Rosyjskie pszczelarstwo w 2020 roku

Zdjęcie: Pixabay.

Analiza rosyjskiego pszczelarstwa była utrudniona przez brak uregulowań prawnych. W 2020 roku podjęto próbę uporządkowania branży, co związane było z wprowadzeniem państwowej ustawy „O pszczelarstwie”. Czy Rosja wróci do czołówki światowych producentów miodu?

Ponieważ nie istniała ustawa dotycząca pszczelarstwa, do tej pory w każdej federacji panowały trochę inne prawa – można ich było naliczyć ponad 50. Dyskusje i ustalenia dotyczące ustawy pszczelarskiej trwały niemal trzydzieści lat. W 1999 r. Jelcyn odmówił podpisu projektu ustawy, zaproponowanego przez Dumę. Kolejne projekty odrzucono w 2015 i 2017 r. W końcu powodzeniem zakończyła się czwarta próba przyjęcia ustawy prawnej regulującej pszczelarstwo w Rosji. Władimir Putin podpisał ją 30.12.2020 r. Wejdzie w życie pod koniec czerwca 2021 r.

Rosyjskie pszczelarstwo w dobie koronawirusa

Pandemia koronawirusa wywarła negatywny wpływ na rosyjskie pszczelarstwo. Przepływ towaru został utrudniony, handel zagraniczny praktycznie nie istniał, a wiele spotkań pszczelarskich odwołano (w tym Apimondię, która miała odbyć się w Ufa). Spadek siły nabywczej społeczeństwa też odbił się niekorzystnie na sprzedaży miodu.  

Czytaj także: Nowa Zelandia - kraj opłaca kursy pszczelarskie

Nie oznacza to jednak, że pszczelarze się poddali – organizowano konferencje i spotkania  online. Ministerstwo Rolnictwa ułatwiło dostęp do informacji, tworząc stronę internetową na temat stanu rosyjskiego pszczelarstwa.

Ilu pszczelarzy żyje w Rosji?

W 2020 ustalono liczbę rosyjskich pszczelarzy. W połowie września zarejestrowano 89,5 tys. pszczelarzy, właścicieli 1,8 mln rodzin pszczelich. Według Powszechnego Spisu Rolnego z 2016 roku właścicieli pasiek było 137 tysięcy. W 2020 roku odnotowano nieznaczny wzrost liczby rodzin pszczelich.

Produkcja i import miodu w Rosji

Dżambulat Hatunow, zastępca ministra rolnictwa, twierdzi, że rosyjskiemu pszczelarstwu potrzebna jest „efektywna struktura organizacji produkcji miodu towarowego oraz jego efektywna promocja na rynkach krajowych i zagranicznych”. Zauważył, że wiek temu Rosja eksportowała gigantyczne ilości miodu.  

Do tej pory w Rosji pszczelarstwo było traktowane po macoszemu i ustawy weterynaryjne dotyczące pszczół wywoływały oburzenie braci pszczelarskiej. Tymczasem to jedyna gałąź produkcji zwierzęcej, która regularnie wzrasta. W ostatnich 30 latach produkcja miodu wzrosła o 40%, a mięsa o 9%. Ponadto pszczelarstwo rozwija się w tak dobrym tempie mimo braku wsparcia państwa. Jednocześnie skutkiem wieloletniego lekceważenia pszczelarstwa jest niska konkurencyjność produktów, spadek rentowności pasiek i brak zainteresowania przedsiębiorstw zagranicznych i rosyjskich.

Czytaj także: Polska tuż za podium produkcji miodu

Rosja ciągle znajduje się w pierwszej dziesiątce krajów pod względem ilości pozyskanego miodu, jednak mimo wzrostu produkcji patoki w kraju, to jej udział w światowej produkcji spadł z 4 do 3,5%. W końcu konkurencja nie śpi. Dlatego obecnie Rosja spadła na ósme miejsce.

Mimo to Rosja, pod względem produkcji miodu na mieszkańca, wciąż wyprzedza większość „mocarstw pszczelarskich”. Nie ustępuje też krajom rozwiniętym, jeśli chodzi o średnie spożycie miodu. Jednocześnie wspomniane kraje zaspokajają zapotrzebowanie na miód w dużej mierze poprzez import. Japonia i Holandia importują 90% miodu sprzedawanego w kraju, USA – 75%, Niemcy –  60%, kraje UE – średnio 40%.

Eksport miodu z Rosji

Rosja pod względem eksportowanego miodu zajmuje dopiero 40 miejsce. Eksport wynosi średnio 4% całego wyprodukowanego miodu i nie ma wpływu na profil biznesowy rosyjskiego pszczelarstwa. Rosyjscy pszczelarze czują się lepiej na rodzimym rynku i póki co nie chcą podbijać rynków zagranicznych.

Dynamika eksportu rosyjskiego miodu (w tonach):

Głównymi kupującymi rosyjski miód w 2020 roku i przez inne lata, były Chiny (60% eksportu), Kazachstan i Białoruś.

Co się tyczy importu – Rosja znajduje się na 80 miejscu w światowym spisie. Import miodu z Austrii, Francji, Węgier i kilku krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, w przeciągu ostatnich lat utrzymywał się na poziomie 160 ton i raczej się nie zmieni. Przez 10 miesięcy 2020 roku importowano 120 ton miodu. Głównym konsumentem tego miodu jest Moskwa.

Fałszowanie miodu w Rosji

Światowy rynek miodu jest jednym z najbardziej konkurencyjnych, sztywnych i nieprzejrzystych w porównaniu z innymi gałęziami produkcji żywności. Miód jest trzecim najczęściej fałszowanym produktem żywnościowym na świecie. Eksperci Apimondii niejednokrotnie wyrażali zaniepokojenie z tego powodu.

Czytaj także: Indyjski miód jest fałszowany na potęgę

W Rosji fałszowanie miodu także osiągnęło kolosalne rozmiary. Świadczą o tym rezultaty testów z 2020 r., przeprowadzonych przez firmę „Rosyjska jakość” w 46 firmach produkujących miód. Testy wykazały, że tylko jeden z miodów był dobrej jakości. W 22 przypadkach deklarowany gatunek miodu nie był zgodny z rzeczywistym. Aż w 23 przypadkach zostały wykryte śladowe ilości antybiotyków.

Pszczoły i pestycydy w Rosji

W porównaniu z poprzednim rokiem zanotowano mniej wytruć pszczół pestycydami. Według oficjalnych danych w 2019 r. pestycydy spowodowały śmierć 37,8 tysięcy rodzin pszczelich, a w 2020 – 8,6 tysięcy. Nieoficjalne dane są znacznie wyższe. Zagrożenie jest ciągle aktualne, zwłaszcza, że ilości zużycia pestycydów w Rosji wzrasta o 6-8% rocznie i ten trend zapewne będzie się utrzymywał.

Czytaj także: Wędrówka pestycydów z wiatrem - od Tyrolu do Szwajcarii

Przyjęta pod koniec grudnia federalna ustawa o nadaniu Służbie Nadzoru Weterynaryjnego możliwości kontroli obrotu pestycydami, pozwala mieć nadzieję, że masowe zatrucia pszczół  i innych owadów zapylających w Rosji się nie powtórzy. Czas pokaże, jak uzasadnione są te nadzieje.

Źródło: apiword.ru