Pszczelarstwo Turcji w przededniu Apimondii
Zdjęcie: tawatchai07
Turcja z sukcesem rozwija pszczelarstwo i pod względem ilości wyprodukowanego miodu objęła drugie miejsce na świecie, zaraz po Chinach. Osiągnęła to dzięki wsparciu branży przez państwo. Na dobre wyniki wpływa również przyjazny klimat, bogata i różnorodna baza pożytkowa, zjednoczona społeczność tureckich pszczelarzy i inne.
Tureckie pszczelarstwo w liczbach:
Liczba rodzin pszczelich (mln szt.) |
6,8–8,0 |
Produkcja miodu towarowego (tys. ton/rok) |
104–114 |
Średnia produktywność rodziny pszczelej (kg/rok) |
16 |
Eksport miodu w 2021 roku (mln $) |
31,1 |
Eksport miodu w 2021 roku (tys. ton) |
10,0 |
Średnie spożycie miodu na osobę (kg/rocznie) |
1,2 |
Liczba rodzin pszczelich w średnim gospodarstwie pasiecznym (szt.) |
118 |
Źródła: turecki urząd statystyczny i państwowe media.
W 2021 roku po wieloletniej przerwie nastąpił wzrost eksportu tureckiego miodu. Jedną z głównych przyczyn zastoju była niezgodność jakości miodu z międzynarodowymi standardami.
Dynamika eksportu tureckiego miodu:
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
|
Mln $ |
23,9 |
25,7 |
24,7 |
26,1 |
31,1 |
Tys. ton |
6,4 |
6,4 |
5,5 |
6,0 |
10,0 |
Źródło: International Trade Center
W 2021 roku turecki miód był eksportowany do 50 krajów świata. Czołowymi nabywcami były USA (3 tys. ton), Niemcy (1,5 tys. ton) i Hiszpania (1,1 tys. ton).
Według szacunków Tureckiego Urzędu Leśnego, produkcja miodu corocznie przynosi 450 mln $ dochodu i zapewnia pełne lub częściowe zatrudnienie dla 150 tys. tureckich rodzin.
W ostatnich latach znacznie rozwinęło się pszczelarstwo miejskie. W Stambule jest około 200 tys. rodzin pszczelich i 1,5 tys. pszczelarzy, produkcja miodu wynosi tam 4 tys. ton rocznie. W stolicy Turcji, Ankarze, liczba rodzin pszczelich w przeciągu ostatnich 10 lat zwiększyło się i obecnie wynosi 120 tys.
Czytaj także: Pszczelarstwo Azerbejdżanu w 2021
Pasieki wędrowne obejmują 5 mln rodzin pszczelich, czyli ok. 75% pszczół Turcji. Średnio turecki pszczelarz przewozi ule na pożytki 3 razy w sezonie.
Liczbę rodzin pszczelich produkujących organiczny miód, w 2019 roku oceniono na 50 tys. Produkcja mleczka pszczelego w 2010 roku wyniosła 0,5 tony, a w 2020 były to już 2 tony.
Ogólna liczba pszczelarzy w Turcji wynosi 80 tys. Związek Pszczelarzy Tureckich zrzesza 80 regionalnych kół i liczy 58 tys. członków. Pozytywnemu rozwojowi tureckiego pszczelarstwa sprzyja decyzja rządu o stworzeniu „lasów miodowych” i dopuszczeniu do nich pszczelarzy. W 2010 roku została przyjęta ustawa o zwiększeniu wytwarzania produktów pszczelarskich i dochodów pszczelarzy „bez uszczerbku dla lasów”. W 2013 roku zatwierdzono pięcioletni plan rozwoju „miodowych lasów”. Nadleśnictwa były zobowiązane do sadzenia lipy, kasztanowca, drzewa truskawkowego, wrzosu, lawendy i innych roślin miododajnych, a także do przydzielania pszczelarzom obszarów pożytkowych dla pasiek, układania do nich dróg, budowy studni, wiat dla uli itp. Plan przyjął się dobrze. Końcem 2019 roku było już 600 „lasów miodowych” o łącznej powierzchni 77 tys. ha. W 2023 roku liczba lasów przyjaznych pszczołom powinna się zwiększyć do 720.
Pożary lasów są uważane za jedno z głównych zagrożeń tureckiego pszczelarstwa. Szczególnie duże szkody tej branży poczyniły pożary w 2006 i 2021 roku. W 2021 spłonęło 200 tys. ha lasów, w tym lasy sosnowe w prowincji Muğla, gdzie produkowane jest 80% spadziowego miodu sosnowego. Dla odbudowania miejsc i pożytków zniszczonych przez pożary potrzeba będzie wielu lat.
Pod koniec października 2021 roku w Stambule odbyła się ósma Pszczelarska Wystawa Turcji, która uważana jest za największe tego typu wydarzenie pszczelarskim w kraju. Organizatorami byli administracja ds. rozwoju i wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw Republiki Tureckiej i Turecki Związek Pszczelarzy.
Czytaj także: Pszczelarstwo Kanady w 2021
Turcja wyróżnia się dużą różnorodnością genetyczną pszczół miodnych. Jedną z najbardziej cenionych lokalnych ras pszczół jest rasa szara kaukaska.
Tureckie źródła twierdzą, że pszczelarstwo na terytorium ich kraju ma wielowiekową tradycję i istniało w Anatolii już 9 tys. lat temu, a pierwsza ustawa dotycząca pszczelarstwa była zapisana na glinianych tabliczkach 4 tys. lat temu. Donoszą także, że z 10 tys. gatunków roślin w Turcji, 3,9 tys. z nich to endemity.
Najbardziej znane i popularne gatunki tureckiego miodu to: akacjowy górsko-łąkowy, kasztanowy, lawendowy, spadziowy sosnowy, rododendronowy, wielokwiatowy, tymiankowy i cytrusowy.