Mechanizmy odporności pszczół w kontekście funkcjonowania ciała tłuszczowego
Zdjęcie: Freepik
Od 20 do 22 stycznia 2023 r. odbywało się międzynarodowe sympozjum pszczelarskie w Pszczelej Woli „Z pszczołami nigdy nic nie wiadomo”. W najbliższych tygodniach zaprezentujemy kilka wykładów, którymi podzielili się prelegenci. Przedstawiamy pełne wystąpienie prof. Anety Stracheckiej dotyczący mechanizmów odpornościowych pszczoły miodnej.
Niemal wszystkie związki związane z odpornością pszczoły są produkowane w ciele tłuszczowym. Dlatego warto poznać jego budowę i działanie, by lepiej zrozumieć nie tylko same owady, którymi się opiekujemy, ale też w jaki sposób choroby i niepoprawnie użyte pestycydy i akarycydy wpływają na ich organizmy i je osłabiają.
Typy odporności
Pszczoły wykształciły następujące typy odporności:
- Społeczną (zwaną też odpornością zbiorową lub rodzinną), do której zaliczane są:
- odporność sekrecyjna związana z produktami pszczelimi, np. propolisem – o tym, że wytworzenie ras niekitujących wpłynęło na osłabienie odporności pszczół mówił prof. Jerzy Demetraki-Paleolog podczas swojego wykładu. Wkrótce będzie on dostępny na naszej stronie.
- odporność behawioralna, czyli zachowania pszczół w celu usunięcia źródła zagrożenia. Przykładem tego typu odporności jest np. czyszczenie komórek, usuwanie martwego czerwiu itd.
- Indywidualną, ważniejszą od odporności zbiorowej, opartą na mechanizmach odpornościowych samego ciała pszczoły.
Zagrożenia dla odporności
Na owady wpływają również czynniki związane ze zmianami środowiskowymi, które sprawiły w ostatnich dziesięcioleciach, że odporność pszczół spadła nawet o 60% (według kilku źródeł literaturowych). Podobne wyniki uzyskała Aneta Strachecka, gdy zbadała bardzo stare próbki pszczół (sprzed 40–50 lat), które pozyskiwała z terenu poprzednia kadra naukowców. Jak stwierdziła profesorka „były to próby schowane gdzieś w lodówkach instytutu”. Po analizach starych owadów i porównaniu ich ze współczesnymi egzemplarzami okazało się, że odporność pszczół spadła o 40–50%.
Ten niepokojący trend wynika ze zmian w świecie. Pszczoły kiedyś miały do dyspozycji porządne bazy pożytkowe i mogły budować układ odpornościowy na zróżnicowanym pokarmie dobrej jakości, ponieważ w środowisku rolniczym było więcej łąk i zadrzewień. Wykorzystanie pestycydów w rolnictwie nie było tak powszechne, więc te związki nie obciążały pszczół w takim stopniu jak teraz. Również oparcie współczesnego rolnictwa na nawozach sztucznych powoduje, że w pyłku i nektarze brakuje niezbędnych pierwiastków. Do gleby dodaje się bowiem głównie potas, azot, wapń i magnez (pierwiastki odpowiadające przede wszystkim za wzrost roślin i wytworzenie dużej masy) i nie wzbogaca się jej w mikroelementy potrzebne do prawidłowego rozwoju organizmów (w tym ludzi). Wspomniane cztery pierwiastki wyparły z gleby ultrapierwiastki, które znajdują się w organizmach w bardzo małych ilościach, ale jednocześnie są niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania i wytworzenia procesów odpornościowych. Brak tych składników w glebie (i przeniesienia ich do nektaru i pyłku) sprawia, że organizm staje się o nie uboższy (można stwierdzić, że nawet upośledzony) i układ immunologiczny pszczoły nie funkcjonuje prawidłowo. To wszystko dzieje się na poziomie jednostki. Uprawy dają więc duże plony, ale niekoniecznie dobrej jakości.
Książka "Anatomia i fizjologia pszczoły midonej" dostępna na sklep.pasieka24.pl
Ponadto podczas stosowania nieprawidłowych dawek akarycydów i pestycydów uszkodzony zostaje biofilm pszczoły, czyli związki tłuszczowe, woskowe i inne oraz mikroorganizmy, które wyścielają kutikulę (zewnętrzną część pancerza pszczoły), układ pokarmowy i oddechowy. Jest to pierwsza warstwa zabezpieczająca pszczołę przed chorobami. Dzięki tej barierze bakterie i wirusy mają utrudniony dostęp do ciała owada. Gdy stosujemy akarycydy w niedozwolonych dawkach, to uszkadzamy warstwę ochronną ciała i patogen wdziera się do środka.
Ciało tłuszczowe
Składa się ono z części wisceralnej (w postaci małych grudek oraz pasemek oplatających układ oddechowy, układ pokarmowy i rozrodczy), która głównie pełni funkcje energetyczne (szybkie dostarczanie energii do konkretnych tkanek). Natomiast o wiele większą rolę w kwestiach odpornościowych odgrywa część ścienna ciała tłuszczowego (zwana też subkutikularną lub kutikularną). Ta część wyściela całą część przy „ścianach” pancerza zewnętrznego pszczoły.
Ciało tłuszczowe pszczoły letniej składa się z maksymalnie 5 warstw komórek. Dlaczego? Ponieważ następuje wtedy szybka przemiana pokoleń, a pszczoły mają dostęp do pożytków, mogą szybko uzupełnić rezerwy białkowe i węglowodanowe, więc nie potrzebują gromadzić zapasów – ciało tłuszczowe służy wtedy głównie do wytworzenia białek odpornościowych.
Zdjęcie: Komórki ciała tłuszczowego pokrywające zewnętrzną ścianę odwłoka pszczoły. Na zdjęciu widać też szare serce ciągnące się w poprzek odwłoka, a także jasne worki powietrzne. Zdjęcie pochodzi z książki Anety Stracheckiej i Martyny Walerowicz "Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej". Autorami zdjęcia są: Łukasz Wójcik, Bernard Staniec, Aneta Strachecka.
Natomiast u pszczół zimowych, bytujących w naszym klimacie, jest aż 35 warstw komórek ciała tłuszczowego. Jednak, ponieważ klimat się ociepla, wytwarzają coraz mniej warstw. Natomiast pszczoły, które żyją na północy, np. na Syberii, tych warstw mają więcej, niektóre źródła podają, że nawet 50.
Odwłok pszczoły zbudowany jest z sześciu segmentów (siedmiu, jeśli weźmiemy pod uwagę segment, który w rozwoju larwalnym należy do odwłoka, ale ostatecznie po przepoczwarczeniu leży w tułowiu). Komórki ciała tłuszczowego różnią się w każdym z tych segmentów – mają odmienną wielkość i budowę, charakteryzują się swoistymi cechami indywidualnymi i pełnią różne funkcje.
Ciało tłuszczowe kształtuje się głównie między 4 a 5 dniem rozwoju czerwiu. Wtedy dochodzi do największej liczby podziałów komórkowych. I to właśnie wtedy ustalana jest stała liczba tego organu. Jeśli wtedy nie powstaną, to organizm ich później nie wyprodukuje. Drugim okresem, który wpływa na ostateczny kształt i funkcjonowanie ciała tłuszczowego są pierwsze trzy dni po wygryzieniu.
Szczegółowa budowa ciała tłuszczowego
Ciało tłuszczowe pszczoły miodnej składa się z enocytów i trofocytów. Trofocyty są komórkami odpowiedzialnymi za magazynowanie, przetwarzanie i uwalnianie związków lipidowych. Na zdjęciu widać, że są wypełnione kropelkami – to w nich znajdują wszystkie związki energetyczne niezbędne pszczole do życia. Są one ważne zwłaszcza dla pszczół zimowych. Każda taka kropla zbudowana jest z rdzenia, złożonego z triglicerydów i estrów cholesterolu, monowarstwy fosfolipidów i cholesterolu oraz białek. Dlaczego kropla ma warstwową budowę? Jest to zabezpieczenie przed przypadkowym rozpoczęciem procesów energetycznych. W przeciwnym wypadku enzymy od razu dostałyby się do triglicerydów i wytworzyły energię, nawet w momentach, w których nie jest to konieczne.
Enocyty to komórki odpowiedzialne za gospodarkę węglowodanową. Również zawierają drobne kropelki związków energetycznych, ale przede wszystkich to w tych komórkach produkowane są białka odpornościowe i są odpowiedzialne za detoksykację – gromadzą metabolity toksyczne dla pszczół.
Zdjęcie: Ciało tłuszczowe matki pszczelej. Zdjęcie pochodzi z książki Anety Stracheckiej i Martyny Walerowicz "Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej". Autorami zdjęcia są: Aneta Strachecka, Jacek Chobotow, Milena Jaremek.
Różne związki są wytwarzane w ciele tłuszczowym i rozprowadzane po całym organizmie. Do tych związków zaliczamy produkujące białka (w tym odpornościowe), lipidy i cukry (które pełnią funkcje głównie energetyczne), a także całą gamę hormonów, feromonów i innych związków o charakterze antyoksydacyjnym i detoksykacyjnym (czyli unieszkodliwiającym zanieczyszczenia). Można więc powiedzieć, że są one pszczelą wątrobą. Ciało tłuszczowe współpracuje z hemolimfą, gruczołem Nasonowa, kutikulą i innymi organami.
Jednocześnie należy pamiętać, że każdy segment ciała tłuszczowego ma inną funkcję, w dodatku różni się między kastami. W drugim segmencie robotnicy dochodzi głównie do produkcji białek odpornościowych, natomiast trzeci jest nastawiony na „energetykę”. Są w nim białka i tłuszcze, które pszczoła wykorzystuje jako rezerwy energetyczne (nie ma w nim enocytów). Dlatego ten fragment szczególnie lubi V. destructor. Pasożyt może z niego pozyskiwać najwięcej białek i tłuszczów, a przy okazji i tak pobiera hormony. Natomiast w tergicie trzecim matki (w przeciwieństwie do tergitu ciała robotnicy) pojawiają się maleńkie enocyty – dlaczego? Ponieważ gromadzą i metabolizują hormon juwenilny witelogeninę, bez których królowa nie jest w stanie złożyć jaj. Robotnica też potrzebuje tych hormonów do funkcjonowania, ale nie aż tak dużo jak matka.
Natomiast w ciele tłuszczowym tergitu czwartego pojawiają się duże przestrzenie międzykomórkowe, by zwiększyć powierzchnię obmywania hemolimfą. To do tej części ciała tłuszczowego transportowane są związki produkowane w pozostałych segmentach i następuje tam ich wyrzut do hemolimfy pszczoły, by dostać się do wszystkich organów ciała.
Książka "Anatomia i fizjologia pszczoły midonej" dostępna jest w EMPIKU
W tergicie piątym ciało tłuszczowe pełni funkcję detoksykacyjną. To ten segment będzie reagował jako pierwszy na pojawiające się w ciele zagrożenia. Warto jednak pamiętać, że ciało tłuszczowe zmienia swój charakter co 3 do 5 dni życia pszczoły letniej oraz średnio co miesiąc życia pszczoły zimowej, ponieważ pszczoła letnia średnio co 3–5 dni zaczyna pełnić odmienną funkcję w rodzinie pszczelej. Za zmianą pracy idą również zmiany fizjologiczne. Dlatego charakter ciała tłuszczowego cały czas ulega modyfikacji.
Profesorka Strachecka zwraca również uwagę, że każdy segment ciała tłuszczowego pszczoły można rozpatrywać jak osobny organ, ale organy owe łączą się we wspólne procesy metaboliczne (tak jak poszczególne elementy układu trawiennego człowieka łączą się we wspólne procesy trawienne).
Co wpływa na ciało tłuszczowe?
W okresie larwalnym szczególne znaczenie dla rozwoju pszczoły mają jakość i ilość podawanego mleczka pszczelego. Powstaje ono w gruczołach gardzielowych pszczół karmicielek. Jest to organ parzysty, położony po dwóch stronach mózgu. Każdy z nich jest zbudowany z gruczołu wyprowadzającego (tzw. przewodu wspólnego) oraz z wielu tzw. acini. Każde acini ma w środku wiele małych kanalików wyprowadzających oraz przyłączonych do nich pęcherzyków, które produkują mleczko pszczele.
Zdjęcie: Rysunek poglądowy anatomii acini i przewodu zbiorczego. Widać, jak małe komórki wydzielnicze zamknięte są w balonik zwany acini. Rysunek pochodzi z książki Anety Stracheckiej i Martyny Walerowicz "Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej". Autorką rysunku jest Martyna Walerowicz.
Jednak czasem budowa gruczołów gardzielowych jest zaburzona i mleczko pszczele, nawet jeśli jest produkowane w pęcherzykach, to nie jest wydzielane na zewnątrz organizmu pszczoły i składane przy larwie. Dużo zależy od liczby i kształtu acini, a także od liczby pęcherzyków. Tymczasem zdarza się, że acini są puste. Czasem to kanaliki nie są wykształcane i chociaż mleczko jest produkowane w gruczołach, to nie ma ujścia. W pęcherzykach mogą też powstać inne wady uniemożliwiające odprowadzenie wydzieliny. A nawet bywa, że wszystkie elementy organu są wykształcone, ale wydzielina i tak nie jest produkowana. Kiedy może dojść do tych wszystkich nieprawidłowości w kształtowaniu się gruczołów gardzielowych? Gdy brakuje matki pszczelej, karmicielek oraz w czasie pojawienia się choroby np. nosemozy lub z powodu działań człowieka.
Dużym problemem są np. związki fałszujące węzę. Temat ten od dawna istniał w środowisku pszczelarskim, jednak do niedawna nie sprawdzano, jak wpływa na fizjologię pszczoły. Pierwsze publikacje na ten temat pojawiły się dopiero w 2020 r. Gruczoły gardzielowe robotnicy, na którą oddziaływała stearyna z wosku, właściwie się nie wykształcają. Podobne przekształcenia w ciele zachodzą po pestycydach i po akarycydach.
Akarycydy, czyli środki stosowane przeciwko warrozie, to substancje chemiczne, od których stosowania nie uciekniemy. Ich wpływ na ciało pszczoły zależy jednak od dawki i podanie zbyt dużej ilości tych substancji chemicznych powoduje niedorozwój gruczołów gardzielowych. Dlatego należy podawać leki zgodnie z instrukcjami zamieszczonymi na etykiecie oraz starać się nie stosować tej samej substancji czynnej dla tego samego pokolenia pszczół.
Kolejnym czynnikiem wpływającym na rozwój ciała tłuszczowego jest warroza. Roztocz przyczepia się do 3 i 4 segmentu odwłoka pszczoły i przebija nie kutykulę (twardą część pancerza pszczoły), a błonę międzysegmentalną (która w elastyczny, rozciągliwy sposób łączy segmenty ciała owada). Gdy roztocz odpada od pszczoły, to pozostawia ranę po aparacie gębowym – to przez to miejsce do ciała pszczoły dostają się wirusy, które powodują bardzo dużo szkód. Jak stwierdził profesor Jerzy Demetraki-Paleolog, na wykładzie, którego skrót znajdziecie TUTAJ: z roztoczami Varroa destuctor jest podobnie jak z pchłami człowieka – są wyłącznie irytujące, ale tylko do momentu, w którym nie przenoszą dżumy. Miejsce przyczepienia roztocza nie jest przypadkowe – ma tam łatwy dostęp do ciała tłuszczowego, które jest jego głównym pożywieniem.
W ciele tłuszczowym obecny jest hormon juwenilny, który bierze udział w syntezie witelogeniny przez ciało tłuszczowe. Witelogenina i hormon juwenilny, a także inne białka, to hormony, których roztocz sam nie wytwarza, a pobiera z ciała pszczoły[1]. Są to jednocześnie związki niezbędne samicy pasożyta do wytworzenia i złożenia jaj. Właśnie dlatego V. destructor przyczepia się do 3 i 4 segmentu odwłoka ciała pszczoły – bo ciało tłuszczowe (jak wiemy już, którego każdy segment ma trochę inne zadanie) zawiera najwięcej hormonu juwenilnego i witelogeniny, którą produkuje!
Książka "Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej dostępna jest też na Allegro" Kup na Allegro
Matka pszczela wytwarza feromony, które nie tylko „kierują” pracą rodziny i zachowaniem pszczół, ale przede wszystkim stymulują wydzielanie hormonów i syntezę związków w ciele tłuszczowym robotnic. Jaki z tego wniosek? Że im silniejsza matka, tym ma większy wpływ na rodzinę – nie tylko na zachowanie, ale też fizjologię robotnic. Dlatego coraz częściej w wielu krajach matki wymienia się co roku, ponieważ młode królowe wydzielają bardzo dużo feromonów i są najlepszymi reproduktorkami. Im starsza samica, tym wydzielanie feromonów jest słabsze, a co za tym idzie – ciała robotnic (a zwłaszcza ciała tłuszczowe) gorzej funkcjonują.
Liczba komórek ciała tłuszczowego jest ustalana w czasie rozwoju larwalnego i później nie ulega zmianie. Jednak tuż po wygryzieniu się młoda robotnica ma właściwie puste komórki ciała tłuszczowego. Dlaczego? Bo związków w komórkach ciała tłuszczowego, wytworzonych na etapie czerwiu, jest tak mało, że organizm zużywa je w kilka godzin. Dlatego bardzo ważne jest szybkie ponowne nasycenie ciała tłuszczowego, w przeciwnym wypadku pszczoła nie będzie w stanie wytworzyć białek odpornościowych. Napełnienie komórek organu jest możliwe tylko przy zapewnieniu rodzinie prawidłowej diety pyłkowej. Okazuje się, że pyłek wielokwiatowy czterdziestokrotnie zwiększa odporność robotnic, w porównaniu oczywiście z monodietą. Wpływa korzystnie na syntezę lipidów, hormonów, enzymów i białek odpornościowych.
Monodieta, czyli spożywanie jednego rodzaju pokarmu, jest niewystarczająca do prawidłowego rozwoju organizmu – to tak samo, jakbyśmy przez całe życie jedli tylko chleb albo tylko sałatę. Podobne potrzeby mają pszczoły. Dlatego pszczelarze muszą rozsądnie wywozić rodziny na pożytki monokulturowe, tak by pokarm w ulu nie pochodził tylko z jednej plantacji roślin, ale żeby pożytki nakładały się na siebie w czasie. A najlepiej, jeśli między wywożeniem na główne pożytki owady będą miały zapewnioną dietę z pyłku wielokwiatowego, aby kolejne pokolenia czerwiu nie były wychowywane na diecie ubogiej w składniki pokarmowe.
Dany rodzaj pyłku wpływa na określone procesy metaboliczne. Monodieta nie zawiera wszystkich składników pokarmowych. Jeśli w pyłku z konkretnego gatunku rośliny brakuje jakiegoś składnika, to nawet jeśli będzie pokrywała bardzo duży areał, nie zapewni odpowiedniej podaży. Jak to mówią – ważniejsza od ilości jest jakość. Im bardziej zróżnicowana dieta, tym mamy lepszą homeostazę organizmu, ciało tłuszczowe bardziej wysycone zróżnicowanymi związkami i bardziej odporne pszczoły.
Zdjęcie: Grafika obrazująca zmiany w ciele pszczoły, które zachodzą w zależności od rodzaju podanego pyłku. WIdać więc, że by w ciele pojawiły się wszystkie związki, potrzebna jest owadowi zróżnicowana dieta. Bryś M.S., Skowronek P., Strachecka A. Z artykułu :Pollen Diet—Properties and Impact on a Bee Colony. Insects 2021, 12, 798.
Dysfunkcje ciała tłuszczowego
Zdrowa matka produkuje zdrowe komórki ciała tłuszczowego. Są one niezbrązowiałe. Natomiast jeśli jest zakażona, np. sporami nosemozy, to od razu w ciele tłuszczowym dochodzi do odłożenia niebezpiecznych metabolitów. Toksyny, tak jak wspomniała profesorka, najpierw odkładają się w ciele tłuszczowym tergitu piątego. Jednak, gdy naprawdę groźna choroba zaatakuje pszczołę, to bardzo szybko reakcję układu odpornościowego widać w komórkach ciała tłuszczowego pozostałych tergitów. Takie obciążone komórki produkują o wiele mniej substancji odpornościowych i matka ma gorzej działający układ odpornościowy. Jeśli toksyczne metabolity odkładają się w enocytach, to hormony nie są produkowane w dostatecznej ilości. Wtedy matka będzie składała mniej jaj, albo nie złoży ich w ogóle.
Zdjęcie: ciało tłuszczowe starej matki. Brunatny kolor to zbędne niebezpieczne metabolity odkładające się w komórkach. Zdjęcie pochodzi z książki Anety Stracheckiej i Martyny Walerowicz "Anatomia i fizjologia pszczoły miodnej". Autorami zdjęcia są: Aneta Strachecka, Jacek Chobotow, Milena Jaremek.
Gdy larwa matki jest zarażona sporami Nosema[2], to w ogóle nie powstaje u niej gruczoł kieszonkowy lub wykształcą się tylko pojedyncze komórki. Gruczoł ten odpowiada za konsolidację (czyli łączenie) całej rodziny pszczelej za pomocą feromonów. Jeśli tego gruczołu nie ma (lub składa się z pojedynczych komórek) to królowa nie wydziela tych feromonów. Wtedy matka jest niewidoczna dla rodziny i zdarza się, że po plastrze chodzą dwie królowe albo nawet więcej, jeśli kilka nowo wygryzionych też jest chorych.
Innym przykładem jest kontakt pszczół z imidaclopridem lub innymi pestycydami. Wtedy dochodzi do puchnięcia odwłoka, powiększają się bowiem komórki ciała tłuszczowego (w tym ich jądra komórkowe). Enocyty powinny mieć ładne, okrągłe jądro komórkowe, jednak obciążony pestycydami enocyt ma ameboidalne (czyli nieregularne, wypustkowane) jądro. Pojawiają się przestrzenie międzykomórkowe. Dochodzi do wypalenia komórek ciała tłuszczowego. Profesorka Strachecka mówi, że analizowała ciała tłuszczowe pszczoły, która miały styczność z pestycydami – ubyło z nich tyle komórek, że wyglądały jak siatka. Dlatego ważne jest, by opryski wykonywać o odpowiedniej porze dnia, aby jak najmniej narażać pszczoły.
Jak można wspomagać ciało tłuszczowe?
Jak już wcześniej wspomniała prelegentka – bardzo ważna jest wielokwiatowa, urozmaicona dieta pyłkowa. Młode pszczoły, które dopiero wygryzły się z komórek, powinny mieć dostęp do pyłku dobrej jakości, aby szybko wypełnić ich komórki ciała tłuszczowego. To istotne zwłaszcza w przypadku pszczół zimowych. O ile bowiem przemiana pokoleń w lecie jest szybka, a zróżnicowanego pokarmu w środowisku jest w bród (przynajmniej hipotetycznie), o tyle pszczoły zimowe (które jak pamiętacie, wytwarzają ciało tłuszczowe o bardzo dużej liczbie warstw), muszą mieć dobrze napełnione komórki ciała tłuszczowego, by przetrwać okres słoty.
Kolejnym sposobem na wspieranie rozwoju ciała tłuszczowego jest podawanie owadom biostymulatorów. Należy też pamiętać, że bardzo istotny jest okres larwalny – dlatego trzeba dbać o gruczoły gardzielowe robotnic, aby podawały larwom mleczko pszczele. Jak to zrobić? Zachowując odpowiednią higienę w pasiece, stosować akarycydy w odpowiednich dawkach i zabezpieczyć owady przed pestycydami, a przede wszystkim – dbać o dobrą dietę pyłkową pszczół.
[1] W literaturze można spotkać informację, że samice Varroa destructor wytwarzają hormon juwenilny – jednak w zbyt małych stężeniach, by zapewniały prawidłowe procesy fizjologiczne prowadzące do wytworzenia jaj.
[2] Według nowej klasyfikacji Vairimorpha
Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"
z Polski
- Dotacje w ramach projektu Małopolska Pszczoła
- Regionalny Związek Pszczelarzy w Elblągu organizuje kurs pszczelarski
- Relacja z 62. Naukowej Konferencji Pszczelarskiej w Puławach
- Recenzja książki „Opowieści z nawłociowej pasieki” Ewy Zawadzkiej
- 62. Naukowa Konferencja Pszczelarska
- Miodem płynące – Expo2Bee w Targach Kielce
- Sektor pszczelarski łączy siły z sadownikami
- No dig – szybka metoda siania łąk kwietnych
- W Puławach otwarto nowe Laboratorium Badania Jakości Produktów Pszczelich
- XXIX Wojewódzka Konferencja Pszczelarska w Karniowicach
- Powstał Klaster Organizacji Pszczelarskich
- Zaproszenie na webinarium: Edukacja na rzecz ochrony klimatu, dzikich zapylaczy oraz rodzimych gatunków roślin
- Problematyka ustalania cen przez pszczelarzy a strategie cenowe
- Jaką choinkę wybrać, aby po świętach przesadzić ją do ogrodu?
- Mniej znaczy lepiej – manifest rozwoju pszczelarstwa przyjaznego pszczołom
- Czy konsumenci wybierają polski miód?
- Na kampusie Uniwersytetu Wrocławskiego zaobserwowano czarne pszczoły
- Pszczelarz zatrzymany za ukrywanie broni i amunicji w ulach
- W Leżajsku odkryto pszczele gniazdo z ok. 680 r.
- Pomoc dla rolników poszkodowanych w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych
- W Polsce przybywa pasiek
- Relacja z II Konferencji „Szanse i wyzwania stojące przed organizacjami pszczelarskimi”
- Unijne wsparcie pszczelarzy na 2025
- Tarnów - kradzież pszczół
- Produkcja miodu – koszty rosną, ceny spadają
- Powódź 2024 – pszczelarska kronika tragedii
- Ogólnopolskie Dni Pszczelarza już w ten weekend
- Adrenalina podawana donosowo – już wkrótce w Europie?
- Dofinansowanie do węzy
- Europejski Konkurs Miodu 2024
- Sierpień – świetny czas na zbiór propolisu!
- Złodziej złapany dzięki nadajnikowi w ulu
- Raport z badań dotyczących pozostałości neonikotynoidów oraz alkaloidów pirolizydynowych w miodzie
- Rolnik skazany za wytrucie pszczół
- Wypełnij ankietę B-THENET dotyczącą dobrych praktyk pszczelarskich oraz innowacji
- Wydłużono składanie wniosków w dwóch interwencjach pszczelarskich
- Porady: Kremowanie miodu
- Porada – lipcowe odkłady
- Konkurs w programie „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”
- „Pasieka” wspiera PLLuM!
- „Od pasieki do pasieki” po raz dziewiąty!
- O świcie matki
- Problemy z refundacjami pszczelarskimi – stanowisko PZP
- Problemy z refundacjami pszczelarskimi - analiza
- Recenzja książek „Wielka encyklopedia pszczelarstwa” i „Atlas roślin miododajnych”
- Apimell International Exibition 2025 – pszczelarskie wydarzenie, na którym warto być!
- Bezpłatne badanie węzy
- Porady: jak szybko znaleźć matkę pszczelą?
- Youtuber kontra firma Lyson
- Kwalifikacyjne kursy zawodowe dla pszczelarzy w Płocku
- Poczta Polska ponownie umożliwia przesyłanie matek!
- Świętokrzyskie Święto Pszczoły w Bałtowie
- Porady: Podawanie rodzinie pszczelej matek nieunasienionych
- Konferencja „Weterynaria dla pszczelarstwa” 2024
- Jaja jako narzędzie oceny sytuacji w ulu
- IX rowerowy rajd „Od pasieki do pasieki”
- Czy nasze etykiety są zgodne z prawem?
- Światowy Dzień Pszczół w Karczowiskach Górnych
- Polski Związek Pszczelarski a kwestia Ukrainy
- Kontrola miodów 2024 – znowu dużo kar
- Kradzież uli w Dobrczu
- Żar w podkurzaczu gaśnie. Co robić?
- Apilandia w nowej odsłonie
- Zmiany w oznakowaniu miodu: nowe zasady dotyczące informacji o kraju pochodzenia
- Zgniatanie pszczół podczas przeglądu. Jak zapobiegać?
- Nabór wniosków o dofinansowania już ruszył!
- Szerszeń azjatycki - blisko Polski
- VII Pszczelarska Konferencja Młodych Naukowców
- Konradów – kradzież uli
- Strach zamknięty w słoiku. Czyli fakty o jakości importowanego miodu
- Szop pracz – zagrożenie dla pasiek?
- Pszczoły są agresywne w czasie koszenia. Co zrobić?
- Dwa dni w Puławach – czyli dlaczego warto się kształcić z naukowcami
- Czy import miodu odpowiada za jego zmniejszony popyt na polskim rynku?
- Najlepsze polskie miody zostały wybrane!
- VIII Mazowiecka Konferencja Pszczelarska w Mińsku Mazowieckim – relacja
- Jak wybrać miejsce pod pasiekę?
- Relacja z XXVIII Wojewódzkiej Konferencji Pszczelarskiej w Karniowicach
- O balsamie pyłkowym
- Pszczelarski kalendarz biodynamiczny na 2024 r.
- Relacja z Naukowych Konferencji Pszczelarskich Lublin-Pszczela Wola, cz. 2.
- Nowy gatunek pszczoły zaobserwowany w Polsce!
- Święty Walenty patron… pszczelarzy?
- Relacja z Naukowych Konferencji Pszczelarskich Lublin-Pszczela Wola cz. 1
- Kupuj Polski Miód! Czyli narzędzie, dzięki któremu klient Cię znajdzie!
- II Naukowa Konferencja Pszczelarska dla otoczenia społeczno-gospodarczego „Nauka praktyce”
- Regulacje dotyczące zmian w dyrektywie miodowej! Unia zaostrzy przepisy?
- Uzupełnij ankietę Instytutu Ogrodnictwa-PIB. Opowiedz o swoim roku!
- VII Pszczelarska Konferencja Młodych Naukowców
- Pasieka gra z WOŚP!
- Recenzja „Pszczoły. Krótki lot w głąb niezwykłych umysłów”
- Mead Madness Cup 2024!
- Miód odsklepinowy – kwestie prawne
- Recenzja książki „Wszystko o… pszczołach”
- Pszczoła w Bolimowskim Parku Krajobrazowym
- Matka czy królowa? Wyniki ankiety
- Międzynarodowe Sympozjum Pszczelarskie Lublin-Pszczela Wola
- Dofinansowania dla lubelskich pszczelarzy
- 61. Naukowa Konferencja Pszczelarska
- VIII Mazowiecka Konferencja Pszczelarska w Mińsku Mazowieckim
- Pszczoła – symbol cesarzy, miast i… perfum
- Dlaczego w moich woskowych świecach powstają pęknięcia przy knocie?
- Twój głos się liczy! Weź udział w B-THENET
- Myślisz o kursie pszczelarskim? Idź do Akademii Pszczelarza!
- Konferencja międzynarodowa „Bioróżnorodność w rolnictwie”
- Rozpoczęcie rejestracji na Honey Madness Cup
- Glifosat zatwierdzony na kolejną dekadę?
- Przczoła… dlaczego wyrazu pszczoła nie piszemy przez rz? I o jej słowiańskim pochodzeniu.
- Pszczelarskie spotkanie przy okrągłym stole
- Dofinansowania dla pszczelarzy na 2024 r.
- Historia pewnego pszczelarskiego zdjęcia
- Katarzyna Maziec z nagrodą Pszczelarza Roku!
- Festiwal Kultury Pszczelarskiej – pierwsza edycja
- Koło Gospodyń Wiejskich z własną pasieką
- Bezgłowa pszczoła, która się rusza i układ nerwowy
- Apimondia w Chile – 6 medali dla Pasieki!
- Słów kilka o nazwie pasożyta Varroa destructor
- Pszczoły dla Afryki
- Kontrole miodu na polskiej granicy i w kraju
- Festiwal Kultury Pszczelarskiej
- Wielka Aukcja dla Pszczół
- „Hodowla matek pszczelich” Adriany Mireckiej – recenzja
- Umyślne podpalenie pasieki w Marysinie
- Międzynarodowa ankieta na temat konsumpcji miodu i postrzegania pszczelarstwa przez konsumentów
- Pytamy Was! Wyniki ankiety „Ziołomiody – tak czy nie?”
- Będą zmiany na etykietach z miodem
- Zadrzechnia i pszczoła miodna
- Zwycięzcy Bee Press Photo 2023. Na podium Polacy!
- XIX Targi Pszczelarskie i Tradycyjnej Żywności
- Wielkie otwarcie pasieki na terenie hotelu Arłamów
- Przepis na miód pitny
- Wielka Wystawa Pszczół: Zróbmy to Razem dla Pszczół!
- Finansowa pomoc dla pszczelarzy 2023
- Podziękuj Pszczole – otwarcie pasieki edukacyjnej
- Karczowiska po raz XIX
- Już za chwilę – Apimondia!
- Pszczołobójstwo
- Pieniądze dla pszczelarzy ze Śląskiego Związku Pszczelarskiego
- Trzy przepisy na letnie napoje z miodem
- Zostań Mecenasem Pszczół
- Człowiek vs owad – kolejny wypadek drogowy
- Pytamy Was o najlepszy sposób na użądlenia!
- Pszczoły Karpackie – nasi dobrodzieje
- Pasieka edukacyjna w Harmężach
- Lot trzmiela przerwał jazdę
- Apis mistrzem krajowym w konkursie AgroLiga
- Zgnilec wykańcza pasieki powiatu kolbuszowskiego
- Kurs „Rzeczoznawca chorób pszczół”
- Schwytano złodzieja miodu
- Rosja na rynku miodu 2022. Dlaczego Polska nie wprowadziła embarga?
- Film „Rój” – wolność to iluzja
- PZP prosi rząd o zadbanie o polski rynek miodu
- Zagraniczny miód zalewa Polskę. Czy rząd podejmie kroki?
- Wrocław sieje łąki – edycja 2023
- Co dalej ze strzelnicą w Łukowie?
- Wpływ gatunków inwazyjnych na gospodarkę
- Jak niezapominajka puszcza oczko
- Liczba uli w Unii Europejskiej
- Spadek cen miodu
- Kampania społeczna Podziękuj Pszczole
- Almette sieje łąki
- Hotel dla murarek obok Muzeum Zamoyskich
- Piknik Rodzinny – Dzień Pszczoły
- Kancerogenne zanieczyszczenia pyłku i pierzdze
- Kwalifikacyjne kursy zawodowe dla pszczelarzy w Płocku
- Światowy Dzień Pszczół w Wadowicach
- We Wrocławiu o miodzie
- Pszczelarzu wypełnij ankietę!
- Pszczoła w roli głównej – relacja ze spotkania z Martyną Walerowicz
- Interwencje pszczelarskie – znamy liczbę wniosków
- Hotel dla pszczół przy Polskim Radiu Lublin
- Cechy funkcjonalne pszczoły miodnej związane z opornością na warrozę – wykład Jerzego Demetrakiego-Paleologa
- Strzelnica w Łukowie zdewastowana
- Z Ukrainy napływa miód techniczny
- Nie każdy niedźwiedź kocha miód?
- Pytamy Was! Opracowanie wyników ankiety o sprzedaży i cenie miodu
- Przywrócić nadzieję. Bank Pszczeli w Rzeszowie przekaże poszkodowanym pomoc o wartości 140 tys. zł
- Martwe pszczoły na chodniku w Lublinie
- Pamiętaj o zgłoszeniu wymiany matek!
- Niemal połowa importowanego do UE miodu jest zafałszowana
- Naukowa Konferencja Pszczelarska w Puławach, cz. 2.
- Relacja z VII Mazowieckiej Konferencji Pszczelarskiej
- Bee Press Photo 2023
- Ogłoszenie ARiMR o dofinansowaniu dla pszczelarzy
- Naukowa Konferencja Pszczelarska w Puławach, cz. 1.
- Pomóż w opracowaniu pszczelarskich innowacji!
- Relacja z konferencji dla organizacji pszczelarskich
- Mechanizmy odporności pszczół w kontekście funkcjonowania ciała tłuszczowego
- Pszczelarze Ziemi Kłodzkiej uhonorowali Olgę Tokarczuk
- Miody przeszły inspekcje – etykiety znowu z błędami
- Pieniądze na ochronę zapylaczy
- XXVII Wojewódzka Konferencja Pszczelarska
- Jest planowany nabór wniosków o przyznanie pomocy
- Pan pszczelarka – o feminatywach w pszczelarstwie i nie tylko
- Nowe przepisy dotyczące pozostałości neonikotynoidów
- Relacja z VIII Międzynarodowej Konferencji Pszczelarskiej w Pszczelej Woli
- Rekord pszczelarek
- Ankieta pszczelarska – Instytut Ogrodnictwa-PIB
- Ósmy obcy pasażer nosema
- LAUDACJA KSIĄŻKI ANETY STRACHECKIEJ I MARTYNY WALEROWICZ ANATOMIA I FIZJOLOGIA PSZCZOŁY MIODNEJ
- Relacja z konferencji „Nauka praktyce”
- Polska pomaga libańskim pszczelarzom
- W Inwałdzie skradziono ule
- Najcieplejszy styczeń w historii pomiarów i co to oznacza dla pszczół
- 60 Naukowa Konferencja Pszczelarska
- Profesor Jerzy Woyke nie żyje
- Zwiększenie dopłat do rodzin pszczelich
- Zwycięzca konkursu o 5000 zł
- Intensywnie działają dla pszczół
- Europejskie pszczelarstwo tkwi w kryzysie
- Projekt rozporządzenia – inspekcja weterynaryjna wystawi mandaty
- Skradziono całą pasiekę
- Kurs Pszczelarski Akademii Pszczelarza 2023
- Malenin – skradziono rodziny pszczele
- Dopłata do roślin miododajnych – na jakim jest etapie?
- Mead Madness Cup 2023
- Wiersz z okazji dwudziestolecia „Pasieki”
- Bez pszczół nie ma przyszłości – startuje konferencja European Bee Garden
- W Rudnie spłonęły pszczoły
- Polimiód – badania miodu z polskiej pasieki z recyklingu
- „Interwencje w sektorze pszczelarskim” 2023–2027
- Wpływ wojny na rynek miodu Unii Europejskiej
- Wojewódzkie Dni Pszczelarza w Przelewicach
- Blada pszczoła w ulu
- Strach przed pszczołą doprowadził do wypadku
- Pszczela żałoba po królowej Elżbiecie
- Kradzież uli w Starych Lipinach
- Wojewódzkie Dni Pszczelarza w Przelewicach
- Beczki pełne syropu skusiły pszczoły
- Pasieka zgarnęła dwa medale na Apimondii!
- Święto polskich pszczelarzy
- Rekordowa sprzedaż cukru
- Dentsu zbiera miód
- Konsorcjum pszczelarskie w Kluczborku
- Miodowy odcisk palca
- Zostań pszczelarzem roku!
- Pasieka Sosenka okradziona!
- Parafina w wosku
- Cukru jest dużo, ale nie ma go w sklepach
- Doktor hab. Krystyna Pohorecka odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Pszczoły zjadają maliny
- Ule z recyklingu… po raz kolejny!
- Wypadek przez pszczołę?
- Kradzież pasieki w Bogatyni
- Przychodzi pszczoła do lekarza...
- Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu z pasieką!
- Miedziowe pszczoły!
- Kwalifikacyjne kursy zawodowe dla pszczelarzy w Płocku
- Projekt BeeGen - materiały szkoleniowe
- Stefan Kopeć – ojciec endokrynologii owadów
- Dwa miliony dla pszczelarzy
- Rajd rowerowy „Od pasieki do pasieki”
- Tytuł najlepszej firmy rolniczej nadano pasiece
- Reaktywujemy Kalendarium imprez pszczelarskich!
- Letnie warsztaty pszczele w Teatrze Zagłębia
- Światowy Dzień Pszczół w Otwocku
- Ktoś zniszczył 120 uli
- Elektryzująca gadka roślin
- Piknik Przyjaciele pszczół
- Perfidne zniszczenie uli
- Światowy Dzień Pszczół w Banku Pekao
- Zniszczenie pasieki w Światowy Dzień Pszczół
- Jest źle, będzie jeszcze gorzej. Rzecz o suszy w Polsce
- Piknik rodzinny „Przyjaciele pszczół”
- Rośliny naczyniowe obcego pochodzenia uznane za inwazyjne na terenie Polski – lista gatunków
- Kradzież uli w Goniczkach
- Bank Pszczeli odbudował kolejną pasiekę
- Kurs pszczelarski w Wilanowie
- Nadajniki GPS doprowadzają do złodziei uli
- Kradzież uli w Ludźmierzu
- Chronić pszczoły – racjonalnie
- Stołówki dla fifnych owadów, czyli akcja poznańska
- Praca dla pszczelarzy z Ukrainy
- Nowa sztuczka fałszerzy miodu
- Ukradł ule z troski? Teraz spotka go kara!
- Wydawnictwo Pasieka i Zróbmy to razem dla pszczół!
- Pszczołowitacze – fajna inicjatywa z Kartuz
- Pyłek dla pszczół, spokój dla alergików
- Bezpłatne badania wosku i węzy w laboratorium HoneyLab Taper & Waś
- VI Ogólnopolska Konferencja Pszczelarska z cyklu „Weterynaria dla pszczelarstwa”
- 6081 zł dla Ukrainy!
- Złapano zabójcę pszczół
- Świetne inicjatywy w Sosnowcu
- W Sosnowcu budzą pszczoły
- 59 Naukowa Konferencja Pszczelarska – dzień II
- Ankieta pszczelarska Instytutu Ogrodnictwa w Puławach
- 59 Naukowa Konferencja Pszczelarska – dzień I
- Wydawnictwo Pasieka dla Ukrainy – kolejne aukcje!
- Dopłaty dla pszczelarzy
- Mead Madness Cup 2022
- Wydawnictwo Pasieka dla Ukrainy
- Apel o odwołanie kongresu Apimondii, który ma się odbyć w Rosji
- Bee Press Photo i Bee Art 2022
- Konkurs o 5000 zł edycja 2022
- Ochrona pszczoły Augustowskiej
- Greckie pączusie z miodem
- Jak przyspieszyć czerwienie? Usypiając matkę!
- Bezpłatne szkolenie w Wojnowie
- Trzysta tysięcy dla pszczelarzy
- Zabił pszczoły, wychładzając gniazda
- Ucząc o pszczołach
- Bezpłatne wykłady pszczelarskie online
- Co ma wspólnego pyłek kwiatowy ze śniegiem?
- Wydawnictwo Pasieka wspiera strażaków
- 59 Naukowa Konferencja Pszczelarska w Puławach
- XXVI Wojewódzka Konferencja Pszczelarska w Karniowicach
- Praktyki współistnienia
- Dofinansowanie dla rolników-pszczelarzy!
- Rabat 50% na udział w III Europejskiej Konferencji Miodosytników
- Umorzenie śledztwa dotyczącego zatrucia pszczół
- Na osłodę życia. Pszczelarze z Bielińca przekazali miód do Domu Dziecka w Strzyżowie
- Pszczelarstwo to stan umysłu
- Polska, europejska i światowa produkcja rzepaku
- Wypadek ciężarówki z miodem
- Najbardziej szlachetny trunek – czyli wywiad z Mateuszem Błaszczykiem z Kings of Mead i jego przepis na miód pitny
- Podpalenie sekretariatu znanej spółdzielni pszczelarskiej
- Wyniki konkursu dla prenumeratorów „Pasieki”
- Małopolski szlak miodem płynący
- Miododajne głogi przy Głogowej w Tarnowie
- Na przeziębienie – ocet, czosnek i miód!
- Mead Madness Cup
- Znaczenie pasów kwietnych w rolnictwie – konferencja
- Przewrócone ule na Uniwersytecie Gdańskim
- O pszczołach w Ustroniu Morskim
- Jesienne Pszczoły 2021 w Apilandii
- Dofinansowanie do pasów kwietnych
- Jeszcze tylko kilka dni!
- W Pile staną pszczele bioindykatory
- 10 lat za 10 słoików
- Zmarł Profesor Jarosław Prabucki
- Wojakowa z ogrodem miododajnym
- Zmiany w projekcie ustawy o sprzedaży bezpośredniej
- Ubogo, tłusto, mącznie… czyli dieta po stracie pszczół
- Pszczela przestrzeń w Szczepanowicach
- Webinar pełen przydatnej wiedzy!
- Ogrody miododajne w gminie Szczurowa
- Konkurs na facebooku Pasieki!
- Strzelnica pszczelim domem!
- Założyciele europejskiego kongresu pszczelarskiego o inicjatywie BEECOME
- Morderca pszczół zatrzymany
- Zabili pszczoły, zniszczyli ule
- Pszczele radio
- Marihuana wśród uli
- Podlaskie miodem stoi
- Co ty pleciesz? Ul!
- Krakowskie miodobranie już we Wrześniu!
- Nie rozsiewaj nasion gdzie popadnie!
- Strzelnica dla pszczół
- Ule… z recyklingu?
- Lepiej nie robić nic
- Konferencja Beecome. Czy warto wziąć w niej udział?
- Wytrute pszczoły w Świeciu
- Zwycięzca konkursu o 5000 zł!
- Harmonogram Dni Otwartych w Zgorzelcu 2021!
- Pszczoły na orbitę!
- Skansen miodem i ziołami pachnący
- Wadowice Miodem Płynące
- Słodka sobota w Skansenie Rzeki Pilicy
- Czy jesteś pszczelarzem roku?
- Europejska konferencja pszczelarska BEECOME
- Jak założyć ogród przyjazny pszczołom?
- Rzeszowski miód – czas na degustację. Rzeszowskie miodobranie w Galerii Rzeszów!
- Bracia Sadownicy wspierają pszczoły
- Pszczelarskie Pogotowie Rojowe ciągle działa!
- Dni Otwarte w Zgorzelcu 2021
- Rolnik stanie przed sądem
- PZP spotyka GIW
- Kolejne fungicydy wycofane
- Aleksandra Splitt laureatką COLOSS Award for excellence 2021
- Bieg do miodu - VII Edycja 2021! Weź w nim udział
- W okolicach Brzeska grasuje złodziej uli
- Jak uzyskać dopłatę do rodziny pszczelej?
- Kradzież uli z okolic Garwolina
- Kolejny webinar firmy Łysoń już w tym miesiącu!
- Wytrucie 35 rodzin pszczelich
- Odwołano dr. Konopkę
- Skradziono charakterystyczne ule
- Pszczelarzu! Pomóż naukowcom!
- Rząd wesprze pszczelarzy
- Konkurs z okazji Światowego Dnia Pszczół
- Sfałszowany Apivar nie jest dostępny w Polsce - sprostowanie ostrzeżenia
- Oprysk nielegalnym pestycydem zabił 245 rodzin pszczelich
- Ogólnopolskie Dni Pszczelarza zostały odwołane
- Dzień Dziecka w Apilandii
- Edukacyjny cykl video „Kala i pszczoły”
- Skradziono ule w miejscowości Jamy - wyznaczono nagrodę za pomoc w ich odnalezieniu
- Wyniki konkursu z okazji 18 urodzin czasopisma „Pasieka”
- Parafina i stearyna w wosku i jej wpływ na pszczoły
- Odległość ustawienia uli od nieruchomości kwestią kodeksu cywilnego?
- W Wielkopolsce sadzą drzewa
- Zalane ule. Pszczelarz walczy z deweloperem
- Gdy matka zapada w śpiączkę
- Bank pszczeli pomoże kolejnemu pszczelarzowi
- Pszczelarze wpuszczeni na poligon
- Rzepak bez Cruisera
- Pszczelarskie wykłady w formie online
- Kradzież uli z Pasieki Siła Natury
- Bestialstwo w Święta – zalano ule ropą
- IJHARS sprawdził jakość miodu
- Czy pamiętasz o przełożeniu ramek?
- Konkurs plastyczny dla dzieci z lubelskiego
- Kradzież uli w Pożarowie
- Przewrócone ule i przyłapany sprawca
- 58 Naukowa Konferencja Pszczelarska, cz.2.
- 58 Naukowa Konferencja Pszczelarska 2021, cz.1.
- Drogeria Pigment rozdaje nasiona roślin miododajnych
- Darmowa konferencja COLLOS!
- Darmowe webinary Pasieki Michałów
- Spalony dom z pracownią pszczelarską
- Pszczelarzowi spłonęła stodoła ze sprzętem pasiecznym i miodem
- Lubelskie – wspólnie dla pszczół 2021
- Kolejny sklep firmowy ŁYSOŃ – tym razem w najstarszym mieście Polski
- Lot trzmiela
- Konkurs na 18 „Pasieki”!
- Kolejne zamrożone rodziny pszczele
- Nestlé po raz kolejny rozdaje nasionka
- Małopolska pszczoła 2021
- Pszczelarski kalendarz biodynamiczny na 2022 r.
- Książki i pszczoły
- Kto będzie analizował polskie pszczelarstwo?
- Jubileuszowa 25 konferencja pszczelarska
- Kolejna zniszczona pasieka
- Uczniowie stworzą aplikację dla pszczelarzy. Można ich wesprzeć!
- W tym roku Pasieka gra z WOŚP!
- PZP prosi MRiRW o dofinansowanie do każdej rodziny pszczelej
- Webinar – wielka powtórka przed sezonem!
- Polska tuż za podium w produkcji miodu
- Darmowe webinary Pasieki Michałów
- Sylwestrowy huk fajerwerków – czy wpływa na pszczoły?
- Zniszczyli pasiekę w zimie. Pszczelarzowi można pomóc.
- Pszczelarze doczekali się odszkodowania
- Złodziej pszczół… w listopadzie
- Projekt „Małopolska Przyjazna Pszczołom”
- Inkubator Pszczelarski powstał w Wolborzu
- Tarnowskie wsparcie dla pszczół i pszczelarzy
- Młodzi dla pszczół
- Darmowe projekty ogrodów miododajnych
- Pszczelarz też podlega pod Powszechny Spis Rolny!
- Konferencja „Znaczenie pasów kwietnych w rolnictwie”
- Najlepsze miody pitne świata - Mead Madness Cup
- Wyniki Konkursu Bee Press Photo
- Webinar: Przygotowanie rodzin pszczelich do pożytków wczesnowiosennych oczami praktyków
- Bee Saving Paper – papier doskonały dla pszczół
- Pszczelarze nie otrzymali dotacji
- Kłody bartne w Białymstoku
- Sześć szkoleń online!
- Wytrucie pszczół przez lecznicze paski?
- Nowa pasieka edukacyjna w zachodniopomorskim
- RAZEM DLA PSZCZÓŁ! LICYTACJA MIODÓW NA RZECZ BANKU PSZCZELEGO
- Odszedł protektor pszczoły augustowskiej, Lech Żmuda
- Darmowa konferencja COLLOS!
- Zachęcamy do wypełnienia ankiety B-RAP (COLOSS)
- Zielony projekt, czyli Pszczela Hala!
- Zapraszamy na wydarzenie "Mała Pszczoła, Wielki problem"!
- Konkurs nr 3 w ramach akcji Korona dla Pszczół
- Miód a podatek cukrowy
- Kradzież ramek z czerwiem
- W Szczecinie stanęła pierwsza miejska barć
- Kosił łąkę kwietną na karmę dla królików
- Konkurs nr 2 w ramach akcji Korona dla Pszczół
- Czy rzeczoznawca chorób pomoże weterynarzom?
- Darmowy pszczelarski Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy
- Konkurs w ramach akcji Korona dla Pszczół!
- Ktoś przewrócił ule
- Dofinansowania do pasz dla pszczół nie będzie
- Poznaniacy chcą zrywać bruk, by sadzić rośliny
- Zalano ropą pszczoły
- Refundacja pastuchów i lokalizatorów GPS dla pszczelarzy
- PZP proponuje przesunięcie terminów koszenia łąk
- Korona dla Pszczół! Takiej klawej akcji dawno nie było!
- Pszczelarz z gminy Olszanka stracił 80 rodzin pszczelich
- Zgnilec amerykański znowu daje o sobie znać
- Miód z Beskidu Wyspowego dostał znak „Chroniona Nazwa Pochodzenia”
- W Sopocie rosną łąki kwietne
- Let it bee – Carrefour wspiera pszczoły
- Poznań po raz kolejny działa dla pszczół
- Pszczoły zamieszkały w ścisłym centrum Rzeszowa. Powstała #PASIEKAwSercuMiasta!
- Mniej miodu – wyższa cena
- Apilandia zaprasza na Wielki Dzień Pszczół!
- Schwytano złodziei uli!
- W gminie Bałtów zniszczono ponad 150 uli
- Dan Cake uruchomił miejską pasiekę
- Złotoporek niemiły zgnilcowi
- Komunikat w sprawie APIRogów
- IJHARS kontroluje targi i sklepy
- Prokuratura zajmie się ministrem Ardanowskim
- Wzrost dofinansowania do sektora pszczelarskiego
- Pszczelarz zasłabł przy ulu. Zaatakowały go pszczoły
- Adoptuj donicę w Katowicach!
- I w Gdańsku można mieć pszczoły
- Polski Związek Pszczelarski ponawia prośbę o dopłaty do zapylenia
- Rzeszów mówi #TAKdlaPszczół! Powstaje „Pasieka w sercu miasta”
- Promujemy polskiego pszczelarza – dowiedz się jak i weź w tym udział!
- Konkurs na zdjęcie słoików z naszymi etykietami
- Jak moda na rzepak i facelię niszczy uprawy
- Elbląg – trawnik dla ludzi i dla zapylaczy
- Eksperyment na wyższość trawników „zaniedbanych”
- Znamy wyniki konkursu plastycznego „Jak mogę pomóc pszczołom?”
- Bezpłatny kurs zawodowy dla pszczelarzy
- Szczedrzykowice – w kilku pasiekach padły pszczoły
- Ktoś postawił w parku 40 uli. Bez pozwolenia.
- „Uśmiech ludzi i satysfakcja z dobrze wykonanej pracy są dla mnie nagrodą”
- Zrzutka na poszkodowanego pszczelarza
- Bee Press Photo - międzynarodowy, pszczelarski konkurs fotograficzny
- Pszczelarze z Olszanki stracił 70 rodzin pszczelich
- Naukowcy z Torunia i Puław proszą o pomoc
- W Wągrowcu padło 141 rodzin pszczelich
- Audycja radiowa z okazji Światowego Dnia Pszczół
- Woskomat szybko i tanio oceni wosk
- Wspaniały, polski plaster propolisowy czeka na opatentowanie
- Celowo wytruł 60 rodzin pszczelich. Został zatrzymany
- Seryjny truciciel pszczół w Sroczynie
- Pszczelarze przyskrzynili złodzieja uli
- No Mow May, czyli angielskie „Nie ścinaj nam głów”
- Wólka Kosowska. Skradziono dziesięć uli.
- Mieszkańcy Świebodzina przeciwko koszeniu trawników
- Masowe wytrucia pszczół w pobliżu Środy Wielkopolskiej
- Skradziono osiem uli z okolic Trzcianki
- Oglądaj za darmo „Krainę miodu”!
- Bestialskie zalepienie pianką rodzin pszczelich
- Bees & Flowers
- Dobre chwasty! Nie ścinaj nam głów
- Złodzieje uli zatrzymani
- Ktoś regularnie truje pszczoły
- Niedźwiedzie grasują w pasiekach
- Pszczelarz walczy o sprawiedliwość
- Woda dla pszczoły
- Sygnalizator roju
- Na Dolnym Śląsku będą zabiegi agrolotnicze
- E-szkolenia z projektu “Wsparcie Rynku Produktów Pszczelich”
- Skradziono ule w gminie Bartoszyce
- Pszczoły się wożą
- W Barlinku spłonęły pszczoły
- W Książu Śląskim spłonęły ule
- Konkurs „Małopolska Pszczoła” – wydłużenie terminów składania wniosków
- Firma Łysoń wspiera małopolskich lekarzy
- Skradziono ule koło Olecka
- 160 słojów miodu dla sandomierskiego szpitala
- Lubelskie – wspólnie dla pszczół. List do rolników i sadowników
- Odpowiedź dla PZP w sprawie pszczelarzy objętych kwarantanną
- Cena za miód z krokusów
- „Pszczoły. Poradnik hodowcy” Wernera Gekelera – recenzja
- Zaświadczenie o posiadaniu i lokalizacji pasieki – może się przydać w czasach pandemii
- Pszczelarz prosi o pomoc
- Apel Polskiego Związku Pszczelarskiego
- 57 Naukowa Konferencja Pszczelarska 2020
- Targi ApiRogów - zmiana terminu!
- Wandale zniszczyli pasiekę
- Są pszczoły - jest życie!
- Fałszerze miodu jak dealerzy kokainy
- Konkurs na domek dla owadów
- Naukowcy z Politechniki Krakowskiej opatentowali wielofunkcyjne urządzenie do osuszania i kremowania miodu
- Katowice dobrym miejscem dla pszczół?
- Pierwsza pomoc przy użądleniu
- Lubelskie – wspólnie dla pszczół
- Pszczelarze z koła w Bielińcu przekazali miód dla dzieci w hospicjum
- Pszczelarski kalendarz biodynamiczny na 2022 r.
- Czy na etykiecie z miodem musi być informacja o rolniczym handlu detalicznym?
- ZZM w Krakowie zamierza w tym roku wysiać do ok. 10 ha łąk kwietnych
- Kolejny akt wandalizmu — ktoś zdemolował pasiekę koło Wałbrzycha
- Proces za użądlenie
- „Pszczoły i miód w kulturze” – wykład prof. Anny Mlekodaj w Domu Kultury w Wadowidach
- Prosimy o pomoc!
- Osiedle w Rzeszowie z ulami i łąką kwietną
- Odszedł Edmund Dymek
- Średnie ceny miodów
- Słynny cytat Einsteina jest zmyślony
- Wyniki konkursu dla prenumeratorów "Pasieki"
- Gdy głód zagląda w oczy
- IJHARS zbadał miód. Znowu problem z etykietami.
- I Międzynarodowe Targi Pszczelarskie ApiRogów
- „Lubię wiedzieć” – Rozmowa z Martyną Walerowicz, autorką książki „365 faktów o pszczołach”
- Międzynarodowy Kongres Pszczelarski w Cieszynie odbędzie się w marcu
- Żory przeznaczają tereny pod naturalne łąki
- Zmiana terminu ogłoszenia wyników konkursu o 5000 zł
- Sukces prudnickiego pszczelarza
- Trwa nabór wniosków na rozwój RHD
- Radna w stroju pszczoły walczy o budżet na ogród roślin miododajnch
- Europejska Konferencja Miodosytników – druga edycja
- Warsztaty pszczelarskie - wypleć kószkę
- Spłonęły budynki pasieczne i dwie tony miodu
- Bee Simulator - polska gra komputerowa z muzyką na światowym poziomie
- Spalony dobytek pszczelarzy – możesz pomóc!
- W Belwederze stanęły ule
- Zostań współtwórcą pasieki społecznej
- Pszczelarze z koła PZP Krosno sadzą lipy i robinie
- Zniszczone ule w Nadleśnictwie Krasiczyn
- Wykaz składników na etykiecie z miodem. Kiedy masz obowiązek go zamieścić?
- Głuchołazy - celowe wytrucie pszczół
- Umorzenie sprawy wytrucia wadowickiej pasieki
- Zniszczono legnicką pasiekę
- Zgnilec powiatach wadowickim i oświęcimskim
- Kulturalne pszczoły na dachu filharmonii
- Pszczelarze dostaną rekompensatę za straty z powodu suszy?
- W Koszalinie powstanie pasieka
- Po prostu pomagać! #TAKdlaPszczół
- Gmina Stryszawa oraz Stowarzyszenie „Beskidzkie Trutnie” rozdają sadzonki!
- Bieszczadzkie niedźwiedzie niszczą pasieki
- Aż 3 medale dla Pasieki na Apimondii w Montrealu!
- Prokuratura bada wydanie zgody na stosowanie w Polsce zapraw nasiennych z grupy neonikotynoidów przez ministra Ardanowskiego
- 54 ogniska zgnilca w Polsce
- „Najlepiej spożyć przed” czy „Najlepiej spożyć przed końcem” na etykiecie z miodem?
- Ruszyły prace nad wprowadzeniem obowiązku rejestracji każdej pasieki
- Brzeszcze – kolejne ognisko zgnilca
- Spór o maliny w Maleninie
- Naukowcy z SGGW opracowali lepszy sposób suszenia miodu
- Fundacja Apikultura dała szpitalowi domek do apiterapii
- W Gliwicach nieznany sprawca zatopił ule
- Złodziej miodu zmarł od użądleń
- Zgnilec amerykański w województwie świętokrzyskim
- Wałbrzych sieje łąki
- GPS w ulu doprowadził do złodzieja
- Profesor Chorbiński poprowadzi wykłady w Kamiannej
- W Poznaniu zamiast pola golfowego zasadzą las
- Poznaj świat pszczół na święcie owoców i produktów pszczelich
- Elana Toruń wspiera pszczoły
- 5000 zł za wskazanie sprawcy wytrucia pszczół w Wysokiej
- Ukradziono ule, doszło do pożądleń spacerowiczów
- Andżelika Borys odwiedziła Apilandię
- Próba nielegalnego przewiezienia matek pszczelich z Ukrainy
- Wytrucie 50 rodzin w Wysokiej
- Dwa miliony złotych na węzę
- Niedźwiedź Józefek zniszczył ul
- Mieszkańcy regionu poznają świat pszczół
- Pszczoły w Głogowie padły przez… lipy?
- Olkusz rozda setkę uli
- Wsparcie unijne sektora pszczelarskiego od sierpnia 2019
- Gmina Kęty i miasto Chrzanów nie walczą z komarami w trosce o pszczoły
- Mniej pieniędzy dla pszczelarzy z Funduszu Promocji Roślin Oleistych?
- Kurs pszczelarski prowadzony przez Rafała Szelę
- Szkoła zbiera na pszczoły. Możesz ją wesprzeć!
- Jerzy Woyke na Festiwalu Otwarte Ogrody Sadyba
- Apikultura przekazała pszczelarzowi 5 uli
- Wrocław kosi mniej – dobre zmiany dla pszczół
- Soplica i Rob in Wood tworzą razem pszczele azyle
- Wymordowano pszczoły pianką budowlaną
- Bankomat Nasion w Zarządzie Zieleni w Warszawie
- Udostępnij spot – ufunduj ule!
- Konkurs na najlepiej prowadzoną pasiekę w Małopolsce
- Powstał Bank Pszczeli dla poszkodowanych pszczelarzy
- Skradziono miód, spalono ule
- Zgnilec amerykański w Krakowie
- Dwadzieścia pięć rodzin pszczelich walczy o przeżycie
- Zamiast powiadomić pszczelarza, wytruto pszczoły
- Wytrucie pszczół w lubelskim
- MiodoPolska – licealiści pomagają pszczołom
- Sprawca utopienia pszczół zatrzymany
- Kolejna kradzież uli
- Pszczelarze Innowacyjnymi Rolnikami Roku 2018
- Bezsensowne okrucieństwo – kolejne zniszczenie pasieki
- Wandale wrzucili ule do jeziora
- Masowa śmierć pszczół w Gostyniu
- Nowy projekt ustawy – środki na promocję miodu
- Rośliny o pyłku nieodpowiednim dla pszczół
- Tadeusz Dylon pyta MRiRW o wsparcie dla pszczelarzy
- Ule w Katowicach – więcej miodu, ale i stresu dla pszczół
- Celowe podpalenie uli w Wieprzycach
- Działki nie takie „eco” – wytrucia pszczół w Miechocinie
- Skutki użądlenia – zmiana prawa w Głuchołazach
- PZP otworzył nabór na kursy w Kamiannej
- 1000 zł za złapanie złodzieja
- Minister Ardanowski przegrał w sądzie z Greenpeace
- Pszczoły z salonu Ferrari
- „Restrukturyzacja małych gospodarstw” – teraz także dla nieubezpieczonych w KRUS
- Bogdan Konopka Głównym Lekarzem Weterynarii
- Pasieka Newsletter
- Pociąg do pszczelarstwa – warszawskie SKM ma pszczoły
- Łąka kwietna dla Prudnika – dzięki jednemu pszczelarzowi
- Pszczelarska przyjaźń polsko-czeska
- W Elblągu i Kielcach będzie można mieć pasieki
- Milion kwiatów dla pszczół! Czyli „Z Kujawskim pomagamy pszczołom”
- Zniszczona pasieka – szukamy sprawcy!
- Nie myl mniszka z mleczem!
- Kwitnie czeremcha zwyczajna
- Fundacja Apikultura podarowała pszczelarzowi 30 uli
- Prośba o pomoc w złapaniu złodzieja matek pszczelich!
- Zbiórka na Kubę. Prosimy o pomoc!
- Murarki coraz popularniejsze w sadach. Dlaczego nie pszczoły miodne?
- Nie ma lipy w Rytlu – fotorelacja
- Kolejne ognisko zgnilca
- Nowa ustawa – producenci rzepaku podzielą się z pszczelarzami
- Kolejna kradzież uli w Szczecinie
- Za tydzień pszczoły znikną z Polski
- Ogniska zgnilca amerykańskiego na Dolnym Śląsku
- Prośba o pomoc w złapaniu złodzieja
- Gdynia zezwoli na ule w mieście
- Katowice – by chronić pszczoły wstrzymali opryski na kleszcze
- Ujęto złodzieja uli
- Konkurs na Pszczelarza Roku
- Dotacje na ochronę owadów zapylających
- Nagroda za złodzieja uli
- Błędne informacje w sieci o szerszeniu azjatyckim
- Ogień zabił 65 rodzin pszczelich
- Pobierz plakat "NIE MA LIPY"
- Projekt Krajowego Programu Wsparcia Pszczelarstwa
- Apilandia – poczuj się jak pszczelarz!
- Jak nasze pszczoły powitały Nowy Rok?
- Kalendarz biodynamiczny 2019
- WYNIKI KONKURSU FOTO 2018
- ULmonitor
- Pasieka poleca film „Łowcy miodu”
Kobiałka Teresa 
Administrator
Wydawnictwo Pasieka
Szymański Emil Mariusz
Publikacje
Wielińska Agnieszka
Podgajny Sławomir
Andrzej Karwacki
