Słono-słodkie gusta pszczół

Zdjęcie: Freepik.

W ostatnich latach dietetycy doszli do wniosku, że cukier jest bardziej niebezpieczny dla zdrowia niż sól. Wydaje się, że pszczoły mają inną opinię na ten temat i szybko nie zrezygnują ze słodyczy. Jednak ostatnie badania wykazały, że od soli też nie stronią.

Carrie Finkelstein z Uniwersytetu w Vermoncie umieściła pięć gatunków roślin miododajnych przy łące. Połowa z nich miała w kielichach nektar wzbogacony o sód. Badaczka obserwowała kwiaty i odwiedzające je zapylacze. Okazało się, że słodka wydzielina z dodatkiem elektrolitu była atrakcyjniejsza dla pszczół i owady odwiedzały takie kwiaty dwa razy częściej.

Jeśli ktoś uważnie śledzi nowinki naukowe o pszczołach, to wyniki eksperymentu nie powinny być dla niego zaskoczeniem. Pszczoły poszukują elektrolitów i ich soli w środowisku. Bywają uciążliwe w okolicach basenów, w których woda dezynfekowana jest za pomocą soli (np. jest to częsty problem w USA). Owady te mają bardzo czułe receptory smaku zlokalizowane nawet na... stopach.

Skoro sód jest tak atrakcyjny dla pszczół, dlaczego rośliny nie mają jej w nektarze? W końcu miałyby większe szanse na zapylenie. Najprawdopodobniej problem leży w tym, że elektrolity są atrakcyjne również dla innych zwierząt. Jak zauważa jeden ze współautorów artykułu, Nathan Sanders, kiedyś przeprowadzał podobny eksperyment, tylko zamiast dodawać sodu precyzyjnie do nektaru, spryskał kwiaty roztworem z tym pierwiastkiem. Gdy przyszedł sprawdzić stanowisko to… go nie zastał. Rośliny zostały zjedzone przez mulaka czarnoogonowego. Inne gatunki zwierząt też szukają soli w środowisku, co dla „słonych roślin” mogłoby być ostatecznie niekorzystne, bo byłyby pożerane.

Dla samych pszczół sól kuchenna w za dużej ilości jest niekorzystna. Pisze o tym obszernie Anna Gajda w Kalendarzu Pszczelarza z Pasją 2023.

Jednocześnie nektar powinien być niezłym miejscem do wydalania nadmiaru sodu przez roślinę. Zwykle nie lubią one tych pierwiastków (zasolenie miast i płatów zieleni przy ulicach poważnie przyczynia się do pogorszenia wzrostu roślin). Nad tym, czy rzeczywiście rośliny tak robią, będą prowadzone analizy, bo kwiaty powinny być wtedy bardziej atrakcyjne dla pszczół.

Czytaj także: Pszczoły zjadają maliny

Jednocześnie badania nad motylami wykazały, że sód może mieć działanie zarówno korzystne na organizm, jak i niekorzystne (wszystko oczywiście zależy od dawki). Trochę bardziej słona dieta spowodowała u samców motyli wzrost tkanki mięśniowej, a u samic – mózgu. W innych pracach możemy przeczytać, że samce motyli, które aktywnie szukają minerałów i elektrolitów w błocie, lepiej latają. Przypuszcza się, że samice spożywające sole lepiej widzą, co pomaga im w lepszej lokalizacji roślin, na których mogą składać jaja.

Źródło:

Carrie J. Finkelstein, Cara Donna Paul J., Gruver Andrea, Welti Ellen A. R., Kaspari Michael and Sanders Nathan J. 2022 Sodium-enriched floral nectar increases pollinator visitation rate and diversity. Biol. Lett. 18 20220016.

Emilie C. Snell-Rood, Anne Espeset,  Christopher J. Boser, William A. White, Rhea Smykalski, 2014, Anthropogenic changes in sodium affect neural and muscle development in butterflies.Proceedings of the National Academy of Sciences