NEWS:

59 Naukowa Konferencja Pszczelarska – dzień I

59 naukowa konferencja pszczelarska w pulawach

Zdjęcie: Flickr.

Podczas 59 Naukowej Konferencji Pszczelarskiej,  odbywającej się 8 i 9 marca, zaprezentowano wyniki badań i raporty, które nie tylko przydają się w prowadzeniu gospodarki pasiecznej, lecz również rzucają światło na środowisko życia pszczoły. Konferencja, organizowana jak zwykle przez Pszczelnicze Towarzystwo Naukowe oraz Oddział Instytutu Ogrodnictwa PIB w Puławach, prowadzona była w formie online. Pierwszego dnia poruszono na niej tematy z zakresu biologii pszczół, hodowli i genetyki, a także chorób, szkodników i zatruć. Przewodniczącym konferencji był prof. Zbigniew Kołtowski.

Problemy techniczne powodowały, że najpierw otwarcie konferencji mocno się przesunęło, a później pierwszych prelegentów trudno było zrozumieć. Na szczęście usterkę naprawiono i kolejni wykładowcy mogli płynnie przekazywać wiedzę. Mimo wszystko mamy wielką nadzieję, że już za rok spotkamy się w normalnych warunkach. Najlepsze łącze internetowe nie zastąpi bowiem spotkań twarzą w twarz i żywych dyskusji w kuluarach.

Poza tymi małymi niedogodnościami konferencja była sukcesem. Przedstawione referaty miały wymiar praktyczny i warto było ich wysłuchać. Poniżej przedstawiamy wyniki prezentowanych badań. Część autorów zgodziła się opracować artykuły na podstawie analiz dla Wydawnictwa Pasieka – śledźcie więc publikacje w czasopiśmie, jeśli jakiś temat szczególnie Was zainteresuje.

 

Hybrydowa ultradźwiękowa stymulacja pszczół – prof. dr hab. Marian Surowiec

Kto w tamtym roku uczestniczył w konferencji, ten zna podstawy badań Mariana Surowca nad zastosowaniem ultradźwięków do zwalczania warrozy. Artykuł na ten temat mogliście przeczytać w Pasiece 4/2021 TUTAJ.

W badaniach przeprowadzonych w następnym roku naukowiec poszedł o krok dalej i oprócz emitera ultradźwięków zastosował na rodziny pszczele albo leczenie amitrazą, albo posypanie cukrem-pudrem. Celem zastosowania ultradźwięków było zniszczenie dwóch strategicznych elementów anatomicznych roztoczy: przylg (dzięki którym utrzymują się na ciele ofiary) i szczecinek okrywających ciało pasożyta (pod wpływem dźwięku „włoski” drżą, co odczuwa pszczoła, która może lepiej bronić się przed roztoczem).

Zastosowane metody hybrydowe wydają się skutecznym sposobem zwalczania Varroa destructor, ale bezpieczniejszą dla zdrowia pszczół i skuteczniejszą w zwalczaniu pasożytów jest metoda łącząca stymulację ultradźwiękami i posypywanie pszczół cukrem-pudrem.

 

Całkowity potencjał antyoksydacyjny w hemolimfie robotnic wychowanych w dwóch rodzajach plastrów, o standardowym i o małym rozmiarze komórek – mgr inż. Piotr Dziechciarz

Na początku naukowiec zaznaczył, że plastry budowane w warunkach naturalnych, bez użycia węzy, nie mają jednolitego „standardowego” rozmiaru komórek, a pszczoły te wielkości modyfikują. Tym czasem węza wymusza budowanie komórek o średnicy 5,50 mm. Natomiast celem pracy Piotra Dziechciarza była ocena całkowitego potencjału antyoksydacyjnego robotnic wychowanych w plastrach o komórkach 4,90 mm i 5,50 mm. Czyli sprawdzano, jak pszczoły radzą sobie z niebezpiecznymi czynnikami w zależności od tego, w jakich komórkach były wychowywane. Oceniano to, mierząc potencjał antyoksydacyjny hemolimfy pszczół (w artykule Agaty i Łukasza Nicewiczów dobrze wytłumaczono czym są antyoksydanty, czytaj TUTAJ).

Z badań wynika, że rozmiar komórek plastra nie wpływał na poziom całkowitego potencjału antyoksydacyjnego hemolimfy robotnic. Tylko u robotnic siedmiodniowych, wychowanych w małych komórkach, potencjał ów był wyższy, niż u pszczół wychowanych w komórkach szerokich. Rezultaty te różnią się od wyników badań uzyskanych przez innych naukowców. Prawdopodobnie odmienne rezultaty eksperymentu Piotra Dziechciarza mają swoje źródło w warunkach środowiskowych, które panowały w danym roku i w fakcie, że badania prowadził tylko przez rok. Inne publikacje naukowe mówią bowiem, że rozmiar komórki wpływa na potencjał antyoksydacyjny pszczół.

 

Wykrywanie zawartości komórek plastra pszczelego za pomocą elektronicznego nosa bazującego na czujnikach półprzewodnikowych – dr Beata Bąk

Opisywane podczas wykładu urządzenie BeeCome zostało pierwotnie stworzone, by za pomocą „elektrycznego nosa” ułatwić nieinwazyjne i szybkie wykrywanie zgnilca amerykańskiego i poziomu porażenia warrozą rodzin pszczelich. BeeCome to prototyp multiczujnikowego detektora jakości powietrza (stworzony na Politechnice Wrocławskiej). Urządzenie wymusza przepływ gazu za pomocą pompki membranowej. Ponadto wyposażone jest w osiem kanałów wlotowych, jeden wylotowy i matrycę z sześcioma czujnikami. Ma funkcję programowanego sterowania, a dane są zapisywane na karcie SD (lokalnie), a także wysyłane na serwer zewnętrzny przez Internet. Beata Bąk przedstawiła potencjalne wykorzystanie urządzenia do wykrywania zawartości komórek plastra.

Dzięki eksperymentowi uzyskano kilka wyników (m.in. urządzenie miało największy problem z identyfikacją plastrów z pierzgą), jednak najważniejsze wnioski płyną z podsumowania: „Urządzenie z powodzeniem wykrywa, że komórki plastra nie są puste. Jednak może mieć problem z rozróżnianiem zawartości komórek pszczelich. Zakładamy jednak, ze pozyskanie większej ilości danych pozwoli detektorowi dostatecznie wyuczyć się, jakie obiekty zawiera plaster”. Ostatecznie urządzenie będzie mogło być wykorzystywane do diagnozowania chorób pszczół czy do analizy składu gniazda.

 

Jaki czas powinien upłynąć pomiędzy inseminacją a dodatkowym uśpieniem matek pszczelich, aby przyspieszyć rozpoczęcie czerwienia? Dr inż. Jakub Gąbka.

Hodowcy pszczół wiedzą, że uśpienie matki przyspiesza czerwienie. Wokół tego zjawiska narosło kilka mitów, które regularnie obala doktor Jakub Gąbka. Na przykład TUTAJ pisaliśmy o jego odkryciach dotyczących tego, czy sposób uśpienia matki (dwutlenkiem węgla, azotem, wodą) mają wpływ na to zjawisko. Teraz naukowiec ustalił, jaki czas powinien upłynąć pomiędzy inseminacją a dodatkowym uśpieniem matek pszczelich, aby przyspieszyć rozpoczęcie czerwienia. Dowiedział się, że matki pszczele, które usypiano, ale nie unasieniano, rozpoczynają czerwienie w tym samym momencie co matki unasienione. Jednocześnie drugie uśpienie jest konieczne, aby przyspieszyć czerwienie, a czas pomiędzy tymi uśpieniami nie wpływa na ten proces. Matki mogą być uśpione w trzy godziny po pierwszym zaśnięciu i w cztery dni po nim, ale nawet kilkuminutowy odstęp akceleruje jajniki. Jednocześnie trzecie uśpienie nie ma wpływu na ten proces i jest zbędne.

 

Preparat probiotyczny dla pszczoły miodnej (Apis mellifera) o właściwościach detoksykacyjnych – dr hab. Adriana Nowak

Doktor Adriana Nowak przypomniała słuchaczom, z jakimi problemami środowiskowymi muszą się mierzyć pszczoły miodne, a także, że dobra praca ich organizmów bardzo zależy od prawidłowej i zdrowej mikroflory jelitowej. Podobnie jak w przypadku ludzi, najwięcej pożytecznych bakterii znajduje się w ostatnich odcinkach przewodu pokarmowego, czyli w jelicie grubym. Mikroorganizmy mają wiele zadań, m.in. trawią złożone związki z pyłku kwiatowego. Jednocześnie, ze względu np. na chemizację środowiska, mikrobiom jest narażony na wymarcie, co z kolei doprowadza do zaburzenia wchłaniania pokarmu i namnażania się niekorzystnych szczepów bakterii. W tym samym czasie ciała pszczół miodnych akumulują niekorzystne substancje. Celem badań dr Nowak było opracowanie takiego zestawu mikroorganizmów, które rozłożą pestycydy i ksenobiotyki jeszcze w pszczelim jelicie.

Bakterie do stworzenia zestawu pozyskano z produktów pszczelich, kwiatów (robinii, lawendy, rzepaku, lipy – słowem popularnych roślin miododajnych) i szczepów zakupionych w niemieckich laboratoriach (Apilactobacillus kunkeei).

Najbardziej efektywnymi bakteriami okazały się (w kolejności): Pediococcus acidilactici, Pediococcus pendosacceus i Lactiplantibacillus plantarum. Najlepsze właściwości miały izolaty z kwiatów i środowiska pszczelego, a najsłabsze komercyjnie pozyskany szczep Apilactobacillus kunkeei. Bakterie najlepiej radziły sobie z rozkładaniem chloropiryfosu, następnie kumafosu, a dopiero na samym końcu imidaklopridu.

PS Doktor zwróciła uwagę, że niektóre dostępne na rynku preparaty probiotyczne mogą być wątpliwej jakości. Na przykład łączenie bakterii z ziołami może osłabić działanie tych pierwszych, albo nawet całkiem je wybić. W takim wypadku efektywność probiotyczna będzie znikoma.

 

Aktywność antagonistyczna bakterii fermentacji mlekowej wobec zgnilca amerykańskiego (Paenibacillus larvae) – mgr inż. Aleksandra Leska.

Pozornie podobnym zagadnieniem zajmowała się Aleksandra Leska. Prelegentka, podobnie jak przedmówczyni, wymieniła zagrożenia czyhające na zdrowie pszczół. W badaniach skupiła się jednak nie na pestycydach, a na zgnilcu amerykańskim i możliwym użyciu wobec niego mikroorganizmów antagonistycznych (czyli działających przeciwko). Przyjrzała się 151 szczepom bakterii fermentacji mlekowej i wybrała szczepy, które najlepiej nadają się do tego zadania. Jedna trzecia badanych szczepów była wyizolowana z kwiatów i środowiska ulowego, a pozostałe były izolatami kolekcyjnymi.

W trakcie analiz udało się wyselekcjonować 23 szczepy do dalszych badań, jeszcze nieprzeprowadzonych. Największy potencjał antagonistyczny miały bakterie ze szczepu Pediococcus acidilactici. Większą aktywność przeciwko zgnilcowi wykazały szczepy wyizolowane ze środowiska ulowego niż szczepy kolekcyjne.

 

Transfer składników aktywnych środków ochrony roślin z upraw do rodzin pszczelich inż. Damian Kobylarz, inż. Aleksandra Kuliga.

Tandem naukowców przedstawił wyniki badań, których celem było ustalenie poziomu ekspozycji pszczoły miodnej podczas odwiedzania upraw maliny deserowej i rzepaku oraz w sadzie jabłoniowo-gruszowym na pozostałości składników aktywnych środków ochrony roślin stosowanych dolistnie w okresie kwitnienia, a także formalno-prawna ocena pozostałości znalezionych w miodzie pszczelim, pochodzącym z upraw intensywnie chronionych chemicznie.

Niestety wyniki wykazały, że substancje chemiczne stosowane do ochrony roślin przedostają się do gniazda. W dodatku substancje czynne pochodziły nie tylko z kwiatów, lecz również z wody pobieranej z naturalnych źródeł, np. kałuż – napływają one z gleby. Poziomy intoksykacji pszczół składnikami aktywnymi nie przekroczyły poziomu 12,5% LD50 w przypadku działania kontaktowego i 7,2% w przypadku działania pokarmowego biocydów. Skrót LD50 oznacza dawkę śmiertelną (Lethal Dose) – jest to miara ostrej toksyczności i oznacza taką dawkę substancji, która zabija 50% badanej populacji.

Dużym zaskoczeniem było też wykrywanie w badanych próbach zakazanego w Unii Europejskiej chloropiryfosu. Prawdopodobnie, czego możemy dowiedzieć się z kolejnych wykładów, były to pozostałości z lat poprzednich.

 

Przechodzenie metronidazolu i oksytetracykliny do miodu po eksperymentalnym leczeniu rodzin pszczoły miodnej – dr hab. Kamila Mitrowska

Metronidazol i oksytetracyklina są substancjami farmakologicznie czynnymi, których stosowanie w pszczelarstwie jest nielegalne. Aplikacja tych substancji do gniazda może doprowadzić do ich gromadzenia się w produktach pszczelich i stanowić potencjalne zagrożenie dla zdrowia człowieka. Tu warto podkreślić, że metronidazol został zaklasyfikowany jako potencjalnie rakotwórczy, natomiast oksytetracyklina może prowadzić do lekooporności i reakcji alergicznych w ciele człowieka. Mimo tego wymienione substancje wciąż wykrywane są w produktach pszczelich. Dlatego, by ustalić, jaka jest możliwość przechodzenia i pozostawania metronidazolu, i oksytetracykliny do miodu, dr Mitrowska podała rodzinom pszczelim rosyjski preparat Nozemacid.

Wymienione substancje czynne przenikają do miodu i w dodatku mogą pojawiać się w tym produkcie jeszcze w kolejnym sezonie. Wbrew deklaracjom producenta, miód nie nadaje się do spożycia miesiąc po zastosowaniu substancji czynnej. Ponadto metronidazol jest bardziej trwały niż oksytetracyklina. Dodatkowo badaczka ustaliła, że ilość substancji znajdywanych w miodzie jest podobna, niezależnie od sposobu podania (syrop, ciasto). Z tego powodu wymienionego preparatu nie należy stosować do zwalczania chorób bakteryjnych pszczół. Nie wspominając o tym, że zakupując go, wspiera się reżim Putina.

 

Ogólnoeuropejska ocena występowania pozostałości pestycydów w pierzdze pszczelej i pyłku zgromadzonym przez trzmiele i pszczoły samotne – dr Tomasz Kiljanek

Doktor Kiljanek przedstawił wyniki międzynarodowych analiz projektu PoshBee, który zrzesza 14 europejskich krajów. Ich celem jest ocena narażenia pszczół miodnych, trzmieli i pszczół samotnic na niebezpieczne czynniki chemiczne. Badania były bardzo szerokie – obejmowały łącznie 128 miejsc zlokalizowanych przy uprawach rzepaku i sadach jabłoniowych w różnych państwach (ale nie w Polsce). We wszystkich lokalizacjach umieszczano po trzy gniazda pszczół miodnych, trzmieli i murarek. Rolnikom nie przeszkadzano – mieli standardowo, jak co roku, realizować zabiegi uprawowe. Badano pyłek lub pierzgę (320 próbek!), ponieważ murarki i trzmiele nie produkują miodu.

Opracowano metodę wykrywania 267 substancji czynnych jednocześnie (głównie pestycydów, ale też leków warrozobójczych). 98,4% próbek zawierało pozostałości pestycydów powyżej granicy wykrywalności. W sumie w próbach znaleziono 146 różnych pestycydów. Najwięcej wykrywano substancji grzybobójczych. W połowie próbek wykrywano co najmniej 10 pestycydów jednocześnie, a maksymalnie stwierdzono 32 pestycydy na raz w próbce.

We wszystkich krajach, poza Estonią  i Szwajcarią, prawie wszystkie próbki pierzgi lub pyłku zawierały pozostałości pestycydów. Estonia okazała się najczystszym krajem, ale i tak w sporej części prób znajdowano niebezpieczne substancje czynne.

I znowu Estonia okazała się krajem najczystszym. Mediana dla niej to 3 substancje czynne znajdowane w jednej próbie jednocześnie. W Hiszpanii, Szwajcarii czy Szwecji wykrywano średnio 9 substancji niebezpiecznych jednocześnie, a we Włoszech było to aż 15. Sytuacja w poszczególnych krajach jest więc bardzo różna.

Pod względem maksymalnej ilości pestycydów, znowu nieźle wypadła Estonia – w niektórych próbkach znaleziono maksymalnie 10 substancji czynnych. Niepochlebny wynik przypadł Włochom – maksymalna liczba pestycydów w próbach wynosiła 32. Dla porównania dla Niemiec to 29. Najczęściej wykrywano pendimetalinę.  

Stężenia pestycydów w pierzdze lub pyłku bywały bardzo wysokie i sięgały nawet 60 mg/kg (był to jednak skrajny przypadek). Oczywiście im bardziej toksyczne substancje czynne, tym stężenia w próbach będą niższe, bo pszczoły krócej znoszą je ze środowiska (szybciej wykańczają je toksyny), a większe w przypadku łagodniejszych substancji czynnych.

Według badań bardziej narażone na pestycydy są murarki. Przy czym należy pamiętać, że porównywano różne kasty np. robotnicę pszczoły miodnej z larwą murarek, która konsumuje bardzo dużo pyłku w porównaniu do imago miodnej.

 

Zatrucia pszczół w Polsce w 2021 roku – dr Tomasz Kiljanek

Jak zapewne zauważyłeś w badaniach przytoczonych wyżej nie uwzględniono Polski, chociaż część zaangażowanych w projekt naukowców pochodziła właśnie z naszego kraju. Dlatego następny wykład poprowadził również Tomasz Kiljanek, który od 2014 r. prowadzi w PiWet Puławy diagnostykę zatruć rodzin pszczelich na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Przypominał, że jeśli pszczelarz ma podejrzenia, że jego pszczoły zostały wytrute z powodu nieprawidłowego zastosowania środków ochrony roślin, ma możliwość wykonania bezpłatnych badań. Informacja jest dostępna na stronie internetowej w zakładce „komunikaty i informacje dla pszczelarzy”. Jest tam też instrukcja pobierania próbek i ich przysyłania oraz protokół pobrania. Dokładne informacje, jak zabezpieczać próbki, znajdziecie w naszym artykule „Pszczoły i pestycydy” (TUTAJ).

Sprzedaż środków ochrony roślin w Polsce regularnie rośnie, ale przypadków wytruć jest coraz mniej. W ostatnich latach najwięcej wytruć, bo ok. 120 przypadków, odnotowano w 2019 r., w 2020 r. było ich już tylko ok. 80, a w 2021 zaledwie 25. Był to najniższy wynik od momentu rozpoczęcia analiz przez Puławy. Na dobry wynik wpływ miało wycofanie ze stosowania w uprawach, w połowie 2020 r. dimetoatu i chloropiryfosu. Były to substancje, które stanowiły największe zagrożenie dla pszczół.

Ze wszystkich 27 przebadanych próbek w roku 2021, tylko jedna nie zawierała pozostałości pestycydów. Jednak to niekoniecznie znaczy, że wszystkie pozostałości były toksyczne. Liczba poszkodowanych rodzin pszczelich w 2021 wyniosła 995. Głównie do zatruć dochodziło na uprawach rzepaku. W 2021 r. w osypach łącznie znaleziono 45 rodzajów pestycydów (średnio oznaczano 6 pestycydów w jednej próbce, a maksymalnie było ich aż 18). Najbardziej powszechny w Polsce jest chloropiryfos, ponieważ przez wiele lat był bardzo intensywnie stosowany i wciąż krąży w środowisku. Naukowiec wyraża nadzieję, że będzie coraz lepiej i pestycyd w końcu zniknie ze środowiska. Często to właśnie kumulacja pestycydów w ciele pszczoły doprowadza do zatrucia, nawet jeśli poszczególne związki w organizmie owada nie przekraczają progu toksyczności.

 Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"

z Polski


z Polski

12-05-2025, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Gdzie królowa chodzi piechotą?

z Polski

09-05-2025, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Maj bez kosiarki

z Polski

03-04-2025, Wydawnictwo Pasieka - avatar Wydawnictwo Pasieka

Wypełnij ankietę COLOSS

z Polski

02-12-2024, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

W Polsce przybywa pasiek

z Polski

13-10-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Unijne wsparcie pszczelarzy na 2025  

z Polski

01-10-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Tarnów - kradzież pszczół

z Polski

12-08-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dofinansowanie do węzy

z Polski

09-08-2024, Wielińska Agnieszka - avatar Wielińska Agnieszka

Europejski Konkurs Miodu 2024

z Polski

26-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rolnik skazany za wytrucie pszczół

z Polski

08-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Porady: Kremowanie miodu

z Polski

05-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Porada – lipcowe odkłady

z Polski

04-07-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

„Pasieka” wspiera PLLuM!

z Polski

25-06-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

O świcie matki

z Polski

21-06-2024, Szymański Emil Mariusz - avatar Szymański Emil Mariusz

Problemy z refundacjami pszczelarskimi - analiza

z Polski

18-06-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Bezpłatne badanie węzy

z Polski

06-06-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Youtuber kontra firma Lyson

z Polski

15-05-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Jaja jako narzędzie oceny sytuacji w ulu

z Polski

07-05-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Czy nasze etykiety są zgodne z prawem?

z Polski

24-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kontrola miodów 2024 – znowu dużo kar

z Polski

24-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Dobrczu

z Polski

23-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Żar w podkurzaczu gaśnie. Co robić?

z Polski

11-04-2024, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Apilandia w nowej odsłonie

z Polski

03-04-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Szerszeń azjatycki - blisko Polski

z Polski

26-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Szop pracz – zagrożenie dla pasiek?

z Polski

12-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Konradów – kradzież uli

z Polski

04-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Najlepsze polskie miody zostały wybrane!

z Polski

01-03-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Jak wybrać miejsce pod pasiekę?

z Polski

28-02-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

O balsamie pyłkowym

z Polski

14-02-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Święty Walenty patron… pszczelarzy?

z Polski

19-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pasieka gra z WOŚP!

z Polski

18-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Mead Madness Cup 2024!

z Polski

17-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Miód odsklepinowy – kwestie prawne

z Polski

09-01-2024, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Matka czy królowa? Wyniki ankiety

z Polski

20-12-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dofinansowania dla lubelskich pszczelarzy

z Polski

15-12-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

61. Naukowa Konferencja Pszczelarska 

z Polski

09-11-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dofinansowania dla pszczelarzy na 2024 r.

z Polski

27-10-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Historia pewnego pszczelarskiego zdjęcia

z Polski

28-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczoły dla Afryki

z Polski

25-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Festiwal Kultury Pszczelarskiej

z Polski

20-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Wielka Aukcja dla Pszczół

z Polski

18-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Umyślne podpalenie pasieki w Marysinie

z Polski

12-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Będą zmiany na etykietach z miodem

z Polski

11-09-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zadrzechnia i pszczoła miodna

z Polski

18-08-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Przepis na miód pitny

z Polski

09-08-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Finansowa pomoc dla pszczelarzy 2023

z Polski

31-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Karczowiska po raz XIX

z Polski

26-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczołobójstwo

z Polski

25-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Już za chwilę – Apimondia!

z Polski

11-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Trzy przepisy na letnie napoje z miodem

z Polski

11-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zostań Mecenasem Pszczół

z Polski

04-07-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczoły Karpackie – nasi dobrodzieje

z Polski

28-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pasieka edukacyjna w Harmężach

z Polski

28-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Lot trzmiela przerwał jazdę

z Polski

20-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kurs „Rzeczoznawca chorób pszczół”

z Polski

15-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Schwytano złodzieja miodu

z Polski

12-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Film „Rój” – wolność to iluzja

z Polski

05-06-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Wrocław sieje łąki – edycja 2023

z Polski

31-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Co dalej ze strzelnicą w Łukowie?

z Polski

29-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Jak niezapominajka puszcza oczko

z Polski

23-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Liczba uli w Unii Europejskiej

z Polski

23-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kampania społeczna Podziękuj Pszczole

z Polski

22-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Spadek cen miodu

z Polski

19-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Almette sieje łąki

z Polski

19-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Hotel dla murarek obok Muzeum Zamoyskich

z Polski

12-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Piknik Rodzinny – Dzień Pszczoły

z Polski

10-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Światowy Dzień Pszczół w Wadowicach

z Polski

08-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

We Wrocławiu o miodzie

z Polski

05-05-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczelarzu wypełnij ankietę!

z Polski

19-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Strzelnica w Łukowie zdewastowana

z Polski

18-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Z Ukrainy napływa miód techniczny

z Polski

17-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Nie każdy niedźwiedź kocha miód?

z Polski

04-04-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Martwe pszczoły na chodniku w Lublinie

z Polski

31-03-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pamiętaj o zgłoszeniu wymiany matek!

z Polski

24-03-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Bee Press Photo 2023

z Polski

14-02-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pieniądze na ochronę zapylaczy

z Polski

27-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rekord pszczelarek

z Polski

27-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Ósmy obcy pasażer nosema

z Polski

13-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Polska pomaga libańskim pszczelarzom

z Polski

09-01-2023, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

W Inwałdzie skradziono ule

z Polski

05-01-2023, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

60 Naukowa Konferencja Pszczelarska

z Polski

20-12-2022, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Profesor Jerzy Woyke nie żyje

z Polski

13-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zwiększenie dopłat do rodzin pszczelich

z Polski

13-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zwycięzca konkursu o 5000 zł

z Polski

06-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Europejskie pszczelarstwo tkwi w kryzysie

z Polski

05-12-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Intensywnie działają dla pszczół

z Polski

21-11-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Skradziono całą pasiekę

z Polski

15-11-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Malenin – skradziono rodziny pszczele

z Polski

03-11-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Mead Madness Cup 2023

z Polski

17-10-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

W Rudnie spłonęły pszczoły

z Polski

27-09-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Blada pszczoła w ulu

z Polski

21-09-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczela żałoba po królowej Elżbiecie

z Polski

20-09-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Starych Lipinach

z Polski

30-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Beczki pełne syropu skusiły pszczoły

z Polski

29-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Święto polskich pszczelarzy

z Polski

29-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rekordowa sprzedaż cukru

z Polski

19-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dentsu zbiera miód

z Polski

17-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Konsorcjum pszczelarskie w Kluczborku

z Polski

12-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Miodowy odcisk palca

z Polski

09-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pasieka Sosenka okradziona!

z Polski

03-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Zostań pszczelarzem roku!

z Polski

03-08-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Parafina w wosku

z Polski

21-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Ule z recyklingu… po raz kolejny!

z Polski

21-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Pszczoły zjadają maliny

z Polski

20-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Wypadek przez pszczołę?

z Polski

14-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież pasieki w Bogatyni

z Polski

08-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Przychodzi pszczoła do lekarza... 

z Polski

08-07-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Miedziowe pszczoły!

z Polski

13-06-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dwa miliony dla pszczelarzy

z Polski

07-06-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Rajd rowerowy „Od pasieki do pasieki”

z Polski

02-06-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Światowy Dzień Pszczół w Otwocku

z Polski

31-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Ktoś zniszczył 120 uli

z Polski

30-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Elektryzująca gadka roślin

z Polski

30-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Piknik Przyjaciele pszczół

z Polski

26-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Perfidne zniszczenie uli

z Polski

25-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Światowy Dzień Pszczół w Banku Pekao

z Polski

18-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Goniczkach

z Polski

11-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kurs pszczelarski w Wilanowie

z Polski

04-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Kradzież uli w Ludźmierzu

z Polski

04-05-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Chronić pszczoły – racjonalnie

z Polski

26-04-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Praca dla pszczelarzy z Ukrainy

z Polski

19-04-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Nowa sztuczka fałszerzy miodu

z Polski

25-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

6081 zł dla Ukrainy!

z Polski

18-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Złapano zabójcę pszczół

z Polski

18-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Świetne inicjatywy w Sosnowcu

z Polski

18-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

W Sosnowcu budzą pszczoły

z Polski

09-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Dopłaty dla pszczelarzy

z Polski

08-03-2022, Martyna Walerowicz - avatar Martyna Walerowicz

Mead Madness Cup 2022

z Polski

04-03-2022, Kobiałka Teresa  - avatar Kobiałka Teresa

Wydawnictwo Pasieka dla Ukrainy

z Polski

Czym jest e-Prenumerata? e-Prenumerata to pełny dostęp do książek i numerów czasopisma „Pasieka” w aplikacji mobilnej oraz w serwisie w www.pasieka24.pl Wszystkie numery czasopisma „Pasieka” oraz książek w „Biblioteczce...

Prenumerata „Pasieki” Czasopismo „Pasieka” to pismo dla pszczelarzy z pasją. Wydawane jako dwumiesięcznik w ciągu roku ukazuje się 6 numerów. Zamawów prenumeratę roczną - obejmuje...

Ostatnio dodane

Gdzie królowa chodzi piechotą? Matka pszczela ze świtą. Fot. Freepik ...

z Polski

Kobiałka Teresa , 12-05-2025

Maj bez kosiarki Nie warto często...

z Polski

Kobiałka Teresa , 09-05-2025

Kolejny gatunek obcego szerszenia dotarł do Hiszpanii Fot. Thai National...

ze świata

Kobiałka Teresa , 06-05-2025

Recenzja książki „Biotechniczne zwalczanie warrozy” „Biotechniczne zwalczanie warrozy” autorstwa Krzysztofa...

Porady pszczelarskie

Wydawnictwo Pasieka, 06-05-2025

Pszczelarze są zaniepokojeni możliwością rozprzestrzenienia się roztocza Tropilaelaps clareae...

ze świata

Wielińska Agnieszka, 06-05-2025

Estońscy pszczelarze, pozyskujący miód na własny użytek, nie dostaną...

ze świata

Wielińska Agnieszka, 06-05-2025

Pszczelarze z Dolnego Śląska mogą wnioskować o odszkodowania ...

z Polski

Kobiałka Teresa , 06-05-2025

Przedmowa Sądzę, że w książce tej zawarłem zdecydowaną większość współczesnej...

Biotechniczne zwalczanie warrozy. Współczesne możliwości „archaicznych” metod

Olszewski Krzysztof, 29-04-2025

WSTĘP Metody biotechnicznej walki z warrozą, w tym izolacja matek...

Biotechniczne zwalczanie warrozy. Współczesne możliwości „archaicznych” metod

Olszewski Krzysztof, 29-04-2025