W Szwecji nadal rośnie zainteresowanie pszczelarstwem

Szwecja flaga pszczoly

Źródło: Pixabay.

Szwecja to największy (447 tys. km²), najbardziej zaludniony (10,4 mln mieszkańców) i najlepiej rozwinięty pod względem ekonomicznym kraj Skandynawii. Produkt Krajowy Brutto na osobę wynosi 51,4 tys. dolarów. Udział rolnictwa w PKB to 2%. Pośród skandynawskich państw Szwecja ma także najbardziej rozwinięte pszczelarstwo.

Główne cechy szwedzkiego pszczelarstwa:

Liczba pszczelarzy	Ponad 16 tys. osób
Liczba rodzin pszczelich	174 tys.
Produkcja miodu rocznie	3,0-3,5 tys. ton
Import miodu (2019)	5,2 tys. ton
Eksport miodu (2019)	257 ton
Wkład pszczół miodnych w gospodarkę	315-641 mln koron szwedzkich*
Średnie spożycie miodu rocznie na osobę	0,8 kg/rocznie

*Ok. 126-256 mln złotych

W latach 50-tych XX wieku w Szwecji żyło 30 tys. pszczelarzy. Do roku 2008 ich liczba spadła do 9 tys., po czym zaczęła rosnąć. Od roku 2015 co roku w branży pojawia się 500-1000 nowych, początkujących pszczelarzy. Pszczelarstwu wyraźnie sprzyja kampania społeczna o ochronie pszczół miodnych i owadów zapylających, która zwiększyła zainteresowanie Szwedów tym zagadnieniem.

Szwecję uważa się za jeden z najczystszych krajów świata. W rankingu stworzonym przez Uniwersytet Yale’a w 2020 roku Szwecja zajęła 8 miejsce na 180 państw.

Czytaj także: Brexit. Co z importem pszczół?

Wcześniej pszczelarstwem zajmowali się głównie mężczyźni w wieku emerytalnym, to obecnie przybywa młodych ludzi, a udział kobiet w branży zwiększył się do 20%. Szkoleniem pszczelarzy i propagowaniem pszczelarstwa zajmuje się organizacja Svenska Bin (Szwedzka Pszczoła). Według jej kierownictwa do pełnowymiarowego zapylania roślin uprawnych w Szwecji potrzebne jest dwa razy więcej rodzin pszczelich, niż obecnie znajduje się w kraju.

Amatorskie pszczelarstwo również stało się bardzo popularne. Pasieki z dziesiątkami rodzin pszczelich obecne są w Sztokholmie, Goteborgu, Karlstadzie, Uppsali, Malmo i innych dużych miastach. Według danych firmy BeeUrban, zajmującej się popularyzacją i rozwojem pszczelarstwa, pszczoły dobrze czują się w warunkach miejskich, a spaliny i inne negatywne czynniki nie wpływają na jakość miodu.

Gospodarstwa pasieczne w Szwecji dzieli się na 4 kategorie wg liczby rodzin:

Kategoria gospodarstwa	Liczba rodzin pszczelich
Małe hobbistyczne	Mniej niż 15
Duże hobbistyczne	16-50
Małe profesjonalne lub komercyjne	51-150
Duże profesjonalne	Ponad 150

Zdecydowana większość z 16 tys. szwedzkich pszczelarzy to hobbyści. W Związku Zawodowych Pszczelarzy (Biodlings företagarna, BF) w 2017 roku było 370 pszczelarzy. Stowarzyszenie to wchodzi do Europejskiego Stowarzyszenia Pszczelarzy Zawodowych (European Professional Beekeepers Association), na równi z analogicznymi stowarzyszeniami z całej Europy. W największym profesjonalnym gospodarstwie w Szwecji znajduje się 500 rodzin pszczelich. Ule wynajmowane są do zapylania upraw.

Czytaj także: Kryzys w pszczelarstwie RPA trwa

Pod względem liczby pszczelarzy zrzeszonych w stowarzyszeniach pszczelarskich (ponad 90%) Szwecja wyprzedza większość krajów Unii Europejskiej.

Szwedzki Związek Pszczelarzy, Sveriges Biodlares Riksförbund (SBR), został założony w 1920 roku w wyniku połączenia dwóch mniejszych organizacji. Dziś liczy 15 tys. pszczelarzy. Od roku 1902 w Szwecji wydawane jest czasopismo pszczelarskie „Bitidningen”.

Członkostwo w Szwedzkim Związku Pszczelarzy gwarantuje pszczelarzom następujące korzyści i zniżki:

12 numerów czasopisma „Bitidningen” rocznie, w prenumeracie drukowanej lub elektronicznej;
monitoring przyczyn śmierci pszczół w czasie zimowli;
udział w spotkaniach i konferencjach pszczelarskich;
zniżki na ubezpieczenie;
zniżki w sklepie internetowym Bibutiken na literaturę pszczelarską i materiały reklamowe oraz informacyjne;
pomoc w zaprenumerowaniu zagranicznych wydań;
zdobycie etykiety SBR, gwarantującej wysoką jakość miodu;
konsultacje i pomoc wykwalifikowanych pszczelarzy-specjalistów;
pomoc w zdobyciu kodów EAN.

Symbolem wysokiej jakości miodu w Szwecji jest etykieta „Svensk Honung”, która funkcjonuje od roku 1911 i przyznawana jest produktowi, który pozytywnie przeszedł testy związkowej komisji. Miód z taką etykietą cieszy się dużym zaufaniem ze strony kupujących i nie potrzebuje dodatkowej reklamy.

Głównymi roślinami miododajnymi w Szwecji są: wrzos, koniczyna, malina i rzepak. Produkuje się także miód spadziowy, leśny i łąkowy (majowy).

W Szwecji hoduje się pszczoły ras włoskiej, Buckfast, krainkę i środkowoeuropejską. Prace hodowlane prowadzone są nie tylko przez indywidualnych pszczelarzy, ale i przez cztery stowarzyszenia związkowe, częściowo finansowane są przez ministerstwo rolnictwa. Zrzeszenie NordBi, liczące 400 pszczelarzy, właścicieli 2000 rodzin pszczół środkowoeuropejskich, prowadzi ich selekcje pod kątem skłonności do rojenia, temperamentu, obsiadania plastrów, produktywności miodnej i wrażliwość na grzybicę wapienną.

Czytaj także: Pszczelarstwo najbardziej opłacalnym, niszowym kierunkiem dla rolników?

Przeważają ule typu Langstroth. Wykorzystywane są również konstrukcje szwedzkie i norweskie oraz Dadanta.

Szwecja nie jest samowystarczalna pod względem produkcji miodu. Ponad 60% spożywanego miodu jest importowane. Wielkość corocznego importu jest zależna od urodzaju, cen na miód na światowych rynkach i innych czynników.

Dynamika importu miodu przez Szwecję:

	2015	2016	2017	2018	2019
Mln $	17,6	21,7	21,8	24,5	23,5
Tys. ton	8,2	9,4	8,8	9,0	7,7

Głównymi dostawcami miodu do Szwecji w 2019 roku były Dania, Belgia i Francja (80% ogólnej wartości).

Eksport szwedzkiego miodu w ostatnich latach miał tendencje wzrostowe, ale i tak pozostawał nawet 30-100 razy mniejszy od importu.

Dynamika eksportu szwedzkiego miodu:

	2015	2016	2017	2018	2019
Tys. $	801	741	1156	872	1599
Ton	105	92	193	117	257

Głównymi kupującymi szwedzki miód w roku 2019 były: Norwegia, Francja i Łotwa (90% ogólnego eksportu).

Warroza jest główną przyczyną śmierci rodzin pszczelich, ale nie występuje on we wszystkich szwedzkich pasiekach. Osobom naruszającym przepisy, mające zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się roztocza, grożą wysokie grzywny. Straty zimowe 2018/2019 wyniosły 13%.

Narodowy Miodowy Program (Det nationella honungsprogrammet) ma na celu poprawę warunków pszczelarstwa i sprzedaży nie tylko miodu, ale i wosku, propolisu, mleczka pszczelego i pyłku. Organizacja dąży również do konsolidacji przemysłu pszczelarskiego, ułatwienia członkom dostępu do informacji, poprawy systemu szkoleń pszczelarzy, promocji zdrowia pszczół i ochrony terenów pożytkowych.

W 2020 roku Szwedzka Agencja Ochrony środowiska przystąpiła do realizacji projektu ochrony dzikich pszczół, na który przeznaczono 11 mln. koron szwedzkich. Obecnie z ponad 300 gatunków dzikich pszczół w tym kraju niemalże 1/3 jest zagrożona wyginięciem.

Źródło: apiworld.ru

Zamów prenumeratę czasopisma "Pasieka"