Wirus zdeformowanych skrzydeł – jak manipuluje pszczołami?

Zdjęcie: freepik.

Wirus zdeformowanych skrzydeł (Deformed Wing Virus) występuje często w polskich pasiekach, ponieważ przenoszony jest przez Varroa destructor. Wyniki badań opublikowanych w „Nature” wskazują, że patogen ma nie tylko wpływ na cechy zewnętrzne pszczoły, lecz także na układ nerwowy.

Wirus zdeformowanych skrzydeł ogranicza zdolności pszczół do orientacji w terenie i pamięć przestrzenną (ang. spatial memory). Zainfekowane zbieraczki roznoszą DWV, ponieważ mają problem z odnalezieniem gniazda macierzystego i trafiają do innych uli. Ponadto wcześniej niż zdrowe osobniki zaczynają pracę zbieraczek. Jak patogen to robi?

By sprawdzić, dlaczego DWV wpływa w taki sposób na system nerwowy owadów, naukowcy ze szkoły wyższej Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu w Minnesocie, współpracujący z Uniwersytetem Illinois i Uniwersytetem Stanu Waszyngton, wykonali badania ekspresji genów. Wirus znajduje się i namnaża w częściach mózgu odpowiedzialnych za zachowania i czucie. Sprawia, że mózg owada funkcjonuje, jakby był starszy niż jest w rzeczywistości. Dokonuje tego poprzez zaburzanie ekspresji genów związanych z dojrzałością behawioralną. Jednak, co ciekawe, atakuje komórki glejowe i nieneuronowe w centralnym i obwodowym układzie nerwowym pszczół, które nie przewodzą impulsów nerwowych.

Źródło: Ian M. Traniello et al. Meta-analysis of honey bee neurogenomic response links Deformed wing virus type A to precocious behavioral maturation, Scientific Reports (2020).