Grzyb, który dręczy dręcza
Zdjęcie: Freepik.
Biologiczna ochrona roślin od dawna gości w szklarniach na całym świecie. Wykorzystuje się w niej owady, które zjadają pasożyty np. mszyce. Naukowcy chcą pójść o krok dalej i znaleźć takie szczepy bakterii i odmiany grzybów, które będą selektywnie wyniszczały szkodniki, nie tylko roślin, lecz również pszczół miodnych. Jeden z eksperymentów dał obiecujące wyniki.
W maju 2021 r. w czasopiśmie naukowym „Nature” ukazała się praca pod tytułem „Ukierunkowana ewolucja grzybów Metarhizum poprawia ich efektywność biokontroli roztoczy Varroa w koloniach pszczoły miodnej”.
Grzyby entomopatogeniczne (czyli wywołujące choroby owadów) i biopestycydy w porównaniu do tradycyjnych pestycydów syntetycznych, charakteryzują się bardzo małą toksycznością dla ludzi i innych kręgowców, szybko się rozkładają i niemalże nie zostawiają po sobie resztek w środowisku, ograniczając jego zanieczyszczenie. Ponadto mają wysoką specjalizację pokarmową (czyli atakują konkretne ofiary) dzięki czemu nie wpływają na inne organizmy. Jednakże często charakteryzują się cechami, które ograniczają ich użycie, zwłaszcza dotyczy to tolerancji na temperaturę, promieniowanie ultrafioletowe, pH i inne czynniki abiotyczne.
Varroa destructor jest wrażliwy na entomopatogeniczne grzyby, ale stosunkowo wysokie temperatury panujące we wnętrzu ula powodują, że nie mogły się stać się efektywnym narzędziem do walki z warrozą. Takie rezultaty uzyskano przy próbie wprowadzenia na rynek środków ochrony pszczół, grzybów takich jak Beauvaria bassiana, Hirsutella thompsonii, and Metarhizium anisopliae.
Czytaj także: Ule, które wykrywają fale uderzeniowe
Metarhizium brunneum poddano wielu powtarzanym cyklom selekcyjnym, wykorzystując zarówno narzędzia ewolucji bezpośredniej w inkubatorach laboratoryjnych, jak i selekcji w rodzinach pszczół miodnych. Dzięki temu udało się wyhodować odmiany Metarhizium brunneum, które przetrwały, wydały zarodniki i rosły lepiej w temperaturze charakterystycznej dla środowiska ulowego, czyli ok. 35°C.
Badania polowe, w których wykorzystano rodziny pszczół miodnych w pełnej sile rozwoju, wykazały, że nowa odmiana M. brunneum, którą nazwano JH1078, działa lepiej przeciwko roztoczom Varroa i kontroluje pasożyta na takim samym poziomie, jak obecnie stosowane środki ochrony pszczół. Rezultaty tych badań dowodzą, że entomopatogeniczny grzyb jest ewolucyjnie niestabilny i może odgrywać dużą rolę w nowoczesnej kontroli pasożytów.
Źródło: Nature