił się w prasie dopiero w 1994 r. w artykule Paula Amesa, który ukazał się na łamach Associated Press (Amerykańskiej Agencji Prasowej działającej non profit). Dotyczył protestu pszczelarzy podczas spotkania ministrów rolnictwa Unii Europejskiej. Ames znalazł zdanie w broszurce rozdawanej przez Krajowy Związek Pszczelarzy Francuskich (UNAF). Słynna fraza pojawiła się w tym czasie również na łamach gazety „Scotsman” (w Szkocji) i brytyjskiego „The Guardian”. Valk próbował uzyskać informacje o tajemniczej broszurce, ale nie dostał odpowiedzi od UNAF.

Od 1994 zdanie zaczęło podbijać świat, ukazując się w tak znanych gazetach, jak Der Spiegel, The Independent i International Herald Tribune. Fraza rozprzestrzeniała się wraz z pogłębiającym się zjawiskiem CCD (nagłego masowego opuszczenia ula przez pszczoły) i coraz większym zainteresowaniem mediów tym tematem. Do tej pory ustalono, że nie tylko zdanie jest zmyślone, ale również kompletnie nieprawdziwe. Oczywiście wszystkim zależy, aby zdrowe owoce i warzywa były jak najtańsze, i by ich plony były jak największe, jednak trzeba uczciwie przyznać, że najwięcej energii pokarmowej ludzkość otrzymuje ze zbóż. Natomiast należy pamiętać, że zróżnicowana dieta jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania naszych organizmów, a zapylacze (nie tylko pszczoły miodne) utrzymują wysoką bioróżnorodność środowiska."

"365 faktów o pszczołach" Martyna Walerowicz