Kiedy pszczole się chce?

Zdjęcie: Freepik

U zwierząt społecznych, takich jak pszczoła miodna czy mrówki, pojedyncze osobniki zbierają pokarm nie tylko dla siebie, lecz także dla swojej kolonii. Co stoi za takim altruizmem?

Mechanizm pragnienia (ang. wanting) czegoś, np. pokarmu, jest regulowany przez złożony proces neurobiologiczny, w którym dużą rolę odgrywa sygnalizowanie dopaminą[1]. Podobnie jak w przypadku ssaków (nawet tych, które nie żyją stadnie), poszukiwanie pożywienia jest u pszczół kontrolowane przez system dopaminowy. Oznacza to, że jeśli znajdą wartościowy pokarm i go spożyją, to ich mózgi „są zadowolone” i uwalniają dopaminę. Ale to nie wszystko.

Naukowcy byli w stanie określić poziom dopaminy w mózgu pszczół i odkryli związek między zawartością tego związku w ciele zbieraczki, a tym, jak szukają one nowych źródeł pożytku. Te, które mają więcej tego neuroprzekaźnika, są bardziej „ciekawe świata”, latają dalej i szukają intensywniej nowych kwiatów. Jednocześnie są to loty bardziej ryzykowne, bo w nieznane. Reszta robotnic woli pozostać na lepiej znanym terenie. Co interesujące, podczas rozwoju larwalnego i przepoczwarczania poziom dopaminy u wszystkich osobników jest stały.

Poziom dopaminy w ciele pszczół zwiększa się, gdy zbierają nektar, wykonują taniec werbunkowy lub go obserwują.  To powoduje, że są bardziej zmotywowane do lotu, bo oczekują, że znajdą dobre źródło pożywienia. Ponoć zwiększa się wtedy ich apetyt.

Czytaj także: Słono-słodkie gusta pszczół

Co interesujące, pszczoła tańcząca i obserwatorki mają o wiele wyższy poziom dopaminy w ciele, niż podczas zbierania pokarmu. Możliwe, że dzięki temu owady są bardziej zmotywowane do szybkiego odwiedzenia miejsca, w którym ma być dużo jedzenia.

Źródło:

Jair E. Garcia, Adrian G. Dyer, Why do animals want what they like?, Science, 376, 6592, (456-457), (2022).

[1] Dopamina według PWN: „Prekursor noradrenaliny i adrenaliny, a także samodzielny neuroprzekaźnik działający w obwodowym oraz ośrodkowym układzie nerwowym. W ośrodkowym układzie nerwowym dopamina wpływa regulująco na czynności ruchowe i emocjonalne, motywacje oraz procesy uczenia (nagrody i kary).” Dopamina zostaje uwolniona, gdy pszczoła znajdzie wartościowy pokarm.