Pszczelarstwo Węgier

Ilustr. Martyna Walerowicz, Midjourney, CC BY-ND 4.0

Węgry mają dobrze rozwinięte pszczelarstwo, są dużym producentem miodu i zajmują ważne miejsce na europejskich i światowych rynkach. Miód i inne produkty pszczele to 1% wartości produkcji rolnej i 5% wartości produkcji odzwierzęcej Węgier.

Liczba pszczelarzy wynosi 22,4 tys., a liczba rodzin pszczelich to 1,2 mln. Rocznie produkują one 25–30 tys. ton patoki. Od 60% do 80% produkowanego miodu wysyłane jest na eksport. Zagęszczenie rodzin pszczelich na terytorium Węgier w 2021 r. wyniosło 12,5 na km² i było jednym z najwyższych w Europie. 

Siedem procent pszczelarzy ma pasieki wielkoprodukcyjne, co oznacza, że każdy z nich posiada ponad 150 pni. W sumie mają 30% ogólnej liczby rodzin pszczelich w kraju. Pasieki wędrowne prowadzi 70% pszczelarzy.

Dynamika zmian liczby rodzin pszczelich i pasiek

Źródło: mdpi.com

Sześćdziesiąt sześć procent miodu sprzedawane jest hurtownikom, 30% bezpośrednio do konsumentów, 3–5% sprzedawcom detalicznym oraz sklepom, a 1% jest wykorzystywany przez przemysł spożywczy.

Na realizację państwowego programu rozwoju pszczelarstwa w 2021 roku Unia Europejska przydzieliła Węgrom 4,3 mln euro. Identyczna kwota została przeznaczona na ten cel  przez władze państwowe.

W ostatnich latach węgierskie pszczelarstwo walczy z szeregiem wyzwań. Jednym z największych jest zalew rynku przez miód z Ukrainy i Chin. To zresztą problem ogólnoeuropejski. Susza i inne anomalie pogodowe wywołane zmianami klimatu w latach 2021 i 2022 spowodowały zmniejszenie produkcji miodu. Od 2021 roku spada również jego eksport.

Czytaj także: Czy chińskie pszczelarstwo padnie?

Według słów prezesa węgierskiego Stowarzyszenia Handlarzy i Pakowaczy miodu, Gyuliego Fazekasa, po listopadzie 2021 ukraiński miód „zniszczył ceny węgierskiego miodu”, szczególnie miodu akacjowego, który w 2022 roku był sprzedawany po 9,98 euro za kilogram, a w lutym 2023 roku za 7,06 euro za kilogram.

Minister rolnictwa Węgier Isztwan Nal w sierpniu 2023 roku scharakteryzował sytuację w krajowym pszczelarstwie w następujący sposób: „Nieuczciwa konkurencja rynkowa, skutkująca pojawieniem się miodu wątpliwej jakości z krajów spoza Unii, to niewątpliwie ogromny problem węgierskich pszczelarzy na rynku UE, gdzie Węgry sprzedają 80% swojego miodu”. Potwierdzeniem tych słów są dane Międzynarodowego Centrum Handlu (International Trade Centre, UN COMTRADE).

Eksport węgierskiego miodu:

Źródło: ITC

W 2022 roku węgierski miód był eksportowany do 38 krajów świata. Najwięcej od Węgier kupiły (w tys. ton) Włochy – 6,7; Niemcy – 6,5; Francja – 1,8; Japonia – 1,3 i Austria – 1,3. Do niedawna Węgry w ogóle nie importowały miodu.

Import miodu przez Węgry:

Źródło: ITC

W 2022 roku Węgry importowały miód z 18 państw. Wtedy największymi  dostawcami byli (w tonach): Ukraina – 1762 (70%); Hiszpania – 282; Polska – 190; Turcja – 141; Niemcy – 65. Odkąd kraj zaczął import patoki, w rankingu nie pojawiały się Chiny.  

Problem z Chinami i Ukrainą

W styczniu 2023 roku Węgry wraz z pozostałymi 20 krajami UE opowiedziały się za zaostrzeniem unijnych przepisów dotyczących zamieszczania na etykietach dokładnych informacji o pochodzeniu miodu. Nie czekając na dyrektywę unijną, Ministerstwo Rolnictwa naniosło poprawki w węgierskim Kodeksie Żywnościowym, które przewidują wskazanie wszystkich krajów pochodzenia miodów na etykietach mieszanek miodów, w malejącej kolejności zawartości patoki (czyli pierwszy będzie kraj, z którego jest najwięcej miodu). Polska ma podobne plany, czytaj TUTAJ.

Wbrew decyzji Komisji Europejskiej z 15.09.2023 o zniesieniu embarga na sprzedaż ziarna i innych ukraińskich produktów rolniczych w krajach UE, Węgry, Słowacja i Polska wprowadziły swoje własne ograniczenia na te dostawy. Węgry włączyły miód do spisu 24 zabronionych ukraińskich produktów rolniczych. Tranzyt będzie zezwolony, ale ich przemieszczanie się po terytorium Węgier będzie monitorowane elektronicznie i za pomocą patroli.