Miód z radiocezem

Zdjęcie: Freepik.

Opad radioaktywny z bomb testowanych w latach 50. i 60. ciągle jest wykrywany we współczesnych próbkach miodu.

Na początku Drugiej Wojny Światowej Stany Zjednoczone i inne kraje zdetonowały setki głowic nuklearnych w testach nadziemnych. Bomby wyrzucały radiocez (cez 137) – radioaktywną formę cezu   – do górnych warstw atmosfery i izotop wędrował wraz z prądami powietrznymi dookoła świata. Rozprzestrzenianie się pierwiastka po globie nie było jednolite. Na przykład więcej cezu osadziło się na wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych niż w innych rejonach USA, ze względu na lokalne „ścieżki” wiatrowe i opady deszczu.

Radiocez rozpuszcza się w wodzie i rośliny traktują ten izotop jak potas – pierwiastek niezbędny do przeżycia. By sprawdzić, czy tkanki roślin wciąż są znacznie zanieczyszczone radiocezem, James Kaste, geolog z uniwersytetu College of William & Mary w Williamsburgu w stanie Virginia, wyznaczył studentom zadanie, by wracając z przerwy wiosennej, przywieźli z domów lokalne produkty spożywcze, do przetestowania pod kątem zawartości radiocezu.

Czytaj także: Jak wzrosła liczba rodzin pszczelich na świecie?

Jeden ze studentów powrócił z miodem z Raleigh z Karoliny Północnej. Ku zaskoczeniu Kaste’a patoka zawierała 100 razy więcej radiocezu niż pozostałe produkty. Naukowiec zaczął się zastanawiać, czy w innych rejonach kraju pszczoły, zbierając nektar z roślin i przerabiając go na miód, gromadziły więcej radioaktywnego izotopu w patoce, poprzez jego koncentrację.

James, we współpracy ze znajomymi i studentami, zgromadził 122 próbki nieprzetworzonego lokalnego miodu ze wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych i przetestował je pod kątem występowania radiocezu. Izotop wykryto w 68 próbach na poziomie 0,03 bekereli* na kilogram. Największy poziom radioaktywności wykazywały próbki z Florydy – 19,1 bekerela na kilogram produktu. Oznacza to, że po ponad 50 latach od testów jądrowych opad radioaktywny utrzymuje się w środowisku i krąży w zwierzętach i roślinach. Na szczęście takie ilości radiocezu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia!

– Nie martwię się tym – stwierdził Kaste – jem teraz więcej miodu niż przed eksperymentem i karmię nim swoje dzieci.

*Według PWN: Bq,  jednostka aktywności ciała promieniotwórczego w układzie SI; aktywność ciała promieniotwórczego, w którym jedna samoistna przemiana jądrowa zachodzi w czasie 1  s.

Źródło: science.org