Szczepionka dla pszczół

Do tej pory sądzono, że owady dysponują tylko mechanizmami odporności wrodzonej (nieswoistej). To powoduje, że wytworzenie dla nich takich szczepionek jak dla ssaków, jest niemal niemożliwe. Jednak dwójka naukowców, Dalial Freitak i Heli Salmela z Uniwersytetu Helsinskiego opracowały rozwiązanie, które może doprowadzić do wzrostu odporności swoistej pszczół.

Freitak wpadła na pomysł jadalnej szczepionki dla owadów w 2014 r. po zaobserwowaniu u ciem przekazywania kolejnym pokoleniom odporności przeciwko patogenicznym szczepom bakterii. Naukowiec mogła stymulować odporność młodszych pokoleń ciem, podając ich matkom patogeny. W międzyczasie koleżanka Freitak, Heli Salmela, zaobserwowała, że witellogenina (biorąca udział w produkcji substancji żółtkowej podczas oogenezy u zwierząt, a także stymulująca do rozwoju jajniki robotnic i królowych) odpowiada również za magazynowanie danych o patogenach i przekazywanie odporności młodym.

Te dwie informacje pomogły rozgryźć mechanizm przekazywania pamięci immunologicznej u pszczół: spożyty przez owada patogen zostaje strawiony i jego białka są transportowane do ciałka tłuszczowego (które ma podobne funkcje do wątroby kręgowców). Tam wiązane są z witellogeniną i przenoszone są hemolimfą do komórek jajowych. Dzięki temu młode są lepiej przygotowane do walki z patogenem, bo ich ciała szybciej rozpoznają wroga.

Szczepionka będzie dostępna komercyjnie pod nazwą PrimeBEE. Ma uodparniać pszczoły przeciwko zgnilcowi amerykańskiemu. Ponieważ tylko królowa przekazuje odporność kolejnym pokoleniom, szczepionkę podaje się robotnicom w pokarmie cukrowym, której składniki przekazywane są matce wraz z mleczkiem pszczelim. Naukowcy informują, że szczepionkę albo poda się w taki sposób, albo do sprzedaży trafią już zaszczepione królowe.

Obszerne opracowanie tematu wkrótce pojawi się na łamach naszego czasopisma