Pszczelarstwo Malty

Zdjęcie: freepik.

Znajdująca się pośrodku Morza Śródziemnego Malta (powierzchnia 316 km², 0,5 mln mieszkańców) otrzymała swą nazwę od greckiego słowa meli – miód. Położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Europy, Azji i Afryki spowodowało kolonizację Malty w różnych okresach przez Fenicjan, Greków, Rzymian, Kartagińczyków, Arabów, Hiszpanów, Francuzów i Brytyjczyków. Malta odebrała niepodległość z rąk Brytyjczyków dopiero w 1964 roku. W 2004 roku została członkiem UE. PKB na obywatela wynosi 30 tys. dolarów. Głównym źródłem dochodów jest turystyka – w 2018 roku Maltę odwiedziło 2,6 mln osób.

Uważa się, że maltańskie pszczelarstwo liczy koło 2 tysięcy lat, jednak współcześnie nie jest imponujące. Z uli ramkowych zaczęto korzystać dopiero w latach 50. ubiegłego wieku. Do tego czasu pszczoły były utrzymywane w ulach położonych horyzontalnie i mających formę dzbanów. Takie „przewrócone kószki” można spotkać w niektórych maltańskich pasiekach do dzisiaj.

 Zdjęcie: Maltańska kószka.

Ponad 80% miodu spożywanego przez Maltańczyków jest importowane z krajów UE i innych. Średnia konsumpcja patoki na osobę wynosi 400–450 g rocznie – to znacznie mniej niż średnie spożycie w Unii, które wynosi 700 g. Pośród krajów UE otrzymujących dotacje na realizację programu rozwoju pszczelarstwa, Malta, jako niewielki kraj, plasuje się na szarym końcu. W 2020 roku na rozwój maltańskiego pszczelarstwa przeznaczono w sumie 16,6 tys. euro.

Czytaj także: Pszczelarstwo Chile w 2021

Liczba pszczelarzy w 2020 roku wyniosła 208, liczba rodzin pszczelich – 4000, a produkcja miodu – 41 ton. Pszczelarstwo ma czysto amatorski charakter, średnie gospodarstwo pasieczne posiada 18 rodzin pszczelich, a tylko dwóch pszczelarzy w całym kraju ma ponad 150 pni. Pszczelarstwo skupione jest głównie na północy wyspy. Średnio rodzina pszczela produkuje około 10 kg miodu towarowego rocznie. Głównymi roślinami miododajnymi są: tymianek, eukaliptus, szarańczyn strąkowy, cytrusy i koniczyna. Tradycyjnie zbiór miodu przypada na dzień św. Anny obchodzony pod koniec lipca.

Pszczoła maltańska, będąca formą pośrednią między pszczołą sycylijską i północnoafrykańską, została opisana jako podgatunek Apis mellifera w 1997 roku przez profesora Ruttnera, dlatego nadano jej nazwę Apis mellifera ruttneri. Ta pokojowo nastawiona pszczoła, w dodatku endemit, nie przeważa już w maltańskich pasiekach i wypierana jest przez pszczołę włoską. Jest to spowodowane pojawieniem się w latach 90. Varroa destructor, który wybił 90% pszczół lokalnych. By odbudować pogłowie, zaczęto sprowadzać obce pszczoły.

Czytaj także: Jak wzrosła liczba rodzin pszczelich na świecie

Ograniczenie terytorium i bazy pożytkowej, suchy klimat i wiele innych czynników nie pozwalają na rozwój maltańskiego pszczelarstwa. Dziś Malta jest importerem netto miodu, a zmiany w tym aspekcie są mało prawdopodobne.

Dynamika importu miodu przez Maltę:

Źródło: Dane Międzynarodowego Centrum Statystycznego

W 2020 roku Malta importowała miód z 12 krajów świata. 95% pochodziło z trzech państw: Włoch, Holandii i Wielkiej Brytanii.

W przeszłości Malta eksportowała swój miód, który miał świetną renomę w Basenie Morza Śródziemnego. Obecnie eksportu nie ma. Głównymi przyczynami są mała produkcja i wysoka wartość maltańskiego miodu (wg danych Komisji Europejskiej 12 euro/kg).

Związek Pszczelarzy Malty (APM) powstał w 1979 roku. Obecnie składa się ze 115 członków - czyli 55% całego społeczeństwa maltańskich pszczelarzy. Informacje o działalności APM można znaleźć na ich stronie internetowej, razem ze statusem. Zarząd składa się z 5 osób.

Źródło: apiword.ru